Gian nan giải tỏa mặt bằng sân bay Long Thành

Khó nhiều khâu?

Báo cáo của Chính phủ về dự án sân bay Long Thành cho biết, vướng mắc chính của quá trình triển khai dự án này là ở khâu thu hồi đất, bồi thường và hỗ trợ tái định cư. Bởi sân bay quốc tế Long Thành có quy mô lớn, khi thu hồi đất của 5.283 hộ với 15.716 thửa đất và 26 cơ quan tổ chức, diện tích đất thu hồi hơn 5.364ha. Chính phủ yêu cầu Bộ Tài nguyên Môi trường hướng dẫn tỉnh Đồng Nai đẩy nhanh tiến độ thu hồi, bồi thường đất dự án.

Hiện tại, tỉnh Đồng Nai phải khẩn trương triển khai công tác xây dựng các khu tái định cư, xây dựng hạ tầng và giải phóng mặt bằng 1.810ha để có thể bàn giao mặt bằng khu vực này cho chủ đầu tư khởi công xây dựng sân bay Long Thành giai đoạn 1 trong năm 2021.

Theo UBND tỉnh Đồng Nai, khu vực ưu tiên giải phóng mặt bằng để thực hiện giai đoạn 1 của dự án là hơn 1.810ha. Quá trình kiểm kê giai đoạn 1 đã xác định được diện tích đất của 1.145 hộ gia đình, cá nhân là 630ha. Tuy nhiên, hiện vẫn còn 138 hộ với khoảng 88ha đất chưa xác định được nguồn gốc.

Theo quy hoạch, dự án sân bay quốc tế Long Thành được xây trên diện tích hơn 5.300ha, là cảng hàng không đạt cấp 4F, có công suất thiết kế 100 triệu hành khách và 5 triệu tấn hàng hóa mỗi năm sau khi hoàn tất ba giai đoạn năm 2050. Tổng mức đầu tư 336.630 tỷ đồng. Tháng 11/2019, Quốc hội đã thông qua Nghị quyết về báo cáo nghiên cứu khả thi dự án đầu tư xây dựng cảng hàng không quốc tế Long Thành giai đoạn 1 với mức đầu tư dự kiến gần 111.690 tỷ đồng.

Khu vực giải phóng mặt bằng giai đoạn 2 với 3.190ha thì có khoảng 4.378 hộ gia đình cá nhân với tổng diện tích là hơn 2.436ha. Đến nay, UBND tỉnh Đồng Nai mới hoàn thành công tác kiểm kê của 495 hộ với 404ha. Đối với phần diện tích còn lại 2.032ha, UBND tỉnh Đồng Nai sẽ tiếp tục công tác kiểm kê xác định nguồn gốc để hoàn thành phê duyệt bồi thường trong năm 2020, dự kiến bàn giao toàn bộ mặt bằng trong quý 2/2021.

Theo kế hoạch, trong quý 2/2020 tỉnh Đồng Nai sẽ bàn giao mặt bằng 1.810ha để khởi công giai đoạn 1 nhưng đến nay mọi chuyện vẫn diễn ra chậm chạp. Tỉnh Đồng Nai cho biết, đến nay đã hoàn thành kiểm đếm và cam kết sẽ bàn giao mặt bằng vào tháng 10/2020. Tuy nhiên, mọi chuyện diễn ra không như mong đợi khi xuất hiện nhiều thửa đất vắng chủ, không xác định chủ sở hữu đất để lập hồ sơ kiểm đếm, đền bù.

Khó khăn lớn nhất mà tỉnh Đồng Nai đang gặp phải trong công tác giải phóng mặt bằng là không liên hệ được với những chủ sử dụng đất dù đã đăng thông báo trên các phương tiện thông tin đại chúng. Nguyên nhân dẫn đến tình trạng đất vắng chủ là do dự án được quy hoạch kéo dài đến nay đã hơn 20 năm. Trong thời gian này, nhiều hộ dân không thể chờ được đến khi dự án triển khai nên đã chuyển đến nơi khác sinh sống. Có trường hợp sang nhượng, bán đất bằng giấy tay hoặc tìm cách lách luật bán dưới hình thức ủy quyền. Số hộ khác không đồng ý với hồ sơ kỹ thuật do giảm diện tích nên gây khó khăn trong việc xác định chính xác chủ sử dụng đất.

