Lời tòa soạn:
Thời gian qua, hàng loạt vụ việc cựu quan chức có liên quan trực tiếp tới các vi phạm trong quản lý đất đai bị truy tố và đưa ra xét xử đã cho thấy, đất đai là lĩnh vực có sức “cám dỗ” không nhỏ đối với một bộ phận cán bộ quản lý Nhà nước.
Một số quan điểm cho rằng, những vụ vi phạm đất đai đã được phát hiện, xử lý công khai thời gian vừa qua chỉ là “phần nổi của tảng băng chìm”. Điều đó càng cho thấy rằng, việc tăng cường quản lý Nhà nước trong lĩnh vực đất đai và phát huy vai trò giám sát của người dân trong việc phát hiện, xử lý nghiêm vi phạm có vai trò, ý nghĩa quan trọng trong đấu tranh, đẩy lùi tiêu cực tham nhũng trong lĩnh vực này.
Bên cạnh đó, thực trạng hàng loạt dự án chậm tiến độ chờ đợi cơ hội để điều chỉnh quy hoạch, vẽ quy hoạch “bừa” hay việc không công khai quy hoạch, xây dựng phá vỡ quy hoạch... vẫn thường xảy ra điển hình là tại các thành phố lớn như Hà Nội, TP.HCM.
Trên tinh thần nghiên cứu, thông qua thu thập tài liệu và khảo sát thực tế, Reatimes khởi đăng tuyến bài Hà Nội: “Đất vàng” 216 Trần Duy Hưng từ xây trụ sở văn phòng thành tòa nhà ở thương mại 35 tầng thế nào?
Trân trọng giới thiệu tới độc giả!
Hé lộ nguồn gốc 4.741m2 “đất vàng” 216 Trần Duy Hưng
Thời gian qua, giới đầu tư bất động sản Hà Nội dậy sóng bởi những thông tin về dự án có hàng trăm căn hộ hạng sang xây trên “đất vàng” 216 Trần Duy Hưng (phường Trung Hòa, quận Cầu Giấy, Hà Nội). Hàng loạt sàn môi giới bất động sản quảng cáo về việc bán căn hộ cao cấp với giá từ 55 triệu đồng/m2, với đầy đủ tiện ích thông minh.
Mục sở thị tại khu “đất vàng” trên, nhiều người không khỏi choáng ngợp trước tòa chung cư thương mại bề thế cao 35 tầng nổi, 4 tầng hầm (bao gồm 1 tầng lửng). Theo các thông tin sàn môi giới đăng tải, tổng diện tích dự án 2.373m2, diện tích xây dựng 1.186,5m2, mật độ xây dựng 50% với 288 căn hộ.
Tuy nhiên, điều mà nhiều khách hàng chưa tỏ tường đó là nguồn gốc của khu “đất vàng” trước khi xây dựng tòa chung cư được xướng tên "cao cấp" này. Soi chiếu suốt quá trình từ ngày công ty đề xuất dự án (năm 2002) đến khi một phần khu đất 216 Trần Duy Hưng (2.373m2) thành tòa Summit Building, chúng ta sẽ thấy hành trình thay đổi chóng mặt về các pháp nhân sử dụng cũng như nhà đầu tư xây dựng dự án.
Các tài liệu thể hiện, ngày 27/1/2003, UBND TP. Hà Nội ban hành quyết định cho Công ty TNHH Hoa Phượng Thăng Long (gọi tắt là Hoa Phượng Thăng Long) thuê 4.741m2 tại phường Trung Hòa, quận Cầu Giấy. Mục đích là xây dựng văn phòng làm việc và trung tâm giới thiệu sản phẩm. Thời gian thuê đất là 45 năm kể từ ngày ký quyết định trên (tức là đến năm 2048).
Điều đáng nói, quyết định này cũng nêu rõ, đối với khu đất 4.741m2 trên trong đó có 2.438m2 đất do UBND quận Cầu Giấy quản lý; 38m2 đất là diện tích làm đường nội bộ thuộc khu di dân Tràng Hào do Ban quản lý dự án Thăng Long quản lý; 2.2265m2 đất do UBND phường Trung Hòa đang quản lý và một số hộ dân đang sử dụng.
Công ty TNHH Hoa phượng Thăng Long Hà Nội.
Như vậy, phần lớn diện tích đất khu đất 216 Trần Duy Hưng (rộng 4.741m2) thuộc sự quản lý của Nhà nước và đất của một số hộ dân đang sử dụng, sau đó được UBND quận Cầu Giấy lập hội đồng giải phóng mặt bằng, tổ chức bồi thường thiệt hại cho người dân bị thu hồi.
