Tại báo cáo cập nhật kinh tế quý I/2022 vừa công bố, Ngân hàng HSBC dự báo kinh tế Việt Nam năm 2022 tăng 6,2%. Mặc dù giảm nhẹ so với dự báo trước đó (6,5%) nhưng HSBC cho rằng với mức tăng trưởng này, nhiều khả năng Việt Nam vẫn là một trong những quốc gia tăng trưởng vượt bậc trong khu vực.
HSBC cũng điều chỉnh tăng dự báo lạm phát lên 3,7% thay vì 2,7% như dự báo trước đó trong bối cảnh giá nhiên liệu tăng cao. HSBC cho rằng, bối cảnh này đòi hỏi phải có chính sách thắt chặt tiền tệ. Theo đó, các chuyên gia tại đây dự báo Ngân hàng Nhà nước sẽ điều chỉnh lãi suất tăng 50 điểm cơ sở trong quý III/2022.
Quý đầu năm 2022, GDP tăng 5,03% so với cùng kỳ năm trước, cao hơn mức kỳ vọng 4,7% của HSBC và thấp hơn so với mức dự báo chung của thị trường 5,5%.
"Con số này cho thấy Việt Nam đã lấy lại đà phục hồi ổn định vững vàng. Mặc dù vậy, Việt Nam vẫn cần cẩn trọng trước những khó khăn ảnh hưởng đến tăng trưởng đang ngày một gia tăng trong bối cảnh thiếu hụt nhiên liệu toàn cầu", báo cáo cho hay.
Trước tác động do giá dầu thế giới tăng cao, HSBC dự báo Việt Nam sẽ có thêm một năm thâm hụt tài khoản vãng lai, dù không lớn, khoảng 0,2% GDP. Theo đó, HSBC đã điều chỉnh mức dự báo tỷ giá USD - VNĐ trong ngắn hạn, song dự báo đến cuối năm 2022 vẫn ở mức 22.800 đồng.
Đánh giá về tình hình kinh tế - xã hội quý đầu năm, HSBC nhìn nhận động lực tăng trưởng bên ngoài đang khá vững vàng và nhu cầu trong nước cũng dần phục hồi khi Việt Nam kiên trì theo đuổi chiến lược sống chung với Covid-19.
Mặc dù số ca nhiễm Omicron vẫn tăng nhưng các cơ quan chức năng đã không tăng mức độ các biện pháp hạn chế như năm trước. Việt Nam có thể tự tin như vậy chủ yếu là nhờ tăng tốc phủ vắc-xin Covid-19 khi 80% dân số đã được tiêm phòng đủ 2 mũi, gần 50% được tiêm mũi tăng cường. Mặc dù vậy, một vài địa phương vẫn áp dụng biện pháp hạn chế khiến khả năng di chuyển của người dân nói chung trong quý I/2022 giảm xuống, dẫn đến tiêu dùng cá nhân tăng trưởng chậm lại ở mức 4,3% so với cùng kỳ năm trước - dưới mức trước đại dịch.
Về doanh thu bán lẻ, dù chứng kiến sự phục hồi mạnh mẽ từ giai đoạn chạm đáy hồi tháng 10/2021 nhưng tốc độ tăng trưởng còn khá chậm, quý I/2022 đạt mức 2,5% so với cùng kỳ năm trước. Tại TP.HCM ghi nhận mức chênh lệch 5% - thấp hơn nhiều so với trước đại dịch. Một phần lý do được chỉ ra là thị trường lao động của Việt Nam còn yếu. Mặc dù tỷ lệ thất nghiệp không còn ở mức đỉnh, giảm xuống còn 2,5% trong quý I/2022 nhưng cả nước vẫn có thêm 200.000 người lao động chưa có việc làm so với quý IV/2019 và mức lương giảm sút trong tất cả các ngành nghề.
"Mặt khác, giá dầu tăng cao cũng có khả năng khiến thu nhập thực tế của người dân bị giảm, nhất là khi thị trường lao động đang trong giai đoạn đầu phục hồi", báo cáo nêu.
