Toàn cảnh Họp báo. Ảnh: VGP/Huy Thắng
Mới hoàn thành 1/4 số lượng doanh nghiệp trong danh mục
Cụ thể, theo Phó Cục trưởng Cục Tài chính doanh nghiệp (Bộ Tài chính) Đặng Quyết Tiến, lũy kế 9 tháng đầu năm 2017, đã có 34 doanh nghiệp được cấp có thẩm quyền phê duyệt phương án cổ phần hóa, trong đó mới có 11/44 doanh nghiệp thuộc Danh mục DNNN hoàn thành cổ phần hóa năm 2017 ban hành kèm theo công văn số 991/TTg-ĐMDN ngày 10/7/2017 của Thủ tướng Chính phủ.
Danh sách bao gồm: Tổng công ty Đầu tư và Phát triển Công nghiệp-Becamex, Tổng công ty Thương mại và Xuất nhập khẩu Thanh Lễ, Tổng công ty Sông Đà, Tổng công ty ĐTPT đô thị và khu công nghiệp (IDICO), Công ty TNHH một thành viên Dịch vụ Truyền hình Viễn thông Việt Nam (VTV Broadcom), Công ty TNHH MTV cấp nước Sóc Trăng, Công ty TNHH MTV công trình đô thị Sóc Trăng, Công ty TNHH một thành viên Kinh doanh nước sạch Hưng Yên, Công ty TNHH MTV In Bắc Cạn, Công ty TNHH MTV KD nước sạch Nam Định, Công ty TNHH MTV DL-TM Kiên Giang. Còn lại 23 đơn vị tiếp tục triển khai công tác cổ phần hóa theo đề án tái cơ cấu giai đoạn 2011-2016.
Tổng giá trị thực tế của 34 doanh nghiệp đã được phê duyệt phương án cổ phần hóa là 80.636 tỷ đồng, trong đó giá trị thực tế phần vốn Nhà nước tại doanh nghiệp là 20.881 tỷ đồng.
Theo phương án cổ phần hóa được cấp có thẩm quyền phê duyệt thì vốn điều lệ của 34 đơn vị là 25.873 tỷ đồng, trong đó Nhà nước nắm giữ 12.646 tỷ đồng, bán cho nhà đầu tư chiến lược 7.941 tỷ đồng, bán cho người lao động 205 tỷ đồng, tổ chức công đoàn 20 tỷ đồng, số lượng cổ phần bán đấu giá công khai là 5.060 tỷ đồng.
Ông Đặng Quyết Tiến cho biết, các Tập đoàn, Tổng công ty Nhà nước quy mô lớn đang tích cực đẩy mạnh tiến độ cổ phần hóa như: Triển khai kế hoạch cổ phần hóa tại Tập đoàn công nghiệp Cao su Việt Nam, Tổng công ty Lương thực miền Nam (Bộ Nông nghiệp và phát triển nông thôn), các Tổng công ty phát điện 1, 2 3 thuộc Tập đoàn Điện lực Việt Nam; Công bố giá trị doanh nghiệp tại Tổng công ty Điện lực Dầu khí, Tổng công ty Dầu Việt Nam (PVOil) thuộc Tập đoàn Dầu khí Việt Nam...
Thoái vốn 3.838 tỷ đồng trong 9 tháng
Theo Bộ Tài chính, hết tháng 9, các đơn vị đã thoái được 3.838 tỷ đồng, thu về 15.998 tỷ đồng (bao gồm cả các khoản thoái vốn trong năm 2016 các đơn vị mới báo cáo trong 9 tháng đầu năm 2017). Trong đó, thoái vốn tại 5 lĩnh vực “nhạy cảm” được 105 tỷ đồng, thu về 105 tỷ đồng, thoái vốn đầu tư ở doanh nghiệp khác (ngoài 5 lĩnh vực nhạy cảm) được 2.210 tỷ đồng, thu về 3.463 tỷ đồng.
Về thoái vốn ở Tổng công ty Đầu tư và kinh doanh vốn Nhà nước (SCIC), đơn vị này đã bán vốn tại 28 doanh nghiệp với giá trị là 1.522 tỷ đồng, thu về 12.428 tỷ đồng (trong đó bao gồm cả số thoái trong năm 2016 của Vinamilk với giá trị sổ sách 783,7 tỷ đồng, thu về 11.286,4 tỷ đồng).
Về tình hình doanh nghiệp cổ phần hoá nhưng chưa chịu đăng ký giao dịch niêm yết, Chính phủ đã có văn bản gửi các Bộ, cơ quan ngang Bộ, cơ quan thuộc Chính phủ, UBND các tỉnh, thành phố thuộc Trung ương, các Tập đoàn, Tổng công ty Nhà nước, trong đó yêu cầu Bộ Tài chính công khai danh sách doanh nghiệp không thực hiện.
