Qua kiểm toán việc quản lý, sử dụng đất tại 9 doanh nghiệp Nhà nước trong và sau khi cổ phần hóa tại TP. Đà Nẵng giai đoạn 2011 - 2017 (trong đó có 4 doanh nghiệp do địa phương quản lý và 5 doanh nghiệp do Trung ương quản lý), Kiểm toán nhà nước Khu vực III cho biết, gần 2,180 tỷ đồng thất thoát khỏi ngân sách do xác định giá đất thấp hơn giá do Hội đồng thẩm định đề xuất và hơn 6,086 tỷ đồng do giảm 10% số tiền sử dụng đất sai quy định.
Hội đồng thẩm định giá đất đã bỏ qua việc thu thập thông tin từ 3 - 5 lô đất trống liền kề, hoặc lân cận để định giá, để tham mưu UBND Thành phố ban hành giá trị 10 thửa đất (diện tích 4.923,5m2) để tính vào giá trị doanh nghiệp như Công ty TNHH MTV Dược phẩm Trung ương, Công ty MTV XNK và Phát hành phim Việt Nam, Công ty TNHH MTV Cảng Đà Nẵng… Kiểm toán Nhà nước cũng xác định việc giảm đơn giá của một số thửa đất giao cho doanh nghiệp là không có cơ sở, gây thất thoát ngân sách Nhà nước như việc giảm 5% cho thửa đất tại số 79 Quang Trung (rộng 1.213m2) cho Công ty TNHH MTV XNK và Phát hành phim Việt Nam; áp dụng không đúng hệ số góc và áp dụng đơn giá không đúng tuyến đường đối với phần diện tích sau vệt 25m và xác định đơn giá giảm 20% trái quy định đối với thửa đất số 26 Bạch Đằng (diện tích 1.011m2) cho Công ty TNHH MTV Cảng Đà Nẵng.
Mặc dù thửa đất trụ sở Công ty Cổ phần Vật liệu xây lắp và Kinh doanh nhà Đà Nẵng (số 158 Nguyễn Chí Thanh) thuộc diện phải chuyển sang hình thức thuê đất có thời hạn theo quy định tại khoản 6, Điều 1, Nghị định 189/2013/NĐ-CP nhưng Ban Chỉ đạo cổ phần hóa vẫn xác định giá trị thửa đất theo giá đất ở đô thị có thời hạn sử dụng lâu dài để giao cho doanh nghiệp. Sau đó, Công ty Cổ phần Vật liệu xây lắp và Kinh doanh nhà Đà Nẵng đã không thực hiện đúng theo phương án sử dụng đất do UBND thành phố phê duyệt mà chuyển nhượng cho 2 cá nhân để xây khách sạn.
Đối với thửa đất tại số 80 Trần Phú, Công ty Cổ phần Dược Trung ương 3 đã chuyển nhượng để thu lợi 4,5 tỷ đồng. Trước đó, UBND TP. Đà Nẵng đã không đồng ý với phương án sử dụng đất của Công ty Cổ phần Dược Trung ương 3 là hợp tác kinh doanh dịch vụ khách sạn. Sau đó, Sở Tài nguyên và Môi trường không tham mưu thu hồi thửa đất trên mà tham mưu UBND Thành phố cho phép gia hạn thời gian thuê đất với mục đích làm văn phòng công ty và văn phòng cho thuê, sau đó tiếp tục tham mưu cho doanh nghiệp chuyển từ hình thức thuê trả tiền hàng năm sang thuê đất trả tiền một lần và cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất.
