Theo ông Lê Hoàng Châu, Chủ tịch HoREA, các nông trường Lê Minh Xuân, Phạm Văn Hai (huyện Bình Chánh), Phạm Văn Cội, nông trường bò sữa (huyện Củ Chi) do Tổng Công ty Nông nghiệp Sài Gòn quản lý; nông trường Láng Le do UBND huyện Bình Chánh quản lý; nông trường Tam Tân do UBND huyện Củ Chi quản lý đã có tổng diện tích khoảng 8.685 ha, chưa tính quỹ đất các nông trường ở huyện Cần Giờ và một số khu đất được quy hoạch đất dự trữ của thành phố đều có thể xem xét điều chỉnh quy hoạch để dành một phần quỹ đất phát triển NƠXH.
Tuy nhiên, ông Châu cho rằng, để làm được NƠXH tại các nông trường này sẽ cần phải đầu tư bổ sung rất lớn về hệ thống hạ tầng kỹ thuật, trước hết là đường giao thông, xe điện ngầm, xe buýt, và hệ thống hạ tầng xã hội như trường học, nhà trẻ, mẫu giáo, bệnh viện, khu vui chơi giải trí, thể dục thể thao, dịch vụ, phát triển các khu công nghiệp, tạo công ăn việc làm.
Bên cạnh đó, quỹ đất công tạo lập trong quá trình quy hoạch các khu đô thị vệ tinh, các khu công nghiệp, khu công nghệ cao, khu chế xuất như: Khu đô thị mới Nam Sài Gòn (2.965 ha); Khu đô thị công nghiệp Tây Bắc (Củ Chi, 6.000 ha); Khu đô thị công nghiệp cảng biển Hiệp Phước (3.600 ha); Khu chế xuất Tân Thuận (320 ha); Khu công nghệ cao thành phố Hồ Chí Minh (913 ha); Khu chế xuất Linh Trung I,II,III (326 ha); Công viên phần mềm Quang Trung (43 ha); Đại học quốc gia TP. HCM (647 ha) cũng là quỹ đất mà TP. HCM có thể xem xét để phát triển NƠXH.
Các nông trường Lê Minh Xuân, Phạm Văn Hai (huyện Bình Chánh), Phạm Văn Cội... có thể xem xét điều chỉnh quy hoạch để dành một phần quỹ đất phát triển NƠXH. Trong ảnh là KCN Lê Minh Xuân.
Được biết, Thành phố cũng đã chỉ đạo điều chỉnh quy hoạch các khu công nghiệp, khu công nghệ cao để có thể dành quỹ đất phát triển NƠXH. Đối với các khu vực được quy hoạch đô thị mới, hoàn toàn có điều kiện để quy hoạch phát triển NƠXH, nhà ở thương mại giá rẻ với điều kiện phải hỗ trợ phát triển hạ tầng kết nối đồng bộ.
Ngoài ra, quỹ đất công đang làm nhà xưởng sản xuất nhưng gây ô nhiễm cũng có thể tận dụng để làm NƠXH. Theo đó, số lượng nhà xưởng thuộc quản lý Nhà nước đang sản xuất nhưng gây ô nhiễm, cần phải di dời vào khu công nghiệp tại các quận, huyện trên địa bàn TP. HCM không phải là nhỏ. Lãnh đạo thành phố cần rà soát lại quỹ đất này tại các cơ quan nhà nước thuộc diện sắp xếp lại theo Quyết định 09. Bên cạnh đó, còn có quỹ đất công của các doanh nghiệp nhà nước thực hiện chủ trương cổ phần hóa hoặc thoái vốn nhà nước hiện nay. Nếu các quỹ đất này được đấu thầu, đấu giá và có cơ chế thì có thể huy động được thêm một nguồn lực rất lớn để tạo quỹ đất phát triển NƠXH của thành phố.
Quỹ đất NƠXH được trích lập theo quy định của Luật Nhà ở cũng được HoREA đề xuất xem xét trong chiến lược phát triển nhà giá rẻ tại TP. HCM. Luật Kinh doanh BĐS đã quy định tất cả các dự án nhà ở thương mại đều phải dành 20% quỹ đất kinh doanh để phát triển NƠXH theo các phương thức: Đối với dự án từ 10 ha trở lên thì phải xây dựng NOXJ tại dự án; Đối với dự án dưới 10 ha thì có thể lựa chọn phương thức xây dựng NƠXH tại dự án, hoặc hoán đổi bằng quỹ đất, quỹ NƠXH ở vị trí khác, hoặc quy đổi giá trị bằng tiền nộp vào ngân sách địa phương để phát triển NƠXH.
