Bởi lẽ đối với lịch sử ngành điện, công trình đường dây truyền tải điện 500 kV Bắc - Nam mạch 1 được thi công từ năm 1992 và hoàn thành năm 1994, đi qua 14 tỉnh, thành phố, đi qua nhiều khu vực rừng rậm, núi cao… quả là một bản thiên anh hùng ca không thể phai mờ. Chỉ những người sống ở thời ấy, trong bối cảnh đất nước khi ấy mới có thể thấy được trí tuệ, đức hy sinh và lòng quả cảm của lớp cha anh một thời gian khó.
Chính vì thế, các cựu cán bộ lãnh đạo và công nhân viên tham gia xây dựng công trình đường dây 500 kV huyền thoại đã kiến nghị xây dựng tượng đài vinh danh này.
Đó cũng là một nguyện vọng đáng trân trọng.
Tuy nhiên, bởi đất nước vẫn đang còn nghèo khó, nhiều cơ sở y tế, trường học vẫn còn đơn sơ, nhiều gia đình còn ăn bữa nay lo bữa mai..., cho nên con số 108 tỷ đồng dự kiến chi cho dự án này khiến sự đồng thuận không cao. Cho dù, nguồn tiền ấy không lấy từ ngân sách Nhà nước mà từ nguồn phúc lợi của EVNNPT và sự đóng góp của những nhà hảo tâm.
Tổng công ty Truyền tải Quốc gia có ý tưởng xây dựng Đài vinh danh Công trình Truyền tải điện 500 kV Bắc Nam, với số vốn đầu tư khoảng 108 tỷ đồng.
Thật ra, cho dù suốt hơn 20 năm qua, tượng đài “bằng xương bằng thịt” chưa được xây dựng thì hình tượng của những cột điện cao thế kỳ vĩ 500kV kia tạc giữa núi rừng ngút ngàn, giữa trời mây xanh thẳm cũng đã là tượng đài bất hủ trong lòng biết bao người dân rồi.
Còn để vinh danh các cán bộ lãnh đạo và công nhân viên đã từng tham gia xây dựng công trình đường dây 500 kV huyền thoại ư, có nhiều cách lắm!
Xin nêu một ý tưởng, chẳng hạn với số tiền 108 tỷ đồng kia, hãy chọn một địa điểm có ý nghĩa lịch sử và dùng một phần để xây dựng một nhà lưu niệm; một phần làm kỷ niệm chương vinh danh tất cả những ai đã từng tham gia xây dựng công trình; còn phần lớn có thể làm hạt nhân cho một quỹ khuyến học mang tên “Võ Văn Kiệt và đường dây 500kV”.
Ta sẽ tưởng tượng xem, giả định với 100 tỷ đồng kia gửi ngân hàng, mỗi năm ít nhất Quỹ sẽ có 5-6 tỷ đồng, chưa kể có thể huy động thêm từ các nhà hảo tâm.
Rồi theo như chương trình “cặp lá yêu thương” của VTV đang chinh phục được đông đảo dân chúng, mỗi năm, Quỹ sẽ đem hạnh phúc ít nhất cho hàng ngàn em nhỏ nhà nghèo hiếu học có cơ hội cắp sách tới trường.
Thử hỏi, có vinh danh nào bằng các cán bộ lãnh đạo và công nhân viên đã từng tham gia xây dựng công trình đường dây 500 kV huyền thoại khi luôn đeo trước ngực mình một kỷ niệm chương có in hình biểu tượng (thí dụ như có hình ảnh cố Thủ tướng Võ Văn Kiệt bên cạnh một cây cột điện cao thế huyền thoại) của Quỹ học bổng này?
Hãy tạc tượng vào lòng dân, rồi người dân tự tạc tượng theo ý nguyện. Ấy mới là một tượng đài bền vững!
