Trong giai đoạn 2021-2025, hai huyện nghèo Bình Gia và Văn Quan phải xóa 2.236 nhà dột nát cho hộ nghèo, cận nghèo thuộc dự án 5. Tuy nhiên, từ năm 2021 đến năm 2023, huyện Văn Quan mới xóa được 185/979 và huyện Bình Gia cũng mới chỉ xóa được 192/1.257 nhà dột nát. Nguyên nhân đạt thấp do nguồn vốn phân bổ cho các huyện chậm, nhiều hộ được hỗ trợ nhưng chưa được tuổi làm nhà; đất làm nhà ở của một số hộ chưa thực hiện chuyển đổi mục đích từ đất nông nghiệp sang đất ở; việc đối ứng từ các hộ gặp nhiều khó khăn...
Bước sang năm 2024, hai huyện đặt mục tiêu xóa thêm 566 nhà dột nát. Trong đó, huyện Bình Gia phấn đấu xóa 277 nhà; huyện Văn Quan phấn đấu xóa 289 nhà.
Hộ ông Hoàng Xuân Trường, thôn Nà Cốc, xã Hoàng Văn Thụ, huyện Bình Gia (được hỗ trợ theo dự án 5) hoàn thành xây móng nhà ở
Ông Hoàng Văn Chung, Phó Chủ tịch UBND huyện Bình Gia thông tin: Hiện nay số hộ được thụ hưởng hỗ trợ từ ngân sách của Nhà nước để xóa nhà dột nát thuộc dự án 5 còn rất lớn với tổng số 1.065 hộ. Trong đó, năm 2024, huyện đang thực hiện hỗ trợ xóa nhà dột nát cho 277 hộ nhưng tiến độ còn chậm, nhiều hộ chưa chuyển đổi mục đích sử dụng đất từ đất nông nghiệp sang đất ở và khó khăn trong việc đối ứng. Để đẩy nhanh tiến độ, UBND huyện đã yêu cầu các xã rà soát đất đai của toàn bộ các hộ được thụ hưởng và hỗ trợ chuyển mục đích sử dụng đất; đẩy mạnh vận động các hộ hàng xóm và họ hàng giúp đỡ các hộ nghèo về ngày công, kinh phí đối ứng để làm nhà.
Khảo sát thực tế việc thực hiện hỗ trợ xoá nhà dột nát cho các hộ tại xã Hoàng Văn Thụ, huyện Bình Gia, chúng tôi nhận thấy xã đã vào cuộc quyết liệt trong công tác này. Ông Hoàng Xuân Trường, hộ cận nghèo, thôn Nà Cốc, xã Hoàng Văn Thụ phấn khởi: Năm 2024, gia đình được hỗ trợ 40 triệu đồng để xây nhà mới. Tuy nhiên diện tích đất xây dựng của gia đình tôi toàn bộ là đất nông nghiệp, chưa chuyển đổi. Trong khi gia đình đang lúng túng, cán bộ xã đã rà soát quy hoạch và hướng dẫn gia đình chuyển mục đích sử dụng đối với toàn bộ diện tích. Nhờ đó, đến tháng 6/2024, thủ tục về đất đai của gia đình đã hoàn thành và đủ điều kiện để thực hiện xây dựng. Hiện nay, công trình đã thi công cơ bản xong phần móng và dự kiến trong tháng 10/2024 sẽ hoàn thành đưa vào sử dụng.
Trong năm 2024, xã Hoàng Văn Thụ thực hiện hỗ trợ 9 hộ theo kế hoạch, đến nay đã có 9/9 hộ được hỗ trợ hoàn thiện thủ tục đất đai; 5/9 hộ đã khởi công xây dựng nhà ở.
Theo số liệu rà soát của UBND huyện Bình Gia, từ đầu năm 2024 đến cuối tháng 8/2024, toàn huyện đã thực hiện rà soát chuyển mục đích sử dụng đất và cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất ở cho 780 hộ. Theo kế hoạch huyện phấn đấu đến hết quý II/2025 sẽ hoàn thành rà soát, điều chỉnh cấp giấy chứng nhận đất ở cho các hộ còn lại để thực hiện xóa nhà dột nát. Về tiến độ xóa nhà dột nát năm 2024 đối với 277 hộ theo kế hoạch, tính đến cuối tháng 8/2024 đã có 250/277 hộ thực hiện khởi công xây dựng. Số hộ còn lại sẽ hoàn thiện thủ tục để khởi công trong tháng 9/2024.
Còn tại huyện Văn Quan, số lượng nhà ở dột nát cần xóa thuộc dự án 5 chương trình mục tiêu quốc gia giảm nghèo bền vững năm 2024 là 289 nhà.
Ông Triệu Đức Dũng, Phó Chủ tịch UBND huyện Văn Quan cho biết: Để tập trung xóa nhà dột nát theo dự án 5, từ đầu năm 2024 đến tháng 8/2024, huyện đã tập trung chỉ đạo quyết liệt các phòng, ban, chính quyền cơ sở hỗ trợ người dân hoàn thiện các thủ tục về đất đai. Nhờ đó, tính đến cuối tháng 8/2024, 289 hộ nằm trong kế hoạch xóa nhà dột nát năm 2024 đã hoàn thiện thủ tục về đất đai theo quy định. Về vấn đề vốn đối ứng của các hộ, UBND huyện đã chỉ đạo Phòng Tài nguyên và Môi trường huyện phối hợp với cơ quan liên quan đẩy nhanh tiến độ cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất để các hộ có điều kiện vay vốn ngân hàng đối ứng làm nhà.
Được biết tính đến cuối tháng 8/2024, toàn huyện Văn Quan có 144/289 hộ đã khởi công xây dựng nhà ở; đối với 145 hộ còn lại dự kiến trong tháng 9/2024 sẽ khởi công.
Với sự chung tay vào cuộc của các cấp ngành từ huyện đến xã, tin tưởng kết thúc năm 2024, tiến độ thực hiện dự án 5 chương trình mục tiêu quốc gia giảm nghèo bền vững về hỗ trợ hộ nghèo, cận nghèo về nhà ở, trên địa bàn 2 huyện nghèo sẽ hoàn thành kế hoạch đề ra. Qua đó đẩy nhanh tiến độ giảm nghèo của các huyện nghèo trên địa bàn tỉnh góp phần nâng cao đời sống, cải thiện nhà ở của các hộ nghèo, cần nghèo tại các huyện nghèo trên địa bàn tỉnh.