Ông Lê Hoàng Châu cho rằng, cần khuyến khích xã hội hóa, huy động các doanh nghiệp tham gia phát triển NƠXH, như cách mà thời gian qua nhiều doanh nghiệp tư nhân đã đưa quỹ đất để phát triển các dự án NƠXH, như Công ty Thủ Thiêm, Công ty Hoàng Quân, Công ty Nam Long... trong đó, đặc sắc nhất là các dự án NƠXH cho thuê dài hạn của Công ty Lê Thành. Bên cạnh đó, hàng chục ngàn cá nhân, hộ gia đình đã đầu tư phát triển các khu nhà trọ, phòng trọ (mặc dù phần lớn chưa đảm bảo chất lượng, thiếu tiện ích và dịch vụ, chưa đảm bảo an toàn, an ninh) nhưng cũng đã giải quyết được phần lớn nhu cầu thuê nhà của công nhân, lao động, người nhập cư .
Theo lãnh đạo Hiệp hội BĐS TP. HCM, Luật Nhà ở đã quy định phát triển NƠXH phải trên cơ sở quy hoạch phát triển không gian đô thị, và phải có kế hoạch tổ chức thực hiện. TP. HCM có thể quy hoạch phát triển các khu NƠXH tại các quận ven, huyện ngoại thành, kể cả hình thành những khu NƠXH quy mô lớn có tính liên quận để phù hợp nhu cầu của xã hội, cụ thể ở Khu Đông (quận Thủ Đức, quận 9, và một số khu vực thuộc quận 2); Khu Tây (quận Bình Tân, huyện Bình Chánh); Khu Nam (huyện Nhà Bè, Cần Giờ, Bình Chánh, và một số khu vực thuộc quận 7, quận 8); Khu Tây Bắc (quận 12, huyện Hóc Môn, Củ Chi; và một số khu vực thuộc quận Gò Vấp);
Chủ tịch HoREA nhấn mạnh, các khu NƠXH cần phải có hệ thống hạ tầng và kết nối giao thông thuận tiện. Trên thực tế sẽ có nhiều khu NƠXH quy mô vừa và nhỏ nhưng cần coi trọng quy hoạch phát triển các khu NƠXH kết hợp với nhà ở thương mại giá rẻ thành khu đô thị "chuẩn thấp" (lấy tiêu chuẩn quy hoạch, thiết kế nhà ở xã hội làm chuẩn), có quy mô diện tích đủ lớn (từ 50ha trở lên), để hình thành được các dịch vụ và tiện ích đồng bộ như trường học, nhà trẻ, mẫu giáo, bệnh viện, công viên, khu vui chơi giải trí, thương mại, dịch vụ, và tạo được nền kinh tế riêng, không gian sống thoải mái cũng như tạo công ăn việc làm tại chỗ cho cư dân.
Cần khuyến khích xã hội hóa, huy động các doanh nghiệp tham gia phát triển NƠXH, như cách mà thời gian qua nhiều doanh nghiệp tư nhân đã đưa quỹ đất để phát triển các dự án NƠXH.
Về vị trí phát triển các dự án NƠXH, theo ông Châu nên gần các khu công nghiệp, nơi làm việc. “Phần lớn diện tích thành phố nằm trên nền đất yếu. Nếu phát triển NƠXH tại khu vực quận 12, huyện Hóc Môn, Củ Chi thì có nền địa chất vững chắc, nhưng chi phí đầu tư hỗ trợ hệ thống hạ tầng kỹ thuật, giao thông, hạ tầng xã hội rất lớn.
Do đó, trước mắt chỉ nên tập trung phát triển NƠXH tại các khu vực thuộc quận Thủ Đức, quận 9, quận 12, quận Gò Vấp, huyện Hóc Môn, Bình Chánh, hoặc tại Khu đô thị mới Nam Sài Gòn (hiện đã hoàn thành 2 dự án NƠXH là chung cư Hạnh Phúc CC và chung cư HQC Plaza).
Về lâu dài có thể phát triển lên huyện Củ Chi, và cả khu vực xã Bình Khánh, huyện Cần Giờ, nhưng chỉ có tính khả thi khi phát triển các khu đô thị vệ tinh mới như khu đô thị Tây Bắc và các khu đô thị mới tại các xã như Trung An, Phú Mỹ Hưng... ”, ông Châu nhận định.
Về giá NƠXH, theo ông Châu, đối với căn hộ nhỏ 25 - 30m2 thì giá bán nên rơi vào khoảng 250 - 300 triệu đồng/căn đáp ứng nhu cầu của các hộ gia đình ít người, hộ độc thân. Tuy nhiên, hướng chủ đạo của thành phố là cần tập trung phát triển loại căn hộ 2 phòng ngủ có diện tích 50 - 77m2 với giá bán vào khoảng 500 - 700 triệu đồng/căn. Bên cạnh đó, ông Châu cho rằng, nếu muốn hạ giá thành NƠXH thì cần đầu tư những dự án lớn, có quy mô từ khoảng 50 ha trở lên, kết hợp với các dự án nhà ở thương mại giá rẻ, để hình thành khu đô thị mới có đầy đủ tiện ích.
