“Năm 2024, thị trường trái phiếu doanh nghiệp sẽ giữ được đà hồi phục và tăng trưởng bền vững”

Tại buổi Họp báo Chính phủ thường kỳ diễn ra vào chiều ngày 5/1, Thứ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Đức Chi đã chia sẻ những thông tin liên quan đến diễn biến thị trường trái phiếu doanh nghiệp và thị trường chứng khoán thời gian vừa qua. Theo đó, trong năm 2023, hai thị trường này đã chịu nhiều tác động lớn, tuy nhiên tình hình cơ bản được khắc phục và ổn định.

Nghị định 08/2023/NĐ-CP về trái phiếu doanh nghiệp là điểm sáng

Theo Thứ trưởng Nguyễn Đức Chi, trong năm 2023, thị trường trái phiếu doanh nghiệp vẫn có những điểm sáng nhất định. Thứ nhất, Nghị định số 08/2023/NĐ-CP của Chính phủ được ban hành đã tạo cơ sở pháp lý cho doanh nghiệp giải quyết vấn đề khó khăn trước mắt về thanh khoản, góp phần tạo điều kiện cho doanh nghiệp cân đối nguồn tiền phục vụ sản xuất, kinh doanh và thanh toán nghĩa vụ trái phiếu đến hạn, đồng thời bảo đảm quyền lợi của chủ sở hữu trái phiếu, tuân thủ theo đúng quy định của pháp luật, đảm bảo nguyên tắc lợi ích hài hòa, rủi ro chia sẻ.

"Nghị định 08 là một điểm sáng của pháp lý và có tác dụng rất lớn đến thị trường trái phiếu năm 2023", Thứ trưởng Nguyễn Đức Chi đánh giá.

Điểm sáng thứ hai là sự ra đời hệ thống giao dịch TPDN riêng lẻ tại Sở Giao dịch chứng khoán Hà Nội (HNX) vào tháng 7/2023. Tính đến hết ngày 31/12, tổng giá trị giao dịch trên thị trường trái phiếu có tổ chức là 218.000 tỷ đồng, với giá trị giao dịch bình quân phiên tương ứng là 1.880 tỷ đồng/phiên. Hiện nay, có trên 887 mã trái phiếu của 249 tổ chức đăng ký trái phiếu đã được đăng ký và giao dịch trên thị trường tập trung này. 

"Với sự ra đời của hệ thống giao dịch tập trung, thị trường trái phiếu doanh nghiệp riêng lẻ đã có sự minh bạch hơn, qua đó tính thanh khoản của thị trường cũng có sự tăng trưởng", Thứ trưởng Nguyễn Đức Chi cho biết.

Điểm sáng thứ ba được thể hiện qua công tác giám sát, kiểm tra cũng như tuyên truyền, truyền thông. Thời gian qua, Bộ Tài chính đã chỉ đạo tất cả các cơ quan chức năng của Bộ tăng cường công tác kiểm tra, rà soát thị trường với cả những doanh nghiệp phát hành, doanh nghiệp tư vấn. Trong quá trình triển khai thực hiện cũng tăng cường công tác truyền thông. Từ đó, xã hội, nhà đầu tư, bản thân các tổ chức phát hành cũng như các tổ chức cung cấp dịch vụ tư vấn hiểu sâu sắc hơn các quy định của pháp luật liên quan đến thị trường trái phiếu.

Điểm thứ tư, thông tin về các kết quả đã đạt được trên thị trường trái phiếu doanh nghiệp, Thứ trưởng Nguyễn Đức Chi cho biết, đến hết năm 2023, trên thị trường có 81 doanh nghiệp phát hành với khối lượng 269,5 nghìn tỷ đồng. Các doanh nghiệp đã bố trí nguồn lực thanh toán trái phiếu đến hạn và đàm phán với nhà đầu tư khi tái cơ cấu, gia hạn thời hạn trả nợ trái phiếu, nhờ đó giảm áp lực trả nợ gốc và lãi trái phiếu. Theo đó, khối lượng mua lại trái phiếu doanh nghiệp trước hạn của năm 2023 là 238 nghìn tỷ đồng và trái phiếu có hạn đã đạt gần 40%.

Về cơ cấu nhà đầu tư trên thị trường cũng đã có những thay đổi nhất định. Cụ thể, nhà đầu tư, tổ chức tham gia vào thị trường sơ cấp mua trái phiếu năm 2023 chiếm đến 92,4% và nhà đầu tư cá nhân chỉ chiếm khoảng 7,6% thị trường trái phiếu sơ cấp.

