Thích
Hồ Ba Bể, nay thuộc tỉnh Thái Nguyên (tỉnh Bắc Kạn cũ), được mệnh danh là “viên ngọc xanh” của vùng Đông Bắc. Hình thành hơn 200 triệu năm trước trong quá trình kiến tạo lục địa, hồ nước ngọt tự nhiên lớn nhất Việt Nam có chiều dài hơn 8km, diện tích khoảng 650ha, nằm ở độ cao 150m so với mực nước biển. Bao quanh hồ là hệ sinh thái nguyên sinh, rừng rậm, núi đá vôi, hang động và dòng sông Năng xanh ngắt, tạo nên một quần thể cảnh quan kỳ vĩ hiếm gặp. Với những giá trị cảnh quan và sinh thái nổi bật, Hồ Ba Bể đã được UNESCO xếp vào Top 20 hồ nước ngọt đẹp nhất thế giới cần được bảo vệ và phát triển.
Không chỉ giàu tài nguyên thiên nhiên, Ba Bể còn là nơi cư trú của đồng bào Tày, Nùng, Dao, Mông… với bản sắc văn hóa đặc trưng, văn hóa bản địa hòa quyện cùng thiên nhiên, phù hợp phát triển du lịch sinh thái, trải nghiệm và giáo dục môi trường.
Tháng 7/2025, Chính phủ ban hành Quyết định số 1407/QĐ-TTg phê duyệt Quy hoạch bảo tồn, tu bổ và phục hồi di tích quốc gia đặc biệt danh lam thắng cảnh Hồ Ba Bể đến năm 2030, tầm nhìn 2050. Theo đó, khu vực quy hoạch rộng hơn 10.184ha, trong đó vùng lõi bảo vệ nghiêm ngặt hơn 10.000ha bao gồm hồ và các danh thắng như sông Năng, động Puông, thác Đầu Đẳng, Ao Tiên. Phần vùng đệm được định hướng khai thác hợp lý cho du lịch sinh thái và sinh kế cộng đồng, trên nguyên tắc bảo tồn toàn vẹn địa chất, địa mạo, hệ sinh thái và các giá trị văn hóa.
Quy hoạch cũng phân chia không gian thành 19 khu chức năng, gồm khu bảo tồn, khu du lịch cộng đồng, khu nghiên cứu – giáo dục, khu dịch vụ – hành chính… nhằm đảm bảo quản lý tập trung, phân luồng phát triển và nâng cao hiệu quả đầu tư. Chính phủ đặt mục tiêu đưa Ba Bể trở thành khu du lịch quốc gia trước năm 2030, hướng tới đề cử Di sản thiên nhiên thế giới trong tương lai.
Hồ Ba Bể. Ảnh: Internet
Sau sáp nhập, Thái Nguyên sở hữu hệ thống tài nguyên du lịch rộng lớn hơn, đặc biệt là hồ Ba Bể – hạt nhân của chiến lược phát triển du lịch sinh thái vùng. Việc kết nối không gian du lịch giữa Ba Bể với ATK Định Hóa (Thái Nguyên) và hồ Na Hang (Tuyên Quang) đang được xem là bước đi chiến lược để hình thành chuỗi du lịch liên tỉnh liên hoàn. Đồng thời, tỉnh thúc đẩy đầu tư hạ tầng giao thông, nâng cấp dịch vụ du lịch thân thiện môi trường, phát triển mô hình du lịch cộng đồng, tiêu biểu như homestay bản Pác Ngòi.
Cùng với đó, Thái Nguyên đẩy mạnh chuyển đổi số trong quản lý và quảng bá du lịch, xây dựng bản đồ số điểm đến, ứng dụng hướng dẫn thông minh và sản xuất nội dung đa nền tảng để giới thiệu Ba Bể ra thế giới. Các sản phẩm văn hóa – du lịch địa phương như mắm tép chua Ba Bể, rượu men lá, thổ cẩm… cũng được định hướng phát triển theo chuẩn OCOP, gắn với trải nghiệm bản địa.
Theo giới chuyên môn, Ba Bể hội tụ đầy đủ điều kiện để trở thành trung tâm du lịch sinh thái hàng đầu miền Bắc. Tuy nhiên, để đạt được tầm vóc đó, Thái Nguyên cần tiếp tục hoàn thiện quy hoạch không gian du lịch, quản lý chặt chẽ hoạt động khai thác, đầu tư đồng bộ về hạ tầng, dịch vụ lưu trú, đào tạo nguồn nhân lực và cơ chế phối hợp giữa chính quyền – doanh nghiệp – cộng đồng. Đây được xem là yếu tố then chốt giúp địa phương vừa bảo tồn tài nguyên thiên nhiên, vừa đem lại sinh kế bền vững cho người dân.
Sở hữu cảnh quan độc đáo, hệ sinh thái quý hiếm cùng quyết tâm chiến lược từ Trung ương đến địa phương, hồ Ba Bể đang đứng trước cơ hội vươn mình mạnh mẽ, trở thành điểm sáng mới trên bản đồ du lịch sinh thái Việt Nam.