Hay thời điểm Kiểm toán Nhà nước kiểm tra, Công ty Cổ phần Cấp nước Đà Nẵng không có đầy đủ cơ sở pháp lý về hồ sơ đối với nhiều thửa đất do công ty quản lý như: Chưa có quyết định và hợp đồng cho thuê đất hoặc hợp đồng cho thuê đất đã hết hiệu lực tại 9 thửa đất, ký hợp đồng cho thuê đất tại Nhà máy nước Cầu Đỏ thiếu 12.800m2 so với diện tích thực tế mà công ty thuê để sử dụng. Tương tự, tại Công ty Cổ phần Đô thị Đà Nẵng, một số trường hợp không sử dụng đất để hoang hóa kéo dài nhưng công ty không hoàn trả Nhà nước, sử dụng đất không đúng mục đích được giao, không khai thác hết diện tích được giao…
Đối với Công ty Cổ phần Đầu tư Phát triển nhà Đà Nẵng, trong quá trình kiểm toán, công ty đã không báo cáo, không cung cấp đầy đủ hồ sơ tài liệu theo yêu cầu khiến cơ quan kiểm toán không đủ thông tin để đánh giá việc quản lý, sử dụng đất trong và sau quá trình cổ phần hóa. Trước đó, UBND Thành phố đã xác định đơn giá giảm 20% do diện tích lớn đối với thửa đất 59 Lê Duẩn nhưng không có cơ sở. Thửa đất số 59 Lê Duẩn và thửa đất số 13 Nguyễn Chí Thanh được Thành phố giao cho Công ty Cổ phần Đầu tư Phát triển nhà Đà Nẵng để thực hiện các dự án xây nhà chung cư. Nhưng sau đó, công ty này đã không thực hiện theo phương án được duyệt. Thửa đất số 59 Lê Duẩn được công ty nhượng cho cá nhân khác xây dựng khách sạn để hưởng tiền chênh lệch. Còn thửa đất số 13 Nguyễn Chí Thanh được công ty mang đi góp vốn bằng quyền sử dụng đất để thành lập pháp nhân mới là Công ty Cổ phần Đầu tư Tia Sáng Mới, hiện khu đất này đang làm bãi đậu ô tô, kinh doanh ăn uống, không đúng mục đích khi được giao.
Ở thửa đất tại số 35 Cao Thắng, Công ty Cổ phần Lương thực Đà Nẵng đã được UBND Thành phố giao và định giá thu tiền chuyển quyền sử dụng đất thấp hơn 2,17 tỷ đồng so với mức giá của Hội đồng thẩm định giá để xây dựng. Tuy mục đích sử dụng được duyệt của thửa đất này là kinh doanh ký túc xá sinh viên nhưng công ty đã tự ý chuyển nhượng quyền sử dụng đất và tài sản trên đất cho Công ty Cổ phần Xuân Việt sử dụng vào mục đích khác để thu lợi. Sau khi cổ phần hóa, công ty được UBND Thành phố cho phép chuyển mục đích sử dụng đất ở tại 8 thửa đất (rộng 7.940m2) thời hạn sử dụng đất lâu dài dù không thuộc trường hợp được giao đất ở lâu dài và không đúng thời hạn giao đất theo quy định của Luật Đất đai. Sau đó, công ty đã chuyển nhượng 7 thửa đất cho các cá nhân khác. Thửa đất còn lại (số 95 Lê Lợi) được công ty góp vốn hình thành pháp nhân mới là Công ty Cổ phần Bất động sản Chiến Thắng Việt Nam với giá trị chênh lệch hơn 9,3 tỷ đồng.
Nhiều sai phạm về việc quản lý, sử dụng đất tại TP. Đà Nẵng đã được Kiểm toán Nhà nước Khu vực III chỉ ra. Gần đây nhất, ông Nguyễn Quang Trung, Tổng Giám đốc Công ty Cổ phần Đầu tư Phát triển nhà Đà Nẵng đã bị Cơ quan Cảnh sát điều tra Công an TP. Đà Nẵng khởi tố và bắt tạm giam 4 tháng về hành vi “Vi phạm quy định về quản lý tài sản gây thất thoát lãng phí” theo Điều 219 Bộ luật Hình sự…/.
