Đa số các dự án kinh doanh bất động sản chưa đủ điều kiện
Điều này do Giám đốc Sở Xây dựng Bình Thuận Xà Dương Thắng kết luận, trong phần “Khái quát đặc điểm tình hình thực hiện quy định pháp luật về kinh doanh bất động sản, phòng chống rửa tiền trên địa bàn tỉnh Bình Thuận”, theo kết luận thanh tra số: 867/KL-SXD, ngày 31/3/2020.
Theo ông Xà Dương Thắng, thời gian vừa qua, thị trường nhà ở và bất động sản trên địa bàn tỉnh có nhiều thay đổi, chuyển biến tích cực. Trong quá trình triển khai dự án, các nhà đầu tư đã tuân thủ các quy định của pháp luật về đầu tư, đất đai, xây dựng, nhà ở, kinh doanh bất động sản. Tuy nhiên, tình trạng các tổ chức, cá nhân và doanh nghiệp vi phạm quy định pháp luật vẫn còn xảy ra, gây khó khăn trong công tác quản lý nhà nước, tiềm ẩn yếu tố rủi ro ảnh hưởng đến thị trường bất động sản; ảnh hưởng đến quyền và lợi ích hợp pháp của khách hàng, các nhà đầu tư thứ cấp.
Các vi phạm cũng được chỉ rõ như: Tổ chức huy động vốn, mua bán nhà ở hình thành trong tương lai khi chưa đủ điều kiện theo quy định; chưa thực hiện việc bảo lãnh huy động vốn theo quy định; hình thức công khai thông tin về bất động sản đưa vào kinh doanh không phù hợp với quy định; công tác quảng cáo, giới thiệu sản phẩm trong dự án bất động sản chưa đúng với quy hoạch xây dựng, thiết kế công trình được cấp có thẩm quyền phê duyệt; việc huy động vốn, sử dụng vốn huy động chưa công khai, minh bạch, số liệu báo cáo chưa đầy đủ, chính xác; cơ sở dữ liệu, thông tin về thị trường bất động sản chưa đầy đủ, thiếu minh bạch.
Theo kết luận thanh tra, tính đến thời điểm ngày 1/9/2019, trên địa bàn tỉnh Bình Thuận có 70 dự án kinh doanh bất động sản được chấp thuận đầu tư. Giám đốc Sở Xây dựng Bình Thuận Xà Dương Thắng cho rằng, hiện nay đa số các dự án đầu tư xây dựng nhà ở thương mại, các dự án đầu tư xây dựng khu đô thị và các du lịch nghỉ dưỡng có kết hợp kinh doanh bất động sản trên địa bàn tỉnh Bình Thuận đều đang trong giai đoạn thực hiện các thủ tục pháp lý, chưa được cơ quan chuyên môn quản lý nhà nước về xây dựng, Sở Tài nguyên và Môi trường kiểm tra, thông báo bất động sản đủ điều kiện đưa vào kinh doanh.
“Tuy nhiên, các chủ đầu tư, đơn vị phân phối, môi giới bất động sản đã tổ chức huy động vốn, mua bán nhà ở hình thành trong tương lai khi chưa đủ điều kiện theo quy định, thông qua các hình thức giữ chỗ, đặt chỗ, đăng ký vị trí để thu tiền của người mua; chưa thực hiện việc bảo lãnh huy động vốn theo quy định…”, kết luận thanh tra cho biết.
Không nêu dự án vi phạm về kinh doanh bất động sản chưa đủ điều kiện
Thực hiện ý kiến chỉ đạo của UBND Tỉnh, Bộ Xây dựng và Kế hoạch thanh tra, kiểm tra năm 2019, Giám đốc Sở Xây dựng đã ban hành Quyết định số 360/QĐ-SXD ngày 16/10/2019 thanh tra đợt 1 việc thực hiện các quy định của pháp luật về kinh doanh bất động sản, phòng chống rửa tiền đối với các dự án đầu tư xây dựng khu đô thị, dự án đầu tư xây dựng nhà ở thương mại trên địa bàn tỉnh Bình Thuận đối với 14/70 dự án kinh doanh bất động sản.
Dù trong phần “khái quát”, Giám đốc Sở Xây dựng Bình Thuận Xà Dương Thắng, cho rằng, đa số các dự án kinh doanh bất động sản chưa đủ điều kiện, nhưng kết quả kiểm tra, xác minh 14 dự án, lại không thấy dự án nào vi phạm pháp luật như vậy. Chỉ có một vài dự án nhận được “đề nghị chủ đầu tư không thực hiện hoặc ký kết hợp đồng với đơn vị môi giới bất động sản để thực hiện các hoạt động giao dịch mua bán, chuyển nhượng hoặc vận dụng các hình thức giữ chỗ, đặt chỗ, đăng ký vị trí; đăng tải trên mạng internet các nội dung liên quan đến hoạt động giao dịch bất động sản tại dự án khi chưa đủ điều kiện giao dịch”.
