Reatimes đã tận dụng được lợi thế để trở thành “báo chí giải pháp”
Tôi viết báo, nghiên cứu giảng dạy báo chí gần 40 năm (bắt đầu tại Tạp chí Cộng sản 1982), lại có tham vọng viết sách “Phác thảo lịch sử báo chí Việt Nam 1975 - 2025” nên những hiện tượng hay, mới, lạ, hấp dẫn… trong hệ thống báo chí Việt Nam luôn luôn thu hút sự quan tâm của tôi. Ví dụ, Báo Tuổi Trẻ (TP.HCM) thể hiện được hào khí của phong trào học sinh, sinh viên Sài Gòn - Gia Định; Tạp chí Sông Hương thể hiện được bản lĩnh của dân miền Trung và sự lịch lãm của Cố đô; Báo điện tử VnExpress cố gắng để luôn mới nhất, hiện đại nhất; Tạp chí Văn hóa Nghệ An thể hiện được cái cứng cỏi, thâm thúy của dân xứ Nghệ; Reatimes gây ngạc nhiên một cách thú vị khi là một trong những cơ quan báo chí điện tử đi đầu trong việc thể hiện “báo chí giải pháp”.
Tôi xin nói rõ thêm về khái niệm “báo chí giải pháp”. Trong hơn 400 năm phát triển, báo chí đi từ việc đơn thuần là cung cấp thông tin, kết nối thông tin lại với nhau để có bức tranh toàn cảnh về cuộc sống (phản ánh), thể hiện thái độ (ca ngợi, phê phán), thực hiện chức trách (giám sát, phản biện), đưa ra giải pháp để giải quyết vấn đề. Ở thời điểm hiện tại, các nhà lý luận trong lĩnh vực báo chí - truyền thông đánh giá cao những cơ quan báo chí đưa ra được những giải pháp trong các bài viết của mình.
Để được xem là “báo chí giải pháp”, Reatimes đã tận dụng được những lợi thế của mình. Lợi thế đầu tiên - Cơ quan chủ quản của Reatimes là Hiệp hội Bất động sản Việt Nam. Trong nghiên cứu của tôi, những cơ quan báo chí trực thuộc các tổ chức chính trị - xã hội, các hiệp hội nghề nghiệp thường phản ánh cuộc sống toàn diện hơn, cách thể hiện lại mềm mại và thông thoáng hơn so với những cơ quan báo chí trực thuộc các cơ quan của Đảng, Quốc hội, Nhà nước. Chính điều này thu hút độc giả, đặc biệt độc giả là trí thức và doanh nhân.
Lợi thế thứ hai Reatimes có được là tạp chí ra đời giữa lúc lĩnh vực bất động sản ở Việt Nam đang phát triển mạnh mẽ nhất, ồn ào nhất, nhiều vấn đề nhất. Đây chính là mảnh đất màu mỡ để Reatimes thả sức “thâm canh”. Tuy nhiên, trong cái màu mỡ của “cánh đồng” bất động sản sôi sục khi nào cũng có những cạm bẫy hào hoa và thâm hiểm. Nếu say sưa quá, choáng ngợp quá thì không chỉ những phóng viên đơn lẻ bị sa bẫy, mà cả tập thể tòa soạn cũng có thể bị biến thành con tin. Điều đáng khen là đội ngũ cán bộ, phóng viên của Reatimes vẫn giữ được “trái tim nóng và cái đầu lạnh” để thực hiện sứ mệnh là cơ quan ngôn luận của Hiệp hội Bất động sản Việt Nam. Làm được điều này không dễ bởi vì như chúng ta thấy, trong sự phát triển “nóng” của bất động sản chứa đựng cả những ý đồ trong sáng cũng như những mưu mô đen tối; bất động sản có thể tạo vinh quang cho doanh nhân, chính khách và cũng có thể đẩy họ xuống hố sâu. Ở mức độ nào đó, Reatimes đã cảnh báo điều này; đã chỉ ra, đã phê phán những khuynh hướng tiêu cực trong lĩnh vực bất động sản; đồng thời cổ vũ, đề cao những nhân tố tích cực, những con người có tâm và dám nghĩ, dám làm, biết làm trong việc phát triển bất động sản một cách hài hòa, mang lại lợi ích chung cho xã hội. Thậm chí, Reatimes đã dám bảo vệ những doanh nhân khi gặp khó khăn hay lâm nạn. Đây là việc làm chính đáng của một cơ quan báo chí thuộc hiệp hội - trách nhiệm bảo vệ hội viên nếu thấy hội viên đúng.
Reatimes đã tập hợp được những người có bản lĩnh và các chuyên gia
Về lý thuyết, để một cơ quan báo chí được độc giả quan tâm, người ta thường tìm cách tạo ra những cây bút có tên tuổi, có uy lực. Đây được xem là những cây bút “đinh” của tòa soạn. Reatimes là một tạp chí điện tử non trẻ mới ra đời nên chưa có điều kiện làm điều này. Giải pháp của Reatimes là mời một số nhà báo kỳ cựu có bản lĩnh tham gia viết bài và làm cố vấn cho tòa soạn. Để làm được điều này, ngoài mối quan hệ rộng và thái độ cầu thị, lãnh đạo của Reatimes cũng cần có bản lĩnh. Tôi rất thú vị khi thấy những tác giả mình quen biết hàng chục năm về trước – những người đã từng “chọc trời, khuấy nước” thường xuyên viết bài cho Reatimes. Hiện nay, ngoài các báo và tạp chí điện tử, hầu như tất cả các cơ quan báo chí đều có phiên bản điện tử, do vậy lượng bài cần rất nhiều, đặc biệt là những bài viết của các nhà báo có tên tuổi. Ấy vậy mà Reatimes luôn luôn có những bài báo mà cả nội dung lẫn tên tác giả đều có sức nặng là điều rất đáng trân trọng. Đây cũng chính là một nét riêng của Reatimes khi hàng trăm cơ quan báo chí của Việt Nam có phong cách na ná như nhau.
