Trên thị trường, môi giới là mắt xích trung gian đưa sản phẩm từ người sản xuất đến khách hàng. Mọi thông tin về sản phẩm từ chất lượng đến giá cả đều nhờ đội ngũ môi giới truyền tải. Với một thị trường mang tính đặc thù, vốn hóa cao, thông tin sản phẩm nhiều, giá cả biến động thì vai trò của môi giới hết sức quan trọng. Họ chính là một nhân tố để góp phần tạo nên sự minh bạch cũng như phát triển của thị trường bất động sản. Bởi lẽ, với vai trò là chủ thể cung cấp và truyền tải thông tin, nếu quá trình truyền tải đúng, rõ ràng thì chính đội ngũ môi giới đã tạo ra thị trường không bị méo mó về thông tin, giá cả sẽ trở về đúng với giá trị của một sản phẩm. Từ đó sẽ dẫn tới sự giảm thiểu đáng kể những rủi ro cho thị trường bất động sản.
Môi giới còn được ví là những nhà “bác học” trên thị trường bất động sản khi chính họ là đối tượng nhìn nhận diến biễn của thị trường tốt hay không. Họ cũng là người biết được nhu cầu của khách hàng là gì và sản phẩm nào của nhà đầu tư lấp đúng chỗ trống trên thị trường.
Ông Nguyễn Mạnh Hà - Chủ tịch Tập đoàn Think Big Group, Chủ tịch Lộc Sơn Hà Land.
Nếu muốn một thị trường bất động sản chuyên nghiệp, tất yếu cần nhóm làm dịch vụ bất động sản chuyên nghiệp vì lẽ, môi giới là một trong 4 thành phần cấu thành nên thị trường bất động sản. Cũng như nếu muốn ngành du lịch ở Việt Nam phát triển thì không thể bỏ qua yếu tố đội ngũ nhân viên phục vụ chuyên nghiệp. Vì ngoài chính sách của Nhà nước, ngoài việc chủ đầu tư rót vốn vào hệ thống khách sạn chuyên nghiệp thì cần có yếu tố con người. Họ phải là những người chuyên nghiệp là yếu tố “đủ” cho một hệ thống quy trình phát triển. Và nghề môi giới cũng vậy! Muốn thị trường chuyên nghiệp thì môi giới phải chuyên nghiệp.
Khi môi giới đi bằng “1 chân”
Tuy nhiên, nghề môi giới hiện nay đang xuất hiện hai nhóm: Nhóm chuyên nghiệp, được đào tạo bài bản và nhóm môi giới thời vụ. Nhóm môi giới thời vụ có thể hiểu rằng, đó là những người “làm tay trái”, thường mua đi bán lại sản phẩm bất động sản để kiếm tiền chênh. Điều đó có nghĩa, một ông xe ôm, một bà bán rau cũng có thể trở thành môi giới.
Ngược lại, đối với nhóm chuyên nghiệp, đó là những người xác định theo nghề môi giới, tham gia vào làm việc tại các sàn giao dịch và có chứng chỉ hành nghề. Tuy nhiên, xen giữa vào hai nhóm đó là những người hành nghề môi giới “nửa mùa”. Họ làm ở các sàn giao dịch nhưng với họ, đó là công việc tạm thời, là chụp giật. Hay nói cách khác, họ sống bằng nghề môi giới nhưng đang thiếu đi kỹ năng, kinh nghiệm và phẩm chất của “nghề môi giới”. Chính sự thiếu hụt này đã và đang tạo ra một hệ thống môi giới tạp nham.
Theo thống kê của Hội Môi giới Bất động sản Việt Nam, hiện cả nước có tổng cộng khoảng 200.000 người hoạt động trong lĩnh vực môi giới bất động sản. Tuy nhiên, chỉ có khoảng 100.000 người là môi giới chuyên nghiệp, tức là hoạt động thường xuyên tại các sàn, còn lại đa số là nghiệp dư. Còn nếu tính sát sao hơn theo quy định Thông tư số 11/2015/TT-BXD của Bộ Xây dựng, người môi giới phải qua khâu sát hạch và được cấp chứng chỉ, thì số lượng thực tế cũng ít hơn nhiều.
Một đội ngũ đang đóng vai trò tạo ra sự minh bạch của thị trường nhưng lại thiếu đi kiến thức, kỹ năng, kinh nghiệm và phẩm chất thì điều gì sẽ xảy ra? Chắn chắn, thị trường không thể vận hành theo đúng quỹ đạo của nó. Cũng có ý kiến cho rằng, môi giới chỉ cần thực tiễn mà không cần phải bằng cấp. Nhưng nhìn khách quan, một ông bác sỹ muốn tiến hành chữa bệnh buộc phải trải qua trường lớp mới được tham gia vào thực tiến. Hay một luật sư muốn xuất hiện bào chữa cho thân chủ buộc tham gia rất nhiều lớp học mới có thể ra hành nghề. Như vậy, nếu không học chuyên nghiệp mà chỉ làm thực tế rồi trưởng thành là sai lầm nghiêm trọng. Sự giáo dục mất đi phần gốc, đón đầu phần ngọn chỉ tạo ra sự méo mó và nhiều lỗi. Jệ quả của nó là rất khó khắc phục.
