Đây là nhận định của nhiều chuyên gia tại Toạ đàm "Tỉnh táo trong 'cơn sốt' đất" do Báo Người Lao Động tổ chức vào hôm nay (8/4). Tại Toà đàm này, các chuyên gia đã phân tích rõ nguyên nhân và đưa ra các giải pháp để hạn chế tình trạng "sốt" đất ở nhiều địa phương thời gian qua.
"Sốt" cục bộ nhưng hậu quả lớn
Từ đầu năm 2021 đến nay, bất chấp tác động của đại dịch Covid-19, giá đất từ Bắc đến Nam vẫn tăng chóng mặt. Thị trường bất động sản xuất hiện những "cơn sốt" khó tin, xảy ra ở khắp 3 miền trên cả nước. Điều này tác động tiêu cực đến nhiều mặt của đời sống kinh tế - xã hội, gây hoang mang cho người dân.
Đánh giá về nguyên nhân của những "cơn sốt" đất này, ông Phạm Lâm, Phó Chủ tịch Hội Môi giới Bất động sản Việt Nam, Tổng Giám đốc Công ty CP DKRA Việt Nam cho rằng, một phần là do người dân có dòng tiền nhàn rỗi và kỳ vọng về giá bất động sản tăng, trong bối cảnh nền kinh tế hồi phục tích cực, kinh tế vĩ mô ổn định, tín hiệu lạc quan… Một số kênh đầu tư tích trữ an toàn như tiền gửi có lãi suất thấp nên nhà đầu tư tìm đến kênh hấp dẫn hơn như bất động sản.
Theo ông Lâm, nếu nhìn ở bức tranh chung, "cơn sốt" đất xảy ra cục bộ ở một số địa phương khi có thông tin về quy hoạch. Giá có thể tăng vài trăm triệu đồng đến vài tỉ đồng… nhưng không phải là giao dịch quy mô lớn mà chủ yếu là giao dịch nhỏ, do một nhóm người đưa ra những thông tin về quy hoạch, điều chỉnh giá đất để trục lợi, kiếm lời qua "cơn sốt" đất.
Bà Nguyễn Hương, Tổng Giám đốc Đại Phúc Land nói rằng, "sốt" đất là do nguồn cung hạn chế, nên khi nhà đầu tư nhìn thấy cơ hội giá đất tăng cùng kỳ vọng về thị trường đã đẩy giá tăng cao. Ngay ở khu vực nội thành như TP.HCM, giá bất động sản liên tục tăng khiến tình trạng "nước chảy chỗ trũng" và nhà đầu tư kỳ vọng giá ở các khu vực lân cận cũng tăng theo.
“Nhà đầu tư và thị trường cần thật tỉnh táo vì khi có những "cơn sốt" xảy ra, người người, nhà nhà rủ nhau đi mua đất sẽ tạo tâm lý đám đông. Bởi họ chỉ nhìn thấy giá tăng, thấy "sốt" nhưng khi xem xét những yếu tố tạo nên "cơn sốt" hiện nay sẽ thấy nguyên nhân”, bà Hương nói và cho biết, trên thực tế, nhiều dự án, công trình trọng điểm từ lúc công bố khởi công đến khi hoàn thành kéo dài cả chục năm hoặc có dự án công bố nhiều lần nhưng vẫn chưa thể khởi công… song giới đầu cơ không ngừng đẩy giá. Vì vậy, CEO của Đại Phúc Land khuyến cáo nhà đầu tư không nên mua theo phong trào mà không có sự phát triển trong dài hạn ở những dự án cụ thể, thông tin thị trường cũng cần minh bạch, chính xác.
Đồng quan điểm, ông Trần Khánh Quang, Tổng Giám đốc Công ty Việt An Hoà nhìn nhận, thị trường đang có tình trạng các nhà đầu tư hưng phấn quá mức trong năm Covid-19, khi người dân chấp nhận mua đất vườn, đất nông nghiệp ở rất xa để chờ tăng giá.
Tương tự, ông Lê Hoàng Châu, Chủ tịch Hiệp hội Bất động sản TP.HCM (HoREA) đánh giá, lãi suất ngân hàng thấp, dịch Covid-19… đã ảnh hưởng trầm trọng đến hoạt động kinh doanh của nhà đầu tư, nên bất động sản là một trong số ít kênh để mọi người nhắm đến trong thời gian vừa qua. Ngoài ra, giá nhà đất tại TP.HCM cao, đồn thổi thông tin về quy hoạch, chia tách địa giới hành chính của các địa phương… ở mức quá đà cũng khiến giá đất tăng và nhiều người đổ xô vào.
Còn luật sư Nguyễn Văn Hậu, Phó Chủ nhiệm Đoàn Luật sư TP.HCM chỉ ra một trong những nguyên nhân khiến tình trạng "sốt" đất cục bộ là do các ngân hàng gia tăng số dư nợ tín dụng. Trong quý 1/2021, tăng trưởng tín dụng của ngành ngân hàng 2,13% nhưng tín dụng bất động sản lại tăng nhanh hơn mặt bằng chung. Nhiều ngân hàng thương mại đang chạy đua cho vay tiêu dùng, trong đó các gói cho vay bất động sản với lãi suất chỉ từ 4,99%-10%/năm. Động thái này của các ngân hàng đã thúc đẩy người dân vay nhiều hơn để đầu tư vào bất động sản.
Đâu là giải pháp ?
Bàn về giải pháp hạn chế các "cơn sốt" đất cục bộ, ông Phạm Lâm đề xuất phương án trước mắt là quy hoạch, định vị lại nghề môi giới bất động sản. Bởi lẽ, nếu ai cũng làm môi giới bất động sản sẽ dễ gây nhiễu thị trường, ngay cả những người tham gia thị trường cũng phải trang bị kiến thức đầu tư.
TS. Sử Ngọc Khương, Giám đốc Cấp cao Savills Việt Nam thì cho rằng vai trò của truyền thông ở các cấp cơ sơ rất quan trọng, nhất là những địa phương nơi xảy ra "sốt" đất. Bởi nếu "sốt" đất, người dân sẵn sàng bán đất nông nghiệp - vốn là tư liệu sản xuất hằng ngày, sau đó khi "cơn sốt" đi qua, họ không biết làm gì để có thêm thu nhập từ đó ảnh hưởng đến xã hội.
Trong khi đó, luật sư Nguyễn Văn Hậu kiến nghị các ngân hàng dưới sự quản lý nhà nước phải có cơ chế và chính sách chặt chẽ để lường trước được những rủi ro trong việc cho vay bất động sản.
"Chính sách quản lý cần thống nhất về cơ chế định giá đất theo thị trường. Về lâu dài nên bỏ khung giá đất do Chính phủ ban hành và giao UBND cấp tỉnh ban hành giá đất theo mục đích sử dụng đất để tính các nghĩa vụ tài chính về đất đai cũng như bồi thường khi thu hồi đất. Có cơ chế giám sát việc xây dựng bảng giá đất một cách công khai minh bạch…", luật sư Nguyễn Văn Hậu đề xuất.
Dưới góc độ ngân hàng, ông Nguyễn Hoàng Minh, Phó giám đốc phụ trách Ngân hàng Nhà nước chi nhánh TP.HCM cũng cho rằng, việc quản lý vốn tín dụng chảy vào bất động sản là hợp lý, trong tầm kiểm soát. Bởi thực tế trong quá khứ, nhiều ngân hàng đã có những bài học "thấm thía" về cho vay bất động sản, nhất là trong những "cơn sốt" đất./.
