Sáng 11/3, Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho ý kiến về việc giảm tiền thuê đất năm 2024 và việc ban hành Nghị định của Chính phủ quy định việc giảm tiền thuê đất năm 2024.
Trình bày Tờ trình tại phiên họp, Thứ trưởng Bộ Tài chính Bùi Văn Khắng cho biết, nhằm tiếp tục tháo gỡ khó khăn, hỗ trợ cho hoạt động sản xuất kinh doanh trong năm 2024, Chính phủ đã giao Bộ Tài chính chủ trì, phối hợp với các cơ quan, địa phương nghiên cứu, trình Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ ban hành quy định về việc giảm tiền thuê đất năm 2024 tương tự như chính sách đã thực hiện trong năm 2023.
Thứ trưởng Bộ Tài chính Bùi Văn Khắng. (Ảnh: Cổng TTĐT Quốc hội)
Trên cơ sở đề xuất của các Bộ, ngành, địa phương, các Tập đoàn, Tổng công ty, Bộ Tài chính đã xây dựng Hồ sơ dự thảo Nghị định về giảm tiền thuê đất năm 2024, trình Chính phủ tại Tờ trình số 405/TTr-BTC ngày 27/12/2024 để xin ý kiến của Ủy ban Thường vụ Quốc hội về việc giảm tiền thuê đất năm 2024.
Ngày 12/2/2025, Chính phủ đã ban hành Nghị quyết số 31/NQ-CP đồng ý trình Ủy ban Thường vụ Quốc hội về việc giảm tiền thuê đất năm 2024 với nội dung theo Tờ trình của Bộ Tài chính, đồng thời giao Bộ trưởng Bộ Tài chính, thừa ủy quyền của Thủ tướng Chính phủ, ký Tờ trình trình Ủy ban Thường vụ Quốc hội.
Căn cứ quy định tại khoản 2, Điều 157 Luật Đất đai 2024, Chính phủ trình Ủy ban Thường vụ Quốc hội xem xét, đồng ý cho giảm 30% tiền thuê đất phải nộp trong năm 2024. Sau khi Ủy ban Thường vụ Quốc hội có ý kiến đồng ý, Chính phủ sẽ ban hành Nghị định quy định cụ thể về việc giảm tiền thuê đất năm 2024.
Thứ trưởng Bộ Tài chính Bùi Văn Khắng cho biết thêm, trong năm 2023, chính sách giảm tiền thuê đất đã hỗ trợ cho 29.734 tổ chức, cá nhân, gồm 23.487 tổ chức, doanh nghiệp và 6.247 hộ gia đình, cá nhân, với tổng số tiền miễn, giảm khoảng 4.000 tỷ đồng.
Về thời điểm thực hiện, do doanh nghiệp còn gặp nhiều khó khăn nên Chính phủ đã gia hạn nộp tiền thuê đất năm 2024 tới hết ngày 31/12/2024. Đến nay, cơ bản các đối tượng vẫn chưa nộp, vì vậy, việc hôm nay mới công bố áp dụng giảm tiền thuê đất không gặp vướng mắc gì. Đối với những trường hợp tổ chức, doanh nghiệp đã nộp rồi thì khoản tiền giảm sẽ được khấu trừ vào tiền thuê đất của năm tiếp theo.
Chính phủ cũng đề nghị Ủy ban Thường vụ Quốc hội xem xét, từ năm 2025 trở đi, giao Chính phủ được chủ động quyết định việc miễn, giảm tiền thuê đất trên cơ sở căn cứ tình hình thực tiễn, hoạt động của doanh nghiệp và người dân.
Trình bày báo cáo thẩm tra tại phiên họp, Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế và Tài chính Phan Văn Mãi cho biết, đa số các ý kiến trong Ủy ban Kinh tế và Tài chính đều thống nhất về sự cần thiết phải tiếp tục thực hiện chính sách giảm tiền thuê đất trong năm 2024 theo đề nghị của Chính phủ, nhằm hỗ trợ doanh nghiệp, người dân vượt qua khó khăn, phục hồi sản xuất kinh doanh.
Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế và Tài chính Phan Văn Mãi. (Ảnh: Cổng TTĐT Quốc hội)
Đồng thời, việc Chính phủ trình Ủy ban Thường vụ Quốc hội xem xét, cho ý kiến đồng ý trước khi Chính phủ ban hành Nghị định quy định việc giảm tiền thuế đất đối với các trường hợp khác được quy định tại khoản 2 Điều 157 của Luật Đất đai năm 2024 là đúng thẩm quyền.
Tuy nhiên, khoản 1 Điều 157 Luật Đất đai 2024 đã quy định rất cụ thể các trường hợp được miễn, giảm tiền thuê đất. Khoản 2 Điều 157 chỉ quy định thêm đối với các trường hợp khác, tức là các trường hợp đặc biệt, đặc thù. Do đó, việc Chính phủ đề xuất giảm tiền thuê đất đối với các đối tượng và phạm vi rộng như dự thảo Nghị định là chưa thực sự phù hợp.
Mặt khác, Tờ trình của Chính phủ chưa làm rõ các trường hợp nào thuộc thẩm quyền cho ý kiến của Ủy ban Thường vụ Quốc hội, trường hợp nào thuộc thẩm quyền của Chính phủ theo quy định tại khoản 1 Điều 157 Luật Đất đai 2024.
Về thời điểm trình, năm tài khóa 2024 đã kết thúc nhưng đến ngày 25/02/2025, Chính phủ mới trình Ủy ban Thường vụ Quốc hội về việc giảm tiền thuê đất năm 2024. Việc này chậm, gây khó khăn cho công tác thu, nộp, hoàn tiền thuê đất hoặc xử lý phạt chậm nộp tiền thuê đất đối với các trường hợp chậm nộp trong năm 2024, nên cần đưa ra hướng xử lý cụ thể.
Ủy ban Kinh tế và Tài chính cùng Thường trực Ủy ban Văn hóa và Xã hội cũng đề nghị Chính phủ chỉ đạo làm rõ tác động của việc giảm nguồn thu ngân sách nhà nước.
Phó Chủ tịch Quốc hội Vũ Hồng Thanh kết luận, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đồng tình với sự cần thiết ban hành chính sách giảm tiền thuê đất năm 2024 theo đề xuất của Chính phủ. Tuy nhiên, việc trình Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho ý kiến vào cuối tháng 2/2025 là chậm. Vì vậy, đề nghị cơ quan soạn thảo cần nghiêm túc rút kinh nghiệm về vấn đề này.
Phó Chủ tịch Quốc hội Vũ Hồng Thanh. (Ảnh: Cổng TTĐT Quốc hội)
Đồng thời, Phó Chủ tịch Quốc hội đề nghị Chính phủ phải chịu trách nhiệm về nội dung đề xuất, tính chính xác của thông tin, số liệu báo cáo, sự cần thiết trong việc xây dựng ban hành Nghị định của Chính phủ quy định việc giảm tiền thuê đất năm 2024. Chính phủ cũng cần chỉ đạo xử lý những khó khăn, vướng mắc trong việc thu, nộp, hoàn tiền thuê đất hoặc phạt với các trường hợp chậm nộp tiền thuê đất trong năm 2024.
Sau khi thảo luận, 100% thành viên Ủy ban Thường vụ Quốc hội nhất trí việc Chính phủ ban hành Nghị định quy định giảm tiền thuê đất năm 2024. Phó Chủ tịch Quốc hội yêu cầu Ủy ban Kinh tế và Tài chính cùng các cơ quan liên quan sớm nghiên cứu, tiếp thu đầy đủ các ý kiến góp ý, hoàn chỉnh hồ sơ dự thảo Nghị quyết để Chính phủ sớm triển khai thực hiện chính sách này.
