Ninh Bình chính thức có vườn di sản ASEAN đầu tiên khu vực miền Bắc

Ngày 3/12 tại Hạ Long (Quảng Ninh), Trung tâm Đa dạng sinh học ASEAN (ACB) phối hợp với Cục Bảo tồn Thiên nhiên và Đa dạng sinh học (NBCA) - Bộ Nông nghiệp và Môi trường, cơ quan đầu mối của Nhóm công tác ASEAN về bảo tồn thiên nhiên tại Việt Nam - đã tổ chức Hội nghị Vườn Di sản ASEAN lần thứ 8 (AHP8). 

Tại hội nghị, ACB cùng Bộ Nông nghiệp và Môi trường đã trao Chứng nhận Vườn Di sản ASEAN cho 5 khu bảo tồn của Việt Nam, gồm: Vườn quốc gia Xuân Thủy (Ninh Bình), Vườn quốc gia Pù Mát (Nghệ An), Vườn quốc gia Bạch Mã (TP. Huế), Vườn quốc gia Côn Đảo (TP. HCM) và Khu bảo tồn thiên nhiên - văn hóa Đồng Nai (Đồng Nai).

Trong số này, Vườn quốc gia Xuân Thủy trở thành Vườn Di sản ASEAN đầu tiên của khu vực miền Bắc, là di sản thứ 15 của Việt Nam và thứ 69 của Đông Nam Á. Việc được công nhận danh hiệu là sự ghi nhận những nỗ lực bền bỉ của Việt Nam, đặc biệt là tỉnh Ninh Bình, trong công tác bảo tồn thiên nhiên và đa dạng sinh học. Theo đánh giá của cơ quan chuyên môn, Xuân Thủy đáp ứng đầy đủ 12 tiêu chí của một Vườn Di sản ASEAN, từ tính toàn vẹn sinh thái, giá trị đa dạng sinh học, đến cơ chế pháp lý, kế hoạch quản lý và sự tham gia của cộng đồng.

Vườn quốc gia Xuân Thủy có diện tích hơn 7.100ha, nằm tại vùng cửa sông ven biển phía Nam sông Hồng, trên địa bàn các xã Giao Minh, Giao Hòa và Giao Phúc. Đây là vùng đất ngập nước tiêu biểu của châu thổ Bắc Bộ, hình thành từ quá trình bồi tụ - xói lở liên tục của hệ thống sông Hồng. Các kiểu sinh cảnh đa dạng như bãi triều có rừng ngập mặn, bãi triều không có rừng, đầm tôm, dải cát Cồn Lu, Cồn Xanh, Cồn Mờ cùng các sông nhánh và lạch triều đã tạo nên những quần xã sinh vật đặc trưng. Khu vực cũng mang dấu ấn địa chất - lịch sử đặc biệt, khi dòng chảy sông Hồng và vị trí cửa Ba Lạt thay đổi mạnh qua nhiều thế kỷ, tạo nên hệ sinh thái nước lợ, nơi các loài cây chịu mặn như sú, vẹt, đước phát triển mạnh.

Năm 1989, Xuân Thủy trở thành khu Ramsar đầu tiên của Việt Nam và Đông Nam Á, đánh dấu việc Việt Nam gia nhập Công ước Ramsar. Đến năm 2003, khu bảo tồn được nâng cấp thành Vườn quốc gia, và một năm sau đó trở thành vùng lõi của Khu dự trữ sinh quyển thế giới châu thổ sông Hồng do UNESCO công nhận.

Hiện Xuân Thủy là điểm dừng chân quan trọng của các loài chim nước di cư trên tuyến di cư Đông Á - Úc. Kết quả khảo sát cho thấy có 222 loài chim được ghi nhận tại đây, trong đó 166 loài là chim di cư. Nhiều loài quý hiếm nằm trong Sách Đỏ Việt Nam và Danh lục đỏ IUCN như cò mỏ thìa, diệc xám, mèo cá, sam biển… Bên cạnh đó, Vườn còn là “kho tàng sống” của hệ sinh thái đất ngập nước với 1.656 loài sinh vật, gồm thực vật có mạch, cá, động vật không xương sống, côn trùng, bò sát, ếch nhái và hàng trăm loài rong, sinh vật nổi.

Việc Vườn quốc gia Xuân Thủy cùng các vườn quốc gia khác được công nhận Vườn Di sản ASEAN 2025 là phần thưởng xứng đáng cho những nỗ lực bảo tồn của Việt Nam. Danh hiệu này đồng thời nhắc nhở trách nhiệm của các địa phương và cộng đồng trong việc gìn giữ và lan tỏa giá trị thiên nhiên; thể hiện cam kết mạnh mẽ của Việt Nam trong các chương trình bảo tồn khu vực bằng những hành động thực chất thay vì khẩu hiệu.