Mua đất phải xem địa hình địa thế, cảnh quan xung quanh; làm nhà người ta xem hướng, bố trí đồ đạc trong nhà cần xem vị trí… Cha ông ta từ ngàn xưa cũng để lại những kinh nghiệm: Nhất cận thị, nhị cận giang; Lấy vợ hiền hòa, làm nhà hướng nam… Đó chính là phong thủy.
Nhưng phong thủy là gì và phong thủy có đáng tin hay không thì vẫn là cuộc tranh luận chẳng có khởi đầu mà cũng không có hồi kết. Từ thời xa xưa, khi khoa học chưa phát triển, người ta rất tin vào phong thủy nhiều khi đến mức mù quáng thì cũng vẫn có người mỉa mai cái môn xem tướng đất này: Hòn đất mà biết nói năng/ Thì thầy địa lý hàm răng chẳng còn. Ngày nay, khoa học phát triển đến trình độ cao, nhiều hiện tượng thiên nhiên bí ẩn được giải thích nhưng phong thủy vẫn tồn tại song hành với đời sống con người, thậm chí có lúc có nơi phong thủy còn được sùng bái hơn trước. Như thế là nghĩa làm sao?
Thực ra, về bản chất, phong thủy là khoa học về sự tác động của môi trường sống đối với con người.
Hiểu nôm na, “Phong” là Gió và “Thủy” là nước.
Nước chiếm tới 75% trọng lượng cơ thể con người; có sinh vật như sứa nước chiếm tới 95% trọng lượng cơ thể. Con người có thể nhịn ăn hàng tháng trời nhưng không thể sống quá vài ngày nếu không có nước. Trong nông nghiệp, nước là yếu tố quan trọng hàng đầu: Nhất nước, nhì phân, tam cần, tứ giống. Từ thời nguyên thủy cho tới cách đây chưa lâu, nhiều nơi giao thông thủy là phương thức quan trọng đối với con người, nếu không muốn nói là quan trọng hàng đầu.
Không có nước thì không có sự sống.
Thế còn gió?
Gió thổi buồm căng khiến cho thuyền di chuyển, thuyền buồm là phương tiện chuyên chở chính trong thời cổ và trung đại. Các nước châu Âu còn sử dụng sức gió làm quay cối xay để phục vụ con người; còn ngày nay lại có điện gió vừa sạch vừa góp phần bảo vệ môi trường. Nhờ gió thổi mà hạt cây bay xa, dần dần tạo thành những cánh rừng. Gió thổi mây bay từ biển vào đất liền làm mưa đem sự sống cho trái đất. Không có gió không thể có những trận mưa trên mặt đất và các lục địa sẽ chỉ là những vùng đất chết…
Như vậy, cuộc sống của con người chịu tác động rất lớn của nước và gió, thế thì sao lại bảo phong thủy là nhảm nhí và không quan trọng đối với con người. Phong thủy, về bản chất và suy cho cùng là xem xét hai yếu tố chính đó để chọn cho mình nơi ở phù hợp, đem lại cho con người sức khỏe và đời sống ấm no, thoải mái. Không những chọn môi trường, phong thủy còn chỉ cho người ta cách cải tạo môi trường để phục vụ con người. Đắp đường, trị thủy, đào sông, khơi thông cho nước thoát để tránh úng ngập, hay trồng cây chắn gió… không thể nói là không liên quan đến phong thủy.
Chọn nơi sinh sống ở vùng đất trù phú, mưa thuận gió hòa, tránh những vùng rừng thiêng nước độc; làm nhà tránh hướng gió dữ, đón hướng gió lành, có cảnh quan đẹp đẽ, sao bảo là phong thủy lòe người? Kê giường ngủ tránh gió lùa ban đêm, đặt bếp tránh gió không để tạt ngọn lửa, hơi nóng vào mặt sao bảo là phong thủy nhảm nhí?
Đào giếng phải xem mạch nước, lập chợ phải xem dân cư; chợ lập rồi còn phải làm tục ‘cưới chợ’ mới mong đông đúc nhộn nhịp… đều là phong thủy cả. Chứ đâu phải như nhiều nơi bây giờ thích đâu xây chợ đấy, vừa tùy tiện vừa duy ý chí, chợ xây xong bỏ hoang cho trâu bò trú ngụ, sao bảo là phong thủy không có vai trò?
Đóng quân, bày trận biết dựa vào địa hình địa thế để phòng thủ có thể một chống lại cả trăm nghìn người, tấn công có thể thần tốc, linh hoạt… đều có liên quan đến phong thủy cả.
Tuy nhiên, cũng phải nói một điều đơn giản nhưng không phải ai cũng nhận thức được, đó là phong thủy quan trọng nhưng cũng chỉ là yếu tố ngoại cảnh tác động đến con người và cuộc sống con người; chứ phong thủy không quyết định tất cả và càng không thể thay thế con người.
Viết đến đây, tôi lại chợt nhớ đến lời bình luận – comment của một bạn đọc về bài viết phong thủy của tôi được chia sẻ trên mạng xã hội, đại ý là: Tin vào phong thủy rồi không chịu suy nghĩ, vận động, không chịu lao động cứ nằm đấy mà chờ sung rụng (ý nói đại lãn chờ sung) thì có mà chết đói nhăn răng.
Tôi rất cảm ơn bạn đọc cùng lời bình luận thẳng thắn và hoàn toàn xác đáng. Đây cũng chính là một khía cạnh của phong thủy mà nhiều người thường hay bỏ quên khi tìm hiểu về lĩnh vực này. Phong thủy bảo làm nhà chọn hướng gió tốt, nhưng cửa cứ đóng im ỉm thì làm sao gió vào được. Phong thủy bảo chọn vùng đất tốt, nhưng không gieo trồng thì lấy gì mà gặt hái.
Có đất, có nước, có hạt giống nhưng phải gieo trồng và chăm bón thì mới có mùa màng bội thu. Còn nếu cứ làm nhà đúng hướng theo phong thủy, đặt vật này vật kia theo phong thủy nhưng không chịu làm lụng lao tâm khổ tứ thì đến miếng cơm cũng chả có mà ăn chứ nói gì đến giàu có.
Vòng vo như thế để nói rằng, con người vẫn là yếu tố quyết định đối với cuộc sống của bản thân mình. Nếu chỉ tin mù quáng mà phó thác cuộc đời mình cho phong thủy thì đó chỉ là sự cuồng tín mê muội.
Nhưng như vậy thì phong thủy chả có vai trò gì sao?
Không phải!
Trong hóa học có một hiện tượng lý thú: Đó là khi cho một chất, gọi là chất xúc tác, vào một phản ứng hóa học, tốc độ phản ứng tăng lên. Tốc độ phản ứng tăng nhưng lượng của chất xúc tác không thay đổi và sau phản ứng thì nó vẫn còn nguyên. Như vậy, chất xúc tác chỉ thúc đẩy quá trình phản ứng diễn ra nhanh hơn chứ không thay thế được chất phản ứng
Giống như vậy, phong thủy chỉ tạo thêm cú hích, cộng hưởng với hoạt động của con người để nâng cao hiệu quả của hoạt động đó chứ nó không thay thế hoạt động của con người. Nói cách khác, phong thủy chỉ là tác động của ngoại cảnh làm cho công việc của con người hiệu quả hơn chứ không phải cứ làm theo phong thủy rồi ngồi chờ đấy mà tiền bạc tự nhiên chảy vào nhà./.