"Nói như vậy để thấy có sự thay đổi rất lớn trong cách thức tiếp cận thị trường của tổ chức phát hành cũng như nhà đầu tư", Thứ trưởng Nguyễn Đức Chi nhấn mạnh.

Lãnh đạo Bộ Tài chính kỳ vọng rằng, dưới sự chỉ đạo của Đảng, Quốc hội, Chính phủ với những giải pháp, nhiệm vụ cụ thể và dựa trên cơ sở vĩ mô tích cực hơn trong những tháng cuối năm 2023, nền kinh tế ổn định trong năm 2024, thị trường trái phiếu doanh nghiệp sẽ tiếp tục giữ được đà hồi phục và đi vào tăng trưởng bền vững. Chất lượng thị trường trái phiếu doanh nghiệp được nâng lên một bước đối với cả tổ chức phát hành, nhà đầu tư và các đơn vị cung cấp dịch vụ.

Tiến hành thanh lọc các công ty chứng khoán, công ty quản lý quỹ yếu kém

Về thị trường chứng khoán, Thứ trưởng Nguyễn Đức Chi cho biết, thứ nhất là hiện Bộ Tài chính đang lấy ý kiến các bộ, ngành để sửa Nghị định 155 và Nghị định 156, cũng như Nghị định 128 về thị trường chứng khoán và xử phạt vi phạm hành chính để có công cụ, khuôn khổ pháp lý thực hiện. Đồng thời, Bộ Tài chính cũng ban hành Thông tư 69 nhằm quy định lại lộ trình sắp xếp các thị trường cổ phiếu, trái phiếu, thị trường giao dịch chứng khoán phái sinh.

Thứ hai, về công tác thanh tra, giám sát và xử lý vi phạm cũng được tập trung nguồn lực để thực hiện.

Theo ông Nguyễn Đức Chi, Bộ Tài chính đã chỉ đạo các đơn vị phối hợp kịp thời với Ủy ban Chứng khoán thực hiện kiểm tra nhiều công ty kiểm toán được chấp thuận tổ chức rà soát, báo cáo tài chính về kiểm toán, xử lý nghiêm các hành vi vi phạm của các doanh nghiệp, các kiểm toán viên để đảm bảo chấn chỉnh thị trường. Đặc biệt, trong năm 2023, đã có 67 đoàn kiểm tra và ban hành 412 quyết định xử phạt với tổng số tiền xử phạt là 37,2 tỷ đồng.

Thứ ba, nhằm tái cấu trúc thị trường, Bộ Tài chính đã tiến hành thanh lọc các công ty chứng khoán, công ty quản lý quỹ yếu kém. 

"Hết năm 2023, Bộ Tài chính đã xử phạt vi phạm 6 công ty chứng khoán, đưa vào kiểm soát 1 công ty, đưa vào diện cảnh báo 2 công ty", Thứ trưởng Nguyễn Đức Chi thông tin.

Thứ tư là ứng dụng công nghệ thông tin và chuyển đổi số. Đại diện Bộ Tài chính cho biết, cơ quan này cũng đã triển khai đồng bộ cơ sở dữ liệu về giao dịch, chuyển nhượng và nhà đầu tư, kết nối dữ liệu nhà đầu tư với cơ sở dữ liệu công dân để quản lý cũng như giám sát thị trường chứng khoán.

Về những kết quả của thị trường chứng khoán trong năm qua, theo ông Nguyễn Đức Chi, tính đến ngày 29/12, chỉ số VN-Index đạt 1.129 điểm, tăng 12% so với cuối năm 2022, thanh khoản trên thị trường cổ phiếu đạt là 17.500 tỷ đồng/phiên và quy mô vốn hóa thị trường ước đạt 6.000.000 tỷ đồng, tăng 9,5% so với năm 2022, tương đương vào khoảng 62% GDP năm 2022.

Trong năm 2023, cả nước có khoảng 355.000 tài khoản chứng khoán mới, nâng tổng số tài khoản hiện hành lên con số 7 triệu tài khoản.

Vì vậỵ, để duy trì và vận hành thị trường một cách liên tục, an toàn, Thứ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Đức Chi nhấn mạnh sẽ tiếp tục tập trung giữ thị trường minh bạch, đảm bảo quyền lợi hợp pháp của tất cả các chủ thể tham gia vào thị trường chứng khoán. Ngoài ra, về câu chuyện nâng hạng thị trường chứng khoán, ngay trong năm 2024, Bộ Tài chính sẽ cùng với các bộ, ngành liên quan chủ động triển khai một cách quyết liệt nhiều giải pháp khác nhau để đạt được tiêu chuẩn về nâng hạng thị trường chứng khoán trong thời gian sớm nhất./.