Đũa lệch là đũa đôi, chiếc cao, chiếc thấp hay to nhỏ không đều nhau, gọi là cọc cạch. Trong tình yêu hay hôn nhân thời hiện đại, hiện tượng đũa lệch ngày càng phổ biến. Nghĩa là sự chênh lệch về mọi phương diện, trong đó nổi lên là tuổi tác, đã không còn là vấn đề đối với một xã hội nặng về truyền thống. Đương nhiên đã là truyền thống thì luôn có sự khắt khe của những thiết chế và hủ tục.
Ngày xưa xem, đừng đùa với những cái gọi là truyền thống nhé. Chưa nói đến những hủ tục nặng nề như bắt vạ hay trừng phạt những kẻ quá yêu nhau hoặc ngu dại mà vượt quá lằn ranh, ăn cơm trước kẻng chẳng hạn. Nội chỉ việc yêu nhau không môn đăng hộ đối đã đủ gây ra bao nhiêu hậu quả. Thiếu gì anh hay chị vì thất tình mà quyên sinh đã là gương tày liếp. Nhiều sự lệch khác cũng gây ra không ít hệ lụy và phiền toái.
Tuy vậy, hôn nhân thời cũ kỹ xa xưa lại ít có đũa lệch dù thời ấy tình yêu bị xem nhẹ mà chủ yếu là hôn nhân mặc định do cha mẹ đặt đâu con cái ngồi đấy. Ít người có tình yêu rồi mới tiến tới hôn nhân. Và dù thời ấy có quyền đa thê nhưng những cuộc hôn nhân không tình yêu vẫn có thể đơm hoa kết trái và không thể nói là không hạnh phúc. Tất nhiên vẫn phải loại trừ một số người trong gia đình quyền thế có năm thê bảy thiếp. Họ có sức mạnh tiền bạc và quyền lực để chọn lựa thê thiếp và chuyện đũa lệch tuổi tác hay gia thế là chuyện khỏi phải bàn.
Cặp đôi "lệch nghịch" Khánh Thi và Phan Hiển hiện nay vẫn là một câu chuyện tình đẹp trong giới showbiz Việt.
Chuyện thời xưa ít đũa lệch là nhắm vào giai tầng trung lưu và bình dân. Cha tôi sinh năm 1920, ông lấy vợ sớm, người cùng nguyên quán. Có mấy mặt con thì ông lấy mẹ tôi và nghiễm nhiên song song hai bà. Sau cách mạng, chuyện đa thê bị cấm nhưng lịch sử để lại là chuyện đã rồi. Hai bà vợ cùng cha tôi sàn sàn tuổi, có mâu thuẫn ở những chuyện giữa phụ nữ với phụ nữ, chứ cha tôi thì cứ tuần tự luân phiên về với hai bà. Chả có một chút đũa lệch nào ở đây cả. Trọn vẹn hết. Đến tận bây giờ con cháu hai nhà cũng chả thấy có rào cản, phân biệt nào cả.
Dẫn chứng sát sườn từ nhà tôi để tách bạch chuyện đũa lệch hôm qua và hôm nay. Thời hiện đại càng hiện đại thì hình như chuyện đũa lệch càng nhiều. Vấn đề là liệu có thật thứ tình yêu lệch tuổi đó không. Có hai thí dụ nóng hổi nhất là em người mẫu nóng bỏng Ngọc Trinh và đại gia Hoàng Kiều. Trước đó là nữ tỷ phú Mỹ Yvonne với nam người mẫu Vũ Hoàng Việt. Ở trường hợp thứ nhất là lệch thuận. Tôi gọi thế vì dù sao ông đại gia tuổi thất thập kia có hơn em Ngọc Trinh vài bốn chục tuổi cũng là bình thường theo quan niệm về giới tính. Đàn ông có cao tuổi không như phụ nữ cao tuổi. Thế nên cái anh chàng Vũ Hoàng Việt 25 tuổi yêu người phụ nữ 60 thì quả thật là hiếm có và dù có tùng tiệm lời ăn tiếng nói thì vẫn phải gọi đó là sự trái khoáy tôi gọi là lệch nghịch. Không thể gọi đó là thuận nhẽ được. Ai đời yêu đương người phụ nữ từng ấy tuổi rõ ràng là một chuyện lạ đời xưa nay hiếm. Không hề có ý chê trách nhưng tôi vẫn cho rằng cái kết cục không như ý muốn và tuyên bố của người trong cuộc là đương nhiên. Cả hai đôi trên, dù tình yêu tay trong tay rất mặn nồng, nhưng rồi cũng ai đi đường nấy sau một hồi dư luận được phen bàn tán về đủ mọi thứ chuyện phiễu phão.
Trong đời sống hôm nay có nhiều tình yêu và hôn nhân đũa lệch và chủ yếu là lệch do tuổi tác. Tôi có vài người bạn cha già con cọc. Tức là họ lấy vợ trẻ trong khi tuổi đã cao và dĩ nhiên là con họ còn rất nhỏ. Đàn ông cao tuổi lấy vợ trẻ nuôi con mọn là cực vất vả. Nói thật lòng ở tuổi ông nội, ông ngoại nhàn nhã lại bị cô vợ trẻ ranh sai bưng bô đổ chậu cho con thì đúng là không còn cái họa nào hơn, có khác gì cực hình là giời đày. Những trường hợp này có thể là duyên phận là tình cảm thật sự với mối duyên tình sâu đậm nhưng cũng có thể vì những động cơ khác ngoài tình cảm. Nói ra thì phật lòng người trong cuộc, nếu như Hoàng Kiều, Yvonne không phải là tỷ phú thì liệu anh, chị người mẫu kia có sét đánh ngả vào bờ vai họ hay không? Chắc là không. Có không ít cuộc tình đũa lệch nhằm vào lý do này.
Tình yêu, hôn nhân bàn cả ngày và chuyện những đôi đũa lệch cũng thế. Nhưng nói gì thì nói, đó là phần không thể thiếu của đời sống. Và dĩ nhiên đó mới chính là cuộc đời. Cuộc đời đủ vị đắng đót và ngọt ngào...