Đến ngày 29/4/2003, ông Phạm Đức Thắng với vai trò là Giám đốc Hoa Phượng Thăng Long đã ký hợp đồng thuê đất với Sở Địa chính – Nhà đất (sau này là Sở Tài nguyên và Môi trường Hà Nội). Trước đó, ngày 15/4/2004, UBND TP. Hà Nội đã cấp Giấy CNQSD đất số 00732 cho công ty này.
Vào ngày 27/5/2014, Công ty TNHH Hoa phượng Thăng Long Hà Nội (gọi tắt là Hoa Phượng Thăng Long Hà Nội) được thành lập và cũng có địa chỉ tại 216 Trần Duy Hưng, quận Cầu Giấy. Thời điểm thành lập, Hoa Phượng Thăng Long Hà Nội do ông Nguyễn Đại Dương (sinh năm 1965, trú tại quận Ba Đình, Hà Nội), một nhân vật nổi tiếng ở Hà Nội thời kỳ đó làm giám đốc.
Chưa đầy 4 tháng sau, Hoa Phượng Thăng Long đã chuyển nhượng một phần dự án cho Hoa phượng Thăng Long Hà Nội. Đây cũng là lý do để UBND TP. Hà Nội thu hồi 2.373m2 đất do Hoa Phượng Thăng Long đang quản lý, cho Hoa Phượng Thăng Long Hà Nội thuê. Thế nhưng, nên nhớ rằng quyết định này vẫn nêu rõ: Mục đích sử dụng là tiếp tục thực hiện một phần Dự án đầu tư xây dựng văn phòng làm việc và trung tâm giới thiệu sản phẩm. Thời hạn sử sụng đất đến ngày 27/01/2048. Hình thức thuê đất trả tiền thuê đất hàng năm.
Về phần Hoa Phượng Thăng Long, sau khi chuyển nhượng một phần dự án cho Hoa Phượng Thăng Long Hà Nội, diện tích đất công ty này thuê sẽ còn 2.368m2. Đến ngày 30/10/2015, công ty đã làm thủ tục đăng ký biến động đất đai theo giấy chứng nhận quyền sử dụng đất số 00732 được cấp.
Vì sao giao 2.373m2 đất xây nhà ở thương mại không qua đấu giá?
Đối chiếu các văn bản thu hồi và cho thuê đất mà UBND TP. Hà Nội ký phê duyệt cho Hoa Phượng Thăng Long Hà Nội đều thể hiện, mục đích sử dụng khu đất 2.373m2 là tiếp tục thực hiện một phần dự án đầu tư xây dựng văn phòng làm việc và trung tâm giới thiệu sản phẩm. Thế nhưng, bằng cách nào đó khu đất này lại chuyển mục đích thành xây dựng chung cư thương mại để bán - tòa nhà Summit Building như thời điểm hiện tại?
Quay trở lại thời điểm tháng 1/2017, ông Nguyễn Thế Hùng khi đó là Phó Chủ tịch UBND TP. Hà Nội đã ký ban hành Quyết định chủ trương đầu tư dự án “Nhà ở cao tầng kết hợp dịch vụ thương mại – Summit Building” tại thửa B (diện tích 2373m2) khu đất 216 Trần Duy Hưng. Tiến độ thực hiện dự án từ quý 3/2016 đến quý 4/2019.
Điều đáng nói, chủ đầu tư dự án là liên danh Công ty TNHH Hoa Phượng Thăng Long Hà Nội (với sự xuất hiện của người đại diện pháp luật công ty là ông Phạm Hoành Sơn, thay cho ông Nguyễn Đại Dương từ ngày 21/10/2015) và Công ty TNHH Thương mại Đầu tư bất động sản 216 (đại diện pháp luật là bà Nguyễn Thị Hồng Nga).
Như vậy, sau gần 3 năm được cho thuê đất nhưng không triển khai theo mục tiêu ban đầu là thực hiện một phần Dự án đầu tư xây dựng văn phòng làm việc và trung tâm giới thiệu sản phẩm, Hoa Phượng Thăng Long Hà Nội lại được chấp thuận hợp tác cùng một doanh nghiệp tư nhân khác, để đầu tư xây dựng chung cư thương mại.