Việc mời các chuyên gia trong nhiều lĩnh vực kinh tế - xã hội viết bài cho tạp chí là xu hướng tất yếu của “báo chí giải pháp”. Nhà báo dù có kinh nghiệm và cầu thị đến mấy thì cũng không thể hiểu sâu sắc nhiều vấn đề, nhất là những vấn đề đòi hỏi kiến thức chuyên ngành. Tôi đã “gặp” rất nhiều chuyên gia trên Reatimes và thấy những bài báo của họ làm cho mình giàu có hơn về tâm hồn và trí tuệ. Thông qua các bài viết của chuyên gia trên Reatimes, bất động sản không chỉ là xây nhà và kinh doanh nhà đất, mà bất động sản còn là nơi trú ngụ yên bình về thể chất và tinh thần của con người. Con người Việt Nam hiện đại cần cái chiều sâu của sự ấm cúng và thanh thản, dù họ sống ở phố hay ở làng.
Mối quan hệ thân thiện, mật thiết giữa Ban lãnh đạo Hiệp hội Bất động sản Việt Nam và Ban lãnh đạo Reatimes tạo thuận lợi cho cán bộ, phóng viên của Tạp chí không chỉ trong việc tổ chức bài vở, mà còn trong nhiều hoạt động khác. Có lần tôi được tham gia một chuyến công tác do Văn phòng Hiệp hội Bất động sản Việt Nam tổ chức (dự lễ ra mắt Hiệp hội Bất động sản tỉnh Nghệ An) và hiểu ra nhiều vấn đề. Những chuyến đi xa bao gồm cả các chuyên gia và các phóng viên khi nào cũng thú vị và tạo tiền đề cho những bài viết có chất lượng.
Reatimes đã làm được điều quan trọng: Thu hút và giữ bạn đọc
Bạn đọc là nguồn sống của bất cứ cơ quan báo chí nào, nếu một tờ báo không có hay ít bạn đọc thì cơ hội tồn tại và phát triển của nó hầu như không có. Một cơ quan báo chí có quan trọng đến mấy nhưng lại không có người tìm đọc thì coi như bỏ đi. Reatimes “sinh sau, đẻ muộn” đã có những giải pháp để thu hút bạn đọc. Ngoài những giải pháp như tổ chức các cuộc thi, mời những cây bút có tên tuổi viết bài thì việc tạo ra bố cục hợp lý cũng có ý nghĩa to lớn.
Giao diện của Reatimes đơn giản và thoáng đãng (đây chính là yêu cầu cơ bản của một cơ quan báo chí điện tử hiện đại) với các chuyên mục: Thời sự - Cafe BĐS - Thị trường - Kiến trúc/Quy hoạch - Tài chính bất động sản - Đời sống cư dân - Pháp lý BĐS - Rea Blog. Đây là bố cục hợp lý với 8 chuyên mục rõ ràng và có dấu ấn riêng thể hiện là cơ quan ngôn luận của Hiệp hội Bất động sản Việt Nam. Những chuyên mục “Kiến trúc/Quy hoạch”, “Đời sống cư dân”, “Pháp lý BĐS” đích thị là những chuyên mục bám sát chức năng, nhiệm vụ của Reatimes rồi. Còn các chuyên mục “Cafe BĐS”, “Rea Blog” là gì vậy? Hai chuyên mục này gây tò mò và kích thích sự khám phá của độc giả. Cái hay của hai chuyên mục này cho phép nói chuyện “trên trời, dưới biển” nhưng không bao giờ lạc đề đối với cơ quan ngôn luận của Hiệp hội Bất động sản Việt Nam. Đây là “đất” của những cây bút ít nhiều có văn tài, có cá tính, có khiếu hài hước. Những người đã đọc bài viết của họ thường nhớ đôi ba câu chữ hay những chi tiết trong bài. Đọc vài ba lần rồi nghiện và luôn chờ mong có bài của họ để đọc. Thời chưa có báo điện tử, có người bỏ tiền mua một tờ báo, một tờ tạp chí chỉ vì trong đó có bài của tác giả mà họ yêu thích. Bây giờ là báo trên mạng Internet, lựa chọn vô cùng thoải mái những tác giả mà mình yêu mến.
Song, cái cơ bản để một tờ tạp chí điện tử thu hút và giữ được bạn đọc nằm ở độ tin cậy, độ rộng, độ sâu của thông tin. Như vậy, thông tin ở đây không chỉ là sự việc, sự kiện mà là vấn đề, là xu hướng; dựa vào những thông tin này, bạn đọc có thể tự mình đưa ra những dự đoán, dự báo về hàng loạt vấn đề trong phát triển kinh tế - xã hội. Nhìn toàn cảnh, thông tin của Reatimes về cơ bản đã đáp ứng được những yêu cầu này.
Điều cuối cùng tôi muốn nói là hiện nay cơ quan quản lý báo chí, một số cơ sở đào tạo nhà báo đang tỏ ra lúng túng khi phân biệt giữa báo và tạp chí điện tử. Vậy hãy xem và phân tích bố cục của Reatimes, đọc kỹ các bài viết đăng trên Reatimes thì dần dần sẽ hiểu ra thế nào là tạp chí điện tử. Ở đây tôi chỉ nói ngắn gọn: Tạp chí điện tử là nơi đăng phần lớn những bài viết đi sâu vào bản chất thông tin và đưa ra các giải pháp để giải quyết vấn đề; trong hệ thống báo chí Việt Nam hiện nay, Reatimes đã thể hiện được điều này./.