Ông Cao Tiến Dũng, Chủ tịch UBND tỉnh Đồng Nai cho biết, quá trình kiểm kê diện tích giai đoạn 1 đã hoàn thành công tác kiểm kê 1.145 hộ (100%) và đang tập trung xác định nguồn gốc đất của 138 hộ còn lại. “Người mua đất phần lớn ở các địa phương khác tới, mua bán sang nhượng đất bằng giấy tay và qua nhiều người... là một trong số nguyên nhân khiến việc kiểm đếm thêm khó khăn”, ông Võ Tấn Đức, Chủ tịch UBND huyện Long Thành cho biết.

Quyết liệt

Theo kế hoạch, việc chi trả tiền đền bù, hỗ trợ cho người dân thuộc khu vực ưu tiên giải phóng mặt bằng ở khu vực 1.800ha dự án sân bay Long Thành sẽ được chia làm 3 đợt và sẽ hoàn thành trong tháng 6/2020. Đợt chi trả đầu tiên đã thực hiện từ ngày 18/5. Có 17 hộ dân nằm trong khu vực ưu tiên giải phóng mặt bằng giai đoạn 1, rộng 1.800ha được chi trả với tổng số tiền gần 70 tỷ đồng. Ngày 12/6, UBND huyện Long Thành đã thực hiện chi trả tiền bồi thường, hỗ trợ đợt 2, gồm 148 hộ dân và số tiền chi trả trên 170 tỷ đồng.

UBND huyện Long Thành cho biết, đến thời điểm hiện tại, cơ bản các hộ dân đã đồng thuận chủ trương, địa phương đã kiểm đếm và áp giá bồi thường. Trong khu vực ưu tiên giải phóng mặt bằng dự án sân bay Long Thành có khoảng 630ha đất thuộc quyền sử dụng của 1.007 hộ gia đình, cá nhân. Phần diện tích còn lại là đất của Tổng công ty Cao su Đồng Nai. Theo ông Võ Tấn Đức, hiện huyện Long Thành đã thành lập tổ công tác xử lý đối với các hồ sơ đất vắng chủ. Tổ này có nhiệm vụ đẩy mạnh công tác quy chủ, liên lạc mời chủ sử dụng đất phối hợp thực hiện quy trình đo đạc, kiểm đếm, hoàn thành hồ sơ bồi thường, thu hồi đất.

UBND tỉnh Đồng Nai cho biết đã điều động 51 cán bộ, viên chức từ các sở, ngành chuyên môn của tỉnh cho UBND huyện Long Thành để hỗ trợ địa phương thực hiện công tác kiểm kê, xác định nguồn gốc đất, lập phương án bồi thường, hỗ trợ cho các hộ dân có đất bị thu hồi thuộc dự án sân bay Long Thành. Đồng thời, UBND tỉnh cũng chỉ đạo điều động các cán bộ, công chức, viên chức xã Suối Trầu (sau khi giải thể) sang công tác tại xã Bình Sơn để hỗ trợ công tác giải phóng mặt bằng, bổ sung lực lượng cho phòng Tài nguyên Môi trường, Trung tâm Phát triển quỹ đất huyện Long Thành, Văn phòng HĐND - UBND huyện Long Thành và điều động cán bộ địa chính, cán bộ lãnh đạo đảm bảo nhân lực đảm đương nhiệm vụ.

Ngoài ra, UBND huyện Long Thành đã thành lập tổ công tác xử lý đối với các hồ sơ đất vắng chủ. Nhiệm vụ của tổ công tác này là đẩy mạnh công tác quy chủ, liên lạc mời chủ đất phối hợp thực hiện quy trình đo đạc, kiểm đếm, hoàn thành hồ sơ bồi thường, thu hồi đất. Hết hạn thông báo mà vẫn không xác định được thông tin chủ sử dụng đất, tổ công tác bồi thường sẽ lập thủ tục kiểm đếm vắng chủ theo quy định.