Đơn cử tại dự án Khu liên hợp hồ điều hoà, chỉnh trang đô thị và dịch vụ - thương mại Hưng Long, Phan Thiết, kết luận thanh tra nêu: “Theo báo cáo của Chủ đầu tư, hiện nay chưa thực hiện bất kỳ giao dịch mua bán, chuyển nhượng bất động sản nào và chưa ký hợp đồng với bất kỳ đơn vị môi giới nào.
Tuy nhiên qua theo dõi tiến độ thực hiện dự án, phản ánh của báo chí và trên mạng internet về việc chủ đầu tư và đơn vị phân phối thực hiện việc rao bán, chuyển nhượng bất động sản thông qua các hình thức giữ chỗ, đặt chỗ, đăng ký vị trí, Sở Xây dựng đã có Công văn số 1349/SXD-QLN&PTĐT, ngày 17/5/2019, về việc chấn chỉnh việc giao dịch, mua bán và chuyển nhượng bất động sản tại dự án Khu liên hợp hồ điều hoà, chỉnh trang đô thị và dịch vụ - thương mại Hưng Long, Phan Thiết.
Đề nghị chủ đầu tư không thực hiện hoặc ký kết hợp đồng với đơn vị môi giới bất động sản để thực hiện các hoạt động giao dịch mua bán, chuyển nhượng hoặc vận dụng các hình thức giữ chỗ, đặt chỗ, đăng ký vị trí; đăng tải trên mạng internet các nội dung liên quan đến hoạt động giao dịch bất động sản tại dự án Khu liên hợp hồ điều hoà, chỉnh trang đô thị và dịch vụ - thương mại Hưng Long, Phan Thiết khi chưa đủ điều kiện giao dịch và nhanh chóng hoàn chỉnh các thủ tục đầu tư theo hướng dẫn của Sở Xây dựng để đủ điều kiện đưa bất động sản vào kinh doanh theo quy định”.
Tương tự là trường hợp của các dự án như: Khu dân cư Tiến Lợi tại xã Tiến Lợi, thành phố Phan Thiết; Khu thương mại dịch vụ và dân cư Tân Việt Phát 2 tại phường Phú Hài, thành phố Phan Thiết; Khu dân cư - thương mại - dịch vụ mới La Gi tại phường Phước Hội, thị xã La Gi...
Riêng dự án Lấn biển, bố trí sắp xếp lại dân cư và chỉnh trang đô thị phường Đức Long, thành phố Phan Thiết, kết luận thanh tra cũng cho rằng “theo báo cáo của Chủ đầu tư, hiện nay chưa thực hiện bất kỳ giao dịch mua bán, chuyển nhượng bất động sản nào và chưa ký hợp đồng với bất kỳ đơn vị môi giới nào”. Trước đó, Sở Xây dựng cũng đã có công văn, ngày 14/5/2019, “đề nghị chủ đầu tư không thực hiện hoặc ký kết hợp đồng với đơn vị môi giới bất động sản để thực hiện các hoạt động giao dịch mua bán, chuyển nhượng hoặc vận dụng các hình thức giữ chỗ, đặt chỗ, đăng ký vị trí; đăng tải trên mạng internet các nội dung liên quan đến hoạt động giao dịch bất động sản tại dự án”.
Như vậy, phải chăng Sở Xây dựng tin theo báo cáo của chủ đầu tư mà không cần kiểm tra xem báo cáo này có đúng hay không?
Kết luận thanh tra cũng nêu, Công ty TNHH Đầu tư Xây dựng Trường Phúc Hải đã ký kết hợp đồng kinh tế hợp tác phát triển dự án với Công ty Cổ phần Tư vấn Đầu tư Đất Biển Vàng, để thực hiện các công việc liên quan đến bán sản phẩm của dự án. Tuy nhiên, Công ty Cổ phần Tư vấn Đầu tư Đất Biển Vàng chưa thực hiện đầy đủ quy định tại khoản 4, Điều 67, Luật Kinh doanh Bất động sản năm 2014 (thực hiện chế độ báo cáo về giao dịch).
Nếu Sở Xây dựng tin theo báo cáo của chủ đầu tư là chưa thực hiện giao dịch ở dự án này, thì tại sao lại đặt vấn đề Công ty Cổ phần Tư vấn Đầu tư Đất Biển Vàng phải báo cáo về giao dịch?
Trong cùng một văn bản kết luận thanh tra của Giám đốc Sở Xây dựng Bình Thuận Xà Dương Thắng, nhưng lại có nhiều điểm khuất tất. Liệu “lòng tin” giữa vị đứng đầu Sở Xây dựng Bình Thuận và các doanh nghiệp trong danh sách thanh tra lần này có thực sự vô tư hay có sự tính toán thiên vị? Nếu lãnh đạo tỉnh Bình Thuận không làm rõ thì việc thanh tra tiếp tục đợt 2 sẽ khó mang lại kết quả thuyết phục.
