Theo đánh giá của Chủ tịch Hiệp hội BĐS TP. HCM, 10 năm qua là giai đoạn thị trường BĐS TP. HCM phát triển rất nhanh, rất mạnh, trên tất cả các phân khúc thị trường. Đáng chú ý, thị trường BĐS TP hoạt động theo cơ chế thị trường, định hướng xã hội chủ nghĩa đã có tác động rất mạnh, thậm chí trong một số trường hợp đã tác động đến cả vai trò và hiệu quả quản lý của cơ quan quản lý Nhà nước.
Ông Lê Hoàng Châu cho rằng, thị trường BĐS vận hành theo chu kỳ, có giai đoạn tăng trưởng, có giai đoạn chững lại, có giai đoạn suy thoái. Trong 10 năm qua, thị trường BĐS thành phố đã trải qua hai thời điểm phát triển quá nóng dẫn đến khủng hoảng "bong bóng" vào năm 2007, năm 2010; hai giai đoạn suy thoái nặng dẫn đến khủng hoảng "đóng băng" trong những năm 2008 - 2009 và 2011 – 2013. Nhìn lại quá khứ, những giai đoạn này, thị trường luôn phát triển mất cân đối, nhiều giai đoạn không có giao dịch nhưng có lúc thì giao dịch quá “nóng”.
Từ cuối năm 2013 cho đến nay, thị trường BĐS đi vào chu kỳ phục hồi và tăng trưởng trở lại mà đỉnh cao là năm 2015. Nguyên nhân được HoREA cho là các Luật và quy định mới đây dành riêng cho thị trường BĐS đã bắt đầu chặt chẽ hơn, nhưng cũng có những điều khoản mở rộng hơn cho doanh nghiệp. Chẳng hạn, Luật cho phép người nước ngoài được sở hữu nhà tại Việt Nam là một đột biến lớn cho thị trường.
Theo Chủ tịch HoREA, cơ chế, chính sách và hệ thống pháp luật như Luật Đất đai 2013, Luật Đầu tư, Luật Doanh nghiệp, Luật Nhà ở, Luật Kinh doanh BĐS 2014, chính sách tín dụng... giữ vai trò quyết định, tạo hành lang pháp lý và tác động trực tiếp đến thị trường BĐS.
Có nhiều nguyên nhân dẫn đến sự phục hồi và tăng trưởng trở lại của thị trường BĐS Việt Nam những năm gần đây.
Khi thị trường BĐS bị khủng hoảng, "đóng băng", Chính phủ đã nới lỏng chính sách tiền tệ, tín dụng như giảm lãi suất cơ bản từ 14% năm 2008 xuống dần còn 7% năm 2010; giảm hệ số rủi ro trong kinh doanh BĐS xuống còn 150%, cho phép sử dụng vốn huy động ngắn hạn để cho vay trung hạn, dài hạn lên mức trần đối đa 60% năm 2014…
Ngoài ra, trong các biện pháp thúc đẩy thị trường, Chính phủ còn thực hiện gói kích cầu đầu tư tương đương 20.000 tỷ đồng năm 2009; Nghị quyết 02/NQ-CP ngày 07/01/2013 của Chính phủ với gói tín dụng ưu đãi 30.000 tỷ đồng, chủ yếu là kích cầu tiêu dùng; cho phép chuyển dự án nhà ở thương mại sang nhà ở xã hội; cho phép chia căn hộ lớn thành căn hộ vừa và nhỏ... đã tạo điều kiện cho thị trường BĐS phục hồi và tăng trưởng.
Cũng theo lãnh đạo HoREA, thị trường BĐS TP. HCM những năm gần đây đã được hưởng lợi nhờ thành phố đã tập trung phát triển hệ thống hạ tầng, trước hết là cầu, đường giao thông đô thị, các tuyến Metro, đường cao tốc; chỉnh trang các kênh rạch Nhiêu Lộc - Thị Nghè, kênh Tàu Hủ - Ruột Ngựa, kênh Tân Hóa - Lò Gốm, rạch Bến Nghé, kênh Tẻ, kênh Tham Lương; quy hoạch các khu đô thị vệ tinh Nam Sài Gòn, Tây Bắc, Thủ Thiêm; đã hoàn thành quy hoạch chi tiết phân khu tỷ lệ 1/2000 toàn thành phố…
Ở chiều ngược lại, HoREA cho rằng thị trường BĐS đã có đóng góp rất lớn vào sự phát triển của thành phố, giải quyết một phần nhu cầu nhà ở đa dạng của người tiêu dùng và góp phần tạo nên diện mạo đô thị mới của TP. HCM.
Phần lớn các doanh nghiệp BĐS đã nêu cao trách nhiệm xã hội, trách nhiệm với người tiêu dùng, lựa chọn phân khúc đầu tư dựa trên thế mạnh của chính mình cũng như căn cứ vào nhu cầu, thị hiếu và khả năng thanh toán của khách hàng, đặc biệt là trong phân khúc nhà ở vừa túi tiền đã đáp ứng một phần nhu cầu của đông đảo người có thu nhập trung bình, người có thu nhập thấp, người nhập cư.
Mặc dù có nhiều yếu tố tích cực về cơ chế, chính sách và hạ tầng, song HoREA nhấn mạnh, quan trọng vẫn nằm ở khả năng nỗ lực “tự cứu mình” của bản thân doanh nghiệp.
Theo đó, doanh nghiệp tự vực dậy khỏi “tảng băng” thị trường thông qua hoạt động tái cấu trúc doanh nghiệp, tái cơ cấu đầu tư, dừng, giảm, giãn tiến độ triển khai dự án, cơ cấu lại sản phẩm phù hợp nhu cầu và sức mua của thị trường; tăng cường hợp tác, liên kết giữa các doanh nghiệp; mở rộng mua bán, sáp nhập doanh nghiệp, chuyển nhượng dự án (M&A)… Nhờ vậy, nguồn vốn đầu tư nước ngoài (FDI) vào thị trường BĐS đã gia tăng mạnh trong những năm gần đây.
Lãnh đạo HoREA nhận định, phân khúc BĐS cao cấp cũng đã đáp ứng nhu cầu ngày càng tăng của tầng lớp người có thu nhập cao, và của người nước ngoài. Đồng thời góp phần tô điểm diện mạo mới của đô thị.
Các dự án ngày càng có nhiều tiện ích, an toàn, xanh và thân thiện môi trường đang là xu thế phát triển của thị trường BĐS. Một số doanh nghiệp BĐS có năng lực đã tham gia đầu tư xây dựng các công trình hạ tầng của thành phố theo phương thức xã hội hóa, dưới hình thức hợp đồng xây dựng - chuyển giao (BT), hoặc hợp tác công - tư (PPP), vừa có lợi cho thành phố, vừa có lợi cho doanh nghiệp. Nhiều doanh nghiệp BĐS trong nước ngày càng trưởng thành, chuyên nghiệp hơn, quy mô hoạt động rất lớn, vượt lên trước và giữ vai trò thống lĩnh, dẫn dắt thị trường.
