Lãi vay chỉ mới giảm sâu ở giai đoạn đầu giải ngân vốn

Chi phí đầu vào giảm mạnh

Các ngân hàng tiếp tục giảm lãi suất huy động trong tháng 3/2024. Đáng chú ý là, với kỳ hạn ngắn từ 6 tháng trở xuống, hầu hết ngân hàng đã kéo mặt bằng lãi suất huy động xuống mức 3-3,5%/năm.

Thế nhưng, trước bối cảnh tín dụng tăng trưởng âm trong 2 tháng đầu năm, các chuyên gia cho rằng, tín dụng khó cải thiện trong tháng cuối quý I/2024. Thanh khoản dôi dư, nên lãi suất tiết kiệm còn giảm.

PGS.TS Nguyễn Hữu Huân (Trường đại học Kinh tế TP.HCM) cho rằng, nếu cầu vốn chưa cải thiện trong những tháng tới, thì khả năng lãi suất tiền gửi còn giảm cho đến hết nửa đầu năm nay.

Đó cũng là lý do Ngân hàng Nhà nước hút ròng trở lại qua kênh tín phiếu trong 2 tuần vừa qua, với khối lượng hút ròng hơn 150.000 tỷ đồng khi thanh khoản trên thị trường dư thừa, nhằm giảm áp lực lên tỷ giá. Thế nhưng, tỷ giá vẫn tăng nhiệt, trong khi lãi suất trên thị trường dò “đáy” sâu khi kỳ hạn qua đêm chỉ còn 0,13%.

Tổng giám đốc một ngân hàng thừa nhận, trong bối cảnh hiện nay, ngân hàng không thể duy trì lãi suất huy động ở mức cao, trong khi thanh khoản đang dôi dư, khó cạnh tranh cho vay. Thực tế cũng cho thấy, năm 2023, lãi suất tiết kiệm liên tục dò “đáy” sâu, song tiền gửi vào hệ thống ngân hàng tăng kỷ lục, đạt 14 triệu tỷ đồng.

Trong bối cảnh lãi suất huy động đã về vùng thấp lịch sử, các chuyên gia phân tích từ Công ty Chứng khoán KB Việt Nam (KBSV) dự báo, mặt bằng lãi suất huy động sẽ tiếp tục đi ngang ở vùng thấp trong hầu hết cả năm 2024. Trong bối cảnh đó, lãi suất cho vay bình quân sẽ có dư địa để giảm thêm 0,75 - 1% dựa trên sức cầu tín dụng phục hồi.

TS. Nguyễn Trí Hiếu, chuyên gia tài chính - ngân hàng cho hay, năm 2024, xu hướng lãi suất của các nước có thể còn nhiều biến động. Theo đó, lãi suất của các ngân hàng trung ương lớn, đặc biệt là Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed), có thể giảm từ giữa năm sau, nhưng mức giảm sẽ nhỏ giọt, bởi phải cân đối với khả năng ứng phó với lạm phát.

Còn tại Việt Nam, TS. Hiếu dự đoán, lãi suất huy động của các ngân hàng có thể giảm thêm, nhưng khó giảm sâu và sẽ tăng từ quý III/2024, chủ yếu do nền kinh tế được dự báo khởi sắc, thúc đẩy nhu cầu về vốn, khiến các ngân hàng tăng lãi suất huy động để hút vốn. Dẫu vậy, lãi suất cho vay có khả năng giảm tiếp trong những tháng đầu năm tới.

Lãi vay giảm sâu chỉ ở giai đoạn đầu

Trong khi chi phí đầu vào giảm mạnh, các ngân hàng cũng giảm lãi suất cho vay, song chỉ mới giảm sâu ở giai đoạn đầu giải ngân.

Chẳng han, tại BVBank, lãi suất cho vay mua nhà hiện áp dụng mức thấp nhất trên thị trường: 5%/năm (thấp nhất thị trường), nhưng cũng chỉ được áp dụng trong 5 tháng đầu kể từ ngày giải ngân; 5,5%/năm cho 6 tháng; 6,5%/năm cho 9 tháng; 7,5%/năm cho 12 tháng và 8,9%/năm được áp dụng cho 18 tháng kể từ thời điểm giải ngân.

Tại Sacombank, từ nay đến hết tháng 3/2024, triển khai nguồn vốn 10.000 tỷ đồng với lãi suất chỉ 3%/năm, đáp ứng nhu cầu vay vốn của khách hàng cuối quý I/2024. Lãi suất siêu ưu đãi áp dụng đối với các khoản vay có thời hạn chỉ trong 3 tháng.

Ngân hàng Shinhan cho vay mua nhà 5,2%/năm cố định trong 1 năm; 5,5%/năm cố định trong 2 năm; 6%/năm cố định trong 3 năm và 7,5%/năm cố định trong 5 năm (nhưng 6 tháng đầu được nhà băng này áp dụng mức lãi vay 5,5%/năm)…

Tương tự, Techcombank hiện áp dụng mức lãi suất cho vay mua nhà chỉ 5%/năm trong thời gian ưu đãi 3 tháng đầu tiên, 6%/năm trong thời gian ưu đãi 6 tháng hoặc 6,8%/năm cho thời gian 12 tháng...

Thực tế trên cho thấy, nếu khách hàng không xem xét kỹ khi tính chuyện vay vốn mua nhà, ô tô, tiêu dùng và kể cả sản xuất, kinh doanh cũng sẽ dễ nhầm lẫn mức ưu đãi, vì lãi vay thấp chỉ được các nhà băng áp dụng trong thời gian ngắn. Sau đó, lãi suất cho vay sẽ được các nhà băng cộng thêm biên độ đến 3-5%.

PGS.TS Đinh Trọng Thịnh, chuyên gia kinh tế cũng nhận định, lãi suất cho vay trong năm nay có thể giảm thêm để tương xứng với mức lãi suất huy động khá thấp hiện tại. Trong đó, các ngân hàng sẽ cân nhắc hạ lãi suất cho một số nhóm doanh nghiệp có triển vọng kinh doanh tốt để tái cấu trúc nợ, hỗ trợ khách hàng vượt qua giai đoạn khó khăn. Tuy nhiên, theo PGS.TS Thịnh, biên lãi thuần (NIM) đang trong đà giảm và nợ xấu có chiều hướng tăng sẽ khiến các nhà băng có xu hướng thận trọng hơn trong việc cho vay./.