Quá trình tổ chức giáo dục hoặc đào tạo huấn luyện sẽ giúp cho người ta nhìn nhận đó là một nghề, là nghề có nên theo đuổi hay không. Thế nên, muốn trở thành người môi giới chuyên nghiệp, muốn tạo ra thị trường minh bạch thì con người cần phải học. Thay bằng việc chỉ đi bằng một chân kinh nghiệm thực tiễn, hãy bước đều cả hai chân: chân thực tiễn và chân kiến thức. Chính hai yếu tố đó tạo ra những con người chuyên nghiệp, biết cách trọng nghề của mình.
Khách quan nhìn nhận rằng, hệ thống môi giới trên thị trường bất động sản Việt Nam được hình thành một cách tự phát. Trước ma lực của lợi nhuận, của tính chất công việc mà nhiều người đổ dồn làm môi giới. Chưa kể, hiện tại, vấn đề sát hạch lực học của nghề môi giới vẫn còn thực sự không đi đúng và đủ khiến người học cảm thấy bằng cấp là sự chiếu lệ. Thế nên, môi giới bỗng trở thành một nghề thời vụ, khi thị trường lên thì người người nhà nhà làm môi giới và ngược lại, thị trường đi xuống, không có người muốn đặt chân vào thương trường này.
Môi giới 4.0
Thách thức với nghề môi giới không còn là vấn đề nhỏ nhất là thời điểm cuộc cách mạng 4.0 đang tới gần. Khi công nghệ đang dần thay thế sức lao động thì con người buộc phải chuyên nghiệp và năng động hơn. Sẽ có lúc đến thời điểm, khách hàng sẽ tự tìm thông tin từ chính chủ đầu tư qua internet mà không cần sự tư vấn của môi giới. Và sẽ có lúc, khách hàng tự tay trả tiền mặt hàng bằng sự thông thái của mình. Cuộc đào thải nhân viên môi giới sẽ diễn ra. Đó là điều chắc chắn!
Song dù công nghệ đi vào cuộc sống nhưng cũng không thể thiếu đi vai trò của những nhân viên, công ty môi giới chuyên nghiệp bởi bất động sản là một tài sản lớn, cần sự tư vẫn kỹ lưỡng và sự hỗ trợ pháp lý. Thế nên, con người vẫn đóng vai trò quan trọng, là chủ thể chính trên thị trường. Nhưng khi áp lực của công nghệ tới gần thì buộc nhân viên môi giới phải tự thanh lọc cái cũ, tiếp cận cái mới. Dù không mất đi sân diễn của chính mình nhưng họ cần hiểu rằng công nghệ 4.0 có thể tạo ra những giá trị hiệu quả nhưng cũng sẽ mang tới rất nhiều thách thức.
Lộc Sơn Hà khai trương chi nhánh mới.
Để định nghĩa một nhân viên môi giới 4.0, có thể hiểu rằng: Đó là một người hiểu biết về thị trường, biết sử dụng công nghệ để hỗ trợ cho khách hàng một cách chuyên nghiệp và biết tận dụng hệ thống công nghệ để tìm kiếm ra khách hàng. Đồng thời, họ cũng là người biết tận dụng hệ thống công nghệ để có thể đem đến những dịch vụ tốt nhất.
Như vậy, nghề môi giới không chỉ còn chịu thách thức bởi chính quy luật tất yếu của thị trường mà còn bởi cuộc cách mạng công nghệ 4.0. Nhưng trước khi để trở thành môi giới 4.0 họ phải thực sự là một nhân viên môi giới đúng nghĩa, có cả kiến thức lẫn kỹ năng.
Đâu là giải pháp?
Thực tế hiện nay, Luật Kinh doanh bất động sản 2014 và Thông tư 11/2015/TT-BXD đã yêu cầu, người môi giới khi tham gia thị trường bất động sản phải có chứng chỉ hành nghề thì mới được phép hoạt động. Song đến hiện tại, hệ thống môi giới tại Việt Nam vẫn chưa thực sự đáp ứng đúng yêu cầu.
Để giải quyết được tận gốc vấn đề trong khâu sát hạch kiến thức và kỹ năng, hơn hết là cần sự tạo dựng của rất nhiều yếu tố.
Thứ nhất, Nhà nước cần có những tuyên truyền, có những sự kiện tổ chức để tôn vinh nhiều hơn nữa về những người làm môi giới chân chính. Đó là cách để người ta hiểu được môi giới là một nghề cần phải đào tạo và rèn luyện.
Thứ hai, về pháp luật, nếu nhân viên không có chứng chỉ hành nghề cần phải có chế tài xử phạt. Có như vậy, họ mới biết môi giới là một nghề nghiêm túc và cần phải làm nghiêm túc để học hỏi.
Tuy nhiên, bên cạnh các chế tài thì rõ ràng, cần phải tạo ra những khóa học môi giới thiết thực mà ở đó “học đi đôi với hành”. Nghề môi giới như nghề làm dâu trăm họ. Họ cần phải hiểu thị trường, quy định về pháp luật liên quan tới bất động sản. Họ cũng cần được đào tạo các kỹ năng trong tư vấn, thuyết phục khách hàng. Một khóa học tốt bài bản sẽ đào tạo ra những thế hệ môi giới bài bản. Bởi thực tế nếu thiếu đi những lớp học như vậy thì rõ ràng sẽ không có những nhân viên thiết tha với nghề môi giới.
Muốn trở thành môi giới 4.0, họ cần phải trở thành môi giới chuyên nghiệp trước!