Mặc dù vậy, HSBC vẫn chỉ ra góc nhìn tích cực trong câu chuyện phục hồi kinh tế của Việt Nam khi ngành du lịch dần mở cửa. "Việc mở cửa hoàn toàn là rất quan trọng cho sự phục hồi của ngành dịch vụ bởi phần lớn ngành này phụ thuộc vào du lịch. Sau hai năm đóng cửa, Việt Nam mở cửa hoàn toàn cho du khách quốc tế đã tiêm chủng đầy đủ từ 15/3", HSBC cho hay.
Theo đó, chỉ tính riêng trong tháng 3, hơn 40.000 khách du lịch đã đến Việt Nam, tăng gần gấp 3 so với mức bình quân tháng của 2 năm đại dịch. Số lượng khách đến từ Mỹ và châu Âu tăng mạnh, số còn lại đến từ châu Á. Cơ quan chức năng đặt mục tiêu thu hút 8 - 9 triệu khách du lịch quốc tế trong năm 2022, tương đương khoảng 40 - 50% mức của năm 2019. Đây chắc chắn là một bước tiến lớn của Việt Nam, tuy nhiên, HSBC dự báo du lịch sẽ phục hồi chậm trong năm nay.
Bên cạnh đó, HSBC cũng đánh giá đà phục hồi của Việt Nam trở nên ổn định trong quý I/2022 nhờ các trụ cột tăng trưởng bên trong và bên ngoài. Mặc dù vậy, thử thách vẫn còn đó, đặc biệt trong bối cảnh thiếu hụt nhiên liệu toàn cầu. Đó cũng chính là lý do khiến tổ chức này điều chỉnh giảm dự báo tăng trưởng kinh tế năm 2022.
Báo cáo của HSBC cũng chỉ ra rằng, lạm phát năng lượng tiếp tục gia tăng, không ngừng tác động lên giá cả tiêu dùng. Lạm phát tháng 3 tăng 0,7% so với tháng trước khiến mức tăng so với cùng kỳ năm ngoái đạt 2,4%. Tương tự như những tháng trước, chi phí vận chuyển tăng cao vẫn là nguyên nhân chính. Thực tế, giá xăng trong nước đã được điều chỉnh tăng 7 lần liên tiếp kể từ đầu tháng 12/2021, đạt mức cao kỷ lục trong tháng 3/2022. Để ứng phó với tình hình này, các cơ quan chức năng đã quyết định giảm 50% thuế bảo vệ môi trường đối với nhiên liệu từ 1/4 tới cuối năm 2022.
Trước tình hình giá dầu thế giới tăng cao, HSBC dự báo xu hướng sẽ còn kéo dài một thời gian nữa, tạo áp lực khiến lạm phát gia tăng. Vì vậy, HSBC đã điều chỉnh dự báo lạm phát lên 3,7% trong năm 2022, vẫn dưới mức mục tiêu 4% của Ngân hàng Nhà nước. Điều may mắn là lạm phát của Việt Nam về cơ bản vẫn trong tầm kiểm soát so với các thị trường mới nổi khác khi xét trong bối cảnh giá thực phẩm và áp lực giá do nhu cầu về cơ bản đã được kiểm soát.
Mặc dù vậy, rủi ro lạm phát gia tăng vẫn sẽ là dấu hiệu cho thấy cần phải thắt chặt chính sách tiền tệ. Vì vậy, HSBC đã đẩy dự báo mức điều chỉnh tăng 50 điểm cơ sở lên quý III/2022 thay vì quý IV như dự báo trước đó. Nhiều khả năng lãi suất điều hành tăng lên 4,5% vào cuối năm 2022.
Trong khi đó, tại thời điểm đầu năm, Fitch Ratings dự báo tăng trưởng kinh tế của Việt Nam năm 2022 là 7,9% - mức dự báo khá cao so với các đơn vị nghiên cứu khác. Còn với giả định dịch bệnh Covid-19 được kiểm soát tương đối tốt trong nước và trên toàn cầu, Ngân hàng Thế giới (World Bank) lại tỏ ra khá cẩn trọng khi dự báo tăng trưởng GDP của Việt Nam năm nay vào khoảng 5,5% - thấp hơn mục tiêu mà Chính phủ đặt ra là 6,5 - 7%, cũng như con số dự kiến của các tổ chức như HSBC (6,5%) hay Standard Chartered (6,7%)./.
