Ngân hàng Nhà nước vừa công bố thông tin về hoạt động ngân hàng trong tuần đầu tháng 3 (2 - 6/3/2020). Theo đó, trong tuần, lãi suất huy động bằng VND phổ biến ở mức 0,2 - 0,8%/năm đối với tiền gửi không kỳ hạn và có kỳ hạn dưới 1 tháng; 4,3 - 5,0%/năm đối với tiền gửi có kỳ hạn từ 1 tháng đến dưới 6 tháng; 5,3 - 7%/năm đối với tiền gửi có kỳ hạn từ 6 tháng đến dưới 12 tháng; kỳ hạn từ 12 tháng trở lên ở mức 6,6 - 7,5%/năm.
Trong khi đó, mặt bằng lãi suất cho vay VND phổ biến ở mức 6,0 - 9,0%/năm đối với ngắn hạn; 9,0 - 11%/năm đối với trung và dài hạn. Lãi suất cho vay USD phổ biến ở mức 3,0 - 6,0%/năm; trong đó lãi suất cho vay ngắn hạn phổ biến ở mức 3,0 - 4,7%/năm, lãi suất cho vay trung, dài hạn ở mức 4,5 - 6,0%/năm.
Như vậy, nhìn chung, so với trước khi bùng phát dịch Covid-19, mặt bằng lãi suất không có nhiều thay đổi.
Trong khi đó, theo thống kê của chúng tôi, đã có khoảng 1/3 số ngân hàng trong hệ thống hạ lãi suất huy động, mức điều chỉnh không lớn, chỉ khoảng 0,1 - 0,4 điểm phần trăm.
Các ngân hàng hiện đã bắt đầu triển khai các gói tín dụng với lãi suất ưu đãi (thấp hơn từ 0,5 - 1,5%/năm) so với tín dụng thông thường. Tuy nhiên, các gói tín dụng này chủ yếu dành cho các doanh nghiệp hay hộ gia đình chịu tác động tiêu cực từ dịch bệnh.
Hồi giữa tháng 2, BIDV tung ra gói tín dụng 5.000 tỷ đồng, trong đó, khách hàng của BIDV sẽ được hưởng mức lãi suất hỗ trợ cố định chỉ 5,5%/năm trong tối đa 4 tháng. Ngoài ra, được biết, BIDV đã cam kết hỗ trợ gói tín dụng 120.000 tỷ đồng để đồng hành cùng các doanh nghiệp bị ảnh hưởng dịch bệnh.
Trong khi đó, VietinBank thông báo, từ nay đến 30/6/2020, căn cứ trên mức độ ảnh hưởng của dịch Covid-19 tới kết quả hoạt động sản xuất kinh doanh, khách hàng sẽ được xem xét áp dụng ưu đãi giảm trừ lãi suất cho vay từ 1,25% - 3%/năm so với mức sàn lãi suất cho vay thông thường. VietinBank tiếp tục áp dụng lãi suất cho vay ưu đãi đối với dư nợ cũ trong thời gian tối đa 6 tháng.
Eximbank triển khai gói lãi suất cho vay ưu đãi khoảng 3.000 tỷ đồng với lãi suất ưu đãi chỉ từ 5,5%/năm đối với khách hàng doanh nghiệp lớn và gói cho vay USD với tổng hạn mức là 50 triệu USD, lãi suất vay chỉ từ 3,2%/năm.
Bên cạnh 3 ngân hàng ví dụ trên, hàng loạt ngân hàng khác cũng đã bắt tay vào giảm lãi suất, ưu đãi cho vay doanh nghiệp như MBBank, VPBank, Vietcombank, ACB, Agribank… Được biết, toàn ngành ngân hàng đã cam kết gói tín dụng hỗ trợ với nhiều ưu đãi lên tới 285.000 tỷ đồng.
Song hành với đó, Ngân hàng Nhà nước hiện đang tập trung vào nhiều giải pháp để hỗ trợ nền kinh tế như yêu cầu các ngân hàng thương mại không được tăng lãi suất, rà soát đánh giá để thực hiện cơ cấu lại thời hạn trả nợ, miễn giảm lãi vay, không chuyển nhóm nợ… với các khách hàng vay vốn bị ảnh hưởng do dịch Covid-19. Theo đó, nhiều chuyên gia đánh giá, mặt bằng lãi suất cho vay sẽ giảm đáng kể trong thời gian tới.
Các ngân hàng đã sẵn sàng có vốn rẻ với nhiều ưu đãi, nhưng băn khoăn được đặt ra lúc này là nhu cầu của các doanh nghiệp. Tiến sĩ Cấn Văn Lực cho rằng, việc cho vay còn phụ thuộc vào khả năng hấp thụ vốn của nền kinh tế. Để thực hiện được gói tín dụng ưu đãi của ngân hàng cần có hướng dẫn cụ thể của Ngân hàng Nhà nước về các điều kiện tín dụng cơ bản và ngành nghề, lĩnh vực, đối tượng vay cụ thể. Bên cạnh đó, cần rà soát, cơ cấu lại nợ, giãn nợ, hoàn nợ, xem xét miễn giảm lãi vay và không chuyển nhóm nợ trong thời hạn nhất định đối với những khoản nợ chịu tác động bởi dịch bệnh, như vậy mới có thể cho vay mới tiếp được.
Trên thực tế, tác động của dịch bệnh lên ngành ngân hàng đã bắt đầu biểu hiện khi nhu cầu vay vốn của các doanh nghiệp sụt giảm mạnh, tín dụng cho toàn nền kinh tế trong 2 tháng đầu năm chỉ tăng 0,06%, thấp hơn nhiều so với mức 1% cùng kỳ năm 2019. Tại BIDV – ngân hàng có quy mô tín dụng lớn nhất hệ thống còn ghi nhận sụt giảm tín dụng tới 2%.
