Đây là một trong những nội dung đáng chú ý được đề cập trong tờ trình dự thảo Nghị quyết của Ủy ban Thường vụ Quốc hội về việc sắp xếp đơn vị hành chính cấp huyện, cấp xã giai đoạn 2023 - 2030. Tờ trình do Bộ trưởng Nội vụ Phạm Thị Thanh Trà ký, gửi Chính phủ.
Theo đó, Bộ Nội vụ đề ra mục tiêu đến năm 2025 sẽ hoàn thành sắp xếp các đơn vị hành chính cấp huyện, cấp xã có đồng thời cả 2 tiêu chuẩn về diện tích tự nhiên và quy mô dân số dưới 70% quy định.
Những đơn vị hành chính cấp huyện đồng thời có tiêu chuẩn về diện tích tự nhiên dưới 20% và quy mô dân số dưới 200% quy định; đơn vị hành chính cấp xã đồng thời có tiêu chuẩn về diện tích tự nhiên dưới 20% và quy mô dân số dưới 300% quy định cũng nằm trong diện sắp xếp, sáp nhập.
Đến năm 2030 hoàn thành sắp xếp đơn vị hành chính cấp huyện, cấp xã còn lại có đồng thời cả 2 tiêu chuẩn về diện tích tự nhiên và quy mô dân số dưới 100% quy định; đơn vị hành chính cấp huyện đồng thời có tiêu chuẩn về diện tích tự nhiên dưới 30% và quy mô dân số dưới 200% quy định; đơn vị hành chính cấp xã đồng thời có tiêu chuẩn về diện tích tự nhiên dưới 30% và quy mô dân số dưới 300% quy định.
Theo thống kê của Bộ Nội vụ, giai đoạn 2019 - 2021, sau sắp xếp tuy đã giảm được 8 cấp huyện và 561 cấp xã, đến nay, đa số đơn vị hành chính cấp huyện, cấp xã vẫn chưa đạt tiêu chuẩn về diện tích tự nhiên và quy mô dân số theo quy định của Nghị quyết của Ủy ban Thường vụ Quốc hội.
Tổng số có 705 đơn vị hành chính cấp huyện. So với tiêu chuẩn quy định về diện tích tự nhiên và quy mô dân số, có 127 huyện (chiếm 18,01%) có cả 2 tiêu chuẩn đạt từ 100% trở lên; 382 đơn vị (chiếm 54,18%) có 1 tiêu chuẩn đạt từ 100% trở lên và 1 tiêu chuẩn chưa đạt 100%; 196 đơn vị (chiếm 27,80%) có cả 2 tiêu chuẩn chưa đạt 100%; 89 đơn vị (chiếm 12,62%) có 1 tiêu chuẩn chưa đạt 100% và 1 tiêu chuẩn chưa đạt 50%; có 52 đơn vị (chiếm 7,38%) có cả 2 tiêu chuẩn chưa đạt 70% và 8 đơn vị cấp huyện (chiếm 1,13%) có cả 2 tiêu chuẩn chưa đạt 50%.
Đối với cấp xã, có tổng số 10.599 đơn vị hành chính, so với tiêu chuẩn quy định về diện tích tự nhiên và quy mô dân số, có 2.438 đơn vị hành chính cấp xã (chiếm 23,00%) có cả 2 tiêu chuẩn đạt từ 100% trở lên.
Ngoài ra, còn 5.249 xã (chiếm 49,52%) có 1 tiêu chuẩn đạt từ 100% trở lên và 1 tiêu chuẩn chưa đạt 100%; 1.629 đơn vị (chiếm 15,37%) có cả 2 tiêu chuẩn chưa đạt 80%; 1.037 đơn vị (chiếm 9,78%) có cả 2 tiêu chuẩn chưa đạt 70%; 133 đơn vị (chiếm 1,25%) có cả 2 tiêu chuẩn chưa đạt 50%.
Như vậy, từ nay tới năm 2025, dự kiến có 52 đơn vị hành chính cấp huyện và 1.037 đơn vị cấp xã trên cả nước thuộc diện phải sắp xếp, sáp nhập.
Để bảo đảm tính khả thi của quy định, dự thảo nghị quyết quy định chặt chẽ tiêu chuẩn của đơn vị hành chính sau sắp xếp.
Sau khi sắp xếp đơn vị hành chính cấp huyện, cấp xã thì các đơn vị hành chính được sắp xếp phải đạt tiêu chuẩn về diện tích tự nhiên và quy mô dân số theo quy định tại Nghị quyết của Ủy ban Thường vụ Quốc hội về tiêu chuẩn của đơn vị hành chính và phân loại đơn vị hành chính./.