Đến ngày 15/2/2017, Phó Chủ tịch UBND TP. Hà Nội khi đó là ông Nguyễn Quốc Hùng đã ký ban hành quyết định cho phép Hoa Phượng Thăng Long Hà Nội chuyển đổi mục đích sử dụng 2.373m2 đất để dựng dự án nhà ở cao tầng kết hợp dịch vụ thương mại – Summit Building.
Đến đây, khu đất 2.373m2 với mục đích ban đầu là thực hiện một phần dự án đầu tư xây dựng văn phòng làm việc và trung tâm giới thiệu sản phẩm đã chính thức bị “khai tử” và thay vào đó là xây dựng tòa nhà ở thương mại để bán cao 35 tầng. Và như vậy, doanh nghiệp tư nhân được giao 2.373m2 đất để thực hiện dự án Summit Building không thông qua hình thức đấu giá?
Theo số liệu tính toán, con số mà nhà đầu tư phải trả tiền thuê đất là hơn 210,8 tỷ (theo Quyết định phê duyệt giá đất do ông Nguyễn Doãn Toản – Phó Chủ tịch UBND TP. Hà Nội ký ngày 19/4/2018). Thế nhưng, vào tháng 2/2019, dù công trình đã xây xong phần hầm và phần thô, liên danh nhà đầu tư tòa nhà Summit Building đã đề nghị thành phố cho phép chuyển nhượng toàn bộ dự án cho Công ty Cổ phần Veracity (trong hệ sinh thái của một nhóm cổ đông sẽ được phân tích kỹ ở những bài sau) do bà Trịnh Thị Hà là người đại diện theo pháp luật.
Đề nghị này sau đó cũng nhanh chóng được thành phố chấp thuận theo quyết định ban hành ngày 21/8/2019, do ông Nguyễn Thế Hùng - thời điểm đó là Phó Chủ tịch UBND TP. Hà Nội ký. Từ đây, Công ty Cổ phần Veracity chính thức “thâu tóm” khu đất vàng rộng 2.373m2, cùng tòa nhà thương mại để bán cao 35 tầng đã xây thô.
Chỉ tính riêng từ tầng 4 - 35 tòa nhà Summit Building đã bố trí căn hộ và phụ trợ với tổng số 288 căn thì tổng diện tích sàn sử dụng các căn hộ (sàn kinh doanh căn hộ) là 30.534,4m2. Theo quảng cáo, giá bán thấp nhất từ 55 triệu đồng/m2, nếu như vậy con số chủ đầu tư thu về ước tính hơn 1.679 tỷ đồng. Về phía chủ đầu tư - Công ty Cổ phần Veracity dường như cũng "né tránh" và tỏ ra kín tiếng trước vụ việc này.
Theo tìm hiểu của PV, hiện trạng sử dụng khu “đất vàng” 216 Trần Duy Hưng có đúng mục đích, xây dựng đúng quy hoạch hay không và ai là "ông trùm" đứng phía sau sẽ còn phải phân tích trên nhiều khía cạnh khác nhau.
Reatimes.vn sẽ tiếp tục thông tin.
Điều 118 Luật Đất đai 2013 quy định: "Các trường hợp đấu giá quyền sử dụng đất và các trường hợp không đấu giá quyền sử dụng đất:
1. Nhà nước giao đất có thu tiền sử dụng đất, cho thuê đất theo hình thức đấu giá quyền sử dụng đất trong các trường hợp sau đây, trừ các trường hợp quy định tại khoản 2 Điều này:
a) Đầu tư xây dựng nhà ở để bán hoặc cho thuê hoặc cho thuê mua
b) Đầu tư xây dựng kết cấu hạ tầng để chuyển nhượng hoặc cho thuê;
c) Sử dụng quỹ đất để tạo vốn cho đầu tư xây dựng kết cấu hạ tầng;
d) Sử dụng đất thương mại, dịch vụ; đất cơ sở sản xuất phi nông nghiệp;
đ) Cho thuê đất thuộc quỹ đất nông nghiệp sử dụng vào mục đích công ích để sản xuất nông nghiệp, lâm nghiệp, nuôi trồng thủy sản, làm muối;
e) Giao đất, cho thuê đất đối với đất Nhà nước thu hồi do sắp xếp lại, xử lý trụ sở làm việc, cơ sở hoạt động sự nghiệp, cơ sở sản xuất, kinh doanh mà tài sản gắn liền với đất thuộc sở hữu nhà nước;
g) Giao đất ở tại đô thị, nông thôn cho hộ gia đình, cá nhân;
h) Giao đất, cho thuê đất đối với các trường hợp được giảm tiền sử dụng đất, tiền thuê đất...".
