Dạo một vòng qua các dự án do Tổng công ty Đầu tư phát triển nhà và đô thị (HUD) làm chủ đầu tư, người ta dễ dàng nhận thấy tình trạng không còn nguyên vẹn của các dự án.
Chuyển nhượng hàng loạt đất vàng
Nhiều lô đất có vị trí đắc địa tại các khu đô thị Vân Canh, Văn Quán, Linh Đàm, Định Công, Việt Hưng… đã được HUD bán đi cho các chủ đầu tư thứ cấp từ nhiều năm trước.
Đơn cử, tại Khu đô thị Vân Canh (huyện Hoài Đức, Hà Nội), sau khi quy hoạch được phê duyệt, HUD đã chuyển nhượng gần 40.000 m2 cho Công ty cổ phần Tasco (HUT) để xây dựng 16 biệt thự và 281 căn nhà ở liền kề.
Một lô đất HUD đã chuyển nhượng cho đối tác.
Cũng tại khu đô thị này, HUD cũng chuyển nhượng 9.920 m2 đất cho Công ty cổ phần Bất động sản AZ (AZ Land) để xây dựng 4 tòa nhà cao tầng.
Tại Khu đô thị Văn Quán - Yên Phúc (quận Hà Đông, Hà Nội), HUD đã chuyển nhượng lô đất CQ1 cho Công ty BIC Việt Nam.
Tại Khu đô thị Linh Đàm, HUD cũng đã chuyển nhượng một diện tích đất lớn cho nhiều chủ đầu tư thứ cấp như Công ty Đầu tư xây dựng Vinashin, Công ty TNHH Thái Thịnh Nam, Công ty TNHH Sản xuất và Thương mại Thanh Hà…
Trong giai đoạn tái cơ cấu, phục vụ kế hoạch cổ phần hóa doanh nghiệp Nhà nước của Chính phủ, HUD cũng đã bán đi những tài sản lớn của mình như: 1,5 triệu cổ phần tại Công ty cổ phần Khách sạn và Du lịch Bảo Việt (vốn điều lệ 60 tỷ đồng); 280.000 cổ phần tại Công ty cổ phần Đầu tư phát triển hạ tầng Phú Quốc (vốn điều lệ 500 tỷ đồng).
Cuối năm 2015, HUD cũng bán đi khu “đất vàng” rộng 2,1 ha tại góc đường Phạm Văn Đồng - Võ Nguyên Giáp…
Thực tế này khiến việc xác định giá trị doanh nghiệp của HUD trở thành nút thắt trong tiến trình cổ phần hóa, đồng thời việc tìm kiếm nhà đầu tư chiến lược cho HUD cũng trở nên hết sức khó khăn.
Xác định giá trị thực
Ông Ngô Duy Đông, Chánh văn phòng HUD, cho biết về phương hướng hoạt động, doanh nghiệp tiếp tục tập trung vào các nhóm ngành nghề, lĩnh vực kinh doanh bất động sản như: đầu tư phát triển, kinh doanh nhà ở, các khu dân cư, khu đô thị, khu công nghiệp, khu kinh tế và văn phòng cho thuê; tổng thầu xây lắp, thi công các công trình dân dụng, công nghiệp, giao thông, thủy lợi, công trình hạ tầng kỹ thuật khu đô thị, công trình điện...; sản xuất, kinh doanh các loại vật tư, vật liệu xây dựng.
Tuy nhiên, thực tế từ năm 2016 đến nay, HUD không đưa ra được sản phẩm mới nào để cạnh tranh với các doanh nghiệp kinh doanh bất động sản, đặc biệt là khối doanh nghiệp tư nhân, công ty cổ phần. Các dự án mà HUD đang đầu tư phát triển chủ yếu là các dự án nhà ở xã hội.
Trao đổi với phóng viên về những khó khăn trong tiến trình cổ phần hóa HUD, ông Đậu Minh Thanh, Vụ trưởng Vụ Quản lý doanh nghiệp (Bộ Xây dựng), cho biết trong số những doanh nghiệp phải tiến hành cổ phần hóa trong năm 2017, Sông Đà và IDICO đã được Chính phủ phê duyệt phương án cổ phần hóa vào đầu tháng 6/2017.
Riêng HUD, Bộ Xây dựng đã trình Thủ tướng phương án cổ phần hóa. Tuy nhiên, do đặc thù của HUD là sở hữu nhiều dự án với diện tích lớn về đất đai, nên Chính phủ yêu cầu các bộ, ngành có ý kiến.
“Thủ tướng cũng yêu cầu Bộ Xây dựng rà soát, kiểm tra lại tình hình biến động tài sản, đất đai để xác định giá trị tài sản doanh nghiệp. Dự kiến, Bộ Xây dựng sẽ báo cáo Chính phủ trong tháng 8, chậm nhất là đầu tháng 9/2017 để phê duyệt phương án cổ phần hóa HUD”, ông Thanh nói.
Theo phương án cổ phần hóa HUD, do Bộ Xây dựng đề xuất cuối năm 2016, giá trị doanh nghiệp của HUD tính đến hết tháng 12/2014 là 10.900 tỷ đồng, vốn nhà nước hơn 3.400 tỷ đồng.
Khi tiến hành cổ phần hóa, Nhà nước sẽ giữ lại 51%, cổ đông chiến lược 25%, cán bộ, công nhân viên chức là 0,31% và nhà đầu tư bên ngoài là 23,7%. Mức giá cổ phần của HUD được dự định là 10.000 đồng/cổ phiếu.
Trong góp ý gửi đến Văn phòng Chính phủ về phương án cổ phần hoá HUD mới đây, Bộ Kế hoạch và Đầu tư đã chỉ ra vấn đề lớn nhất là việc xác định giá trị của HUD đến nay đã quá 29 tháng (theo quy định của Bộ Tài chính là không quá 18 tháng), nên có nhiều biến động về giá trị tài sản.
Bộ Kế hoạch và Đầu tư cũng cho rằng với tư cách là doanh nghiệp hàng đầu Việt Nam về phát triển nhà ở và thị trường bất động sản, việc cổ phần hóa HUD không cần thiết phải có nhà đầu tư chiến lược; đồng thời, khi IPO cần đấu giá rộng rãi, công khai toàn bộ cổ phần nhà nước tại HUD.