Sau khi rà soát, bổ sung theo báo cáo của các đơn vị, ngày 15/8, Bộ Tài chính đã công khai danh sách 747 doanh nghiệp cổ phần hóa chưa đăng ký giao dịch, niêm yết trên thị trường chứng khoán trên trang thông tin điện tử Bộ Tài chính.
Ông Đặng Quyết Tiến cho rằng, trong 9 tháng đầu năm, Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ đã quyết liệt chỉ đạo các Bộ, ngành, địa phương, Tập đoàn kinh tế, Tổng công ty Nhà nước và các doanh nghiệp Nhà nước (DNNN) tập trung thực hiện đẩy mạnh cổ phần hóa, cơ cấu lại DNNN. Bên cạnh những kết quả đạt được, việc thực hiện cổ phần hóa, thoái vốn còn chậm, chưa đạt được tiến độ, kế hoạch đề ra.
Đại diện BộTài chính chỉ ra các nguyên nhân chậm trễ do: Một số lãnh đạo DNNN vẫn còn tư tưởng e ngại, chưa quyết liệt, sợ trách nhiệm trong triển khai công tác cổ phần hóa, thoái vốn. Đối tượng cổ phần hóa, thoái vốn trong giai đoạn này chủ yếu là các doanh nghiệp có quy mô lớn, phạm vi hoạt động rộng, kinh doanh đa ngành nghề, tài chính phức tạp, cần sự tham gia của nhiều nhà đầu tư lớn, có tiềm lực tài chính và năng lực quản trị, đầu tư tốt nên cần có nhiều thời gian chuẩn bị, xử lý, kiểm toán Nhà nước trước khi công bố giá trị doanh nghiệp. Việc bàn giao các doanh nghiệp đã cổ phần hóa về SCIC còn chậm (đã có 46 doanh nghiệp các Bộ, ngành, địa phương đã thống nhất chuyển giao nhưng chưa chuyển giao và 176 doanh nghiệp chưa thống nhất chuyển giao về SCIC).
Các doanh nghiệp đã cổ phần hóa chậm thực hiện đăng ký giao dịch và niêm yết trên thị trường chứng khoán. Thị trường chứng khoán đã hồi phục xong vẫn chưa thực sự thu hút mạnh mẽ các nhà đầu tư tham gia mua cổ phần DNNN khi thực hiện CPH.
Cần giải pháp đồng bộ đẩy mạnh tốc độ cổ phần hoá
Phó Cục trưởng Cục Tài chính doanh nghiệp Đặng Quyết Tiến cho biết, để bảo đảm nguồn thu đáp ứng cho Ngân sách Nhà nước (NSNN) từ cổ phần hóa và thoái vốn Nhà nước theo Nghị quyết của Quốc hội giao, Bộ Công Thương cần đẩy nhanh hơn tiến độ thực hiện bán toàn bộ vốn Nhà nước tại Habeco và Sabeco, bảo đảm hoàn thành xong để chuyển tiền về Quỹ hỗ trợ sắp xếp và phát triển doanh nghiệp trước ngày 1/12.
Trường hợp đến ngày 30/9, Bộ Công Thương chưa hoàn thành việc công bố bản cáo bạch thoái vốn Nhà nước tại Sabeco hoặc Habeco, cần bàn giao quyền đại diện chủ sở hữu phần vốn tại Sabeco và Habeco sang SCIC để bảo đảm việc thoái vốn Nhà nước.
Việc chuyển giao sẽ bảo đảm tiến độ thoái vốn nhanh hơn do SCIC là tổ chức chuyên trách thoái vốn, đã có kinh nghiệm, quy trình thoái vốn Nhà nước số lượng lớn; bảo đảm cải cách hành chính, tăng trách nhiệm, theo sát nguyên tắc thị trường, công khai, minh bạch. Đồng thời giúp Bộ Công Thương tập trung hoàn thành các nhiệm vụ về quản lý Nhà nước được Chính phủ giao, SCIC sẽ thực hiện bán 3,33% cổ phần của SCIC tại Vinamilk...
Các bộ, cơ quan ngang bộ, UBND các tỉnh, thành phố thuộc Trung ương quyết liệt tổ chức thực hiện thoái vốn Nhà nước theo tiến độ đã được phê duyệt tại Danh mục kèm theo Quyết định số 1232/QĐ-TTg ngày 17/8/2017 của Thủ tướng Chính phủ phê duyệt Danh mục doanh nghiệp có vốn Nhà nước thực hiện thoái vốn giai đoạn 2017-2020.
Về khuôn khổ pháp lý, đại diện Bộ Tài chính cho rằng, cần hoàn thiện hệ thống cơ chế chính sách phục vụ cho quá trình cơ cấu lại DNNN. Cần rà soát các luật có liên quan như Luật Doanh nghiệp; Luật Quản lý, sử dụng vốn Nhà nước đầu tư vào sản xuất, kinh doanh tại doanh nghiệp; Luật Cán bộ, công chức; Luật Phá sản; Bộ luật Lao động và các quy định có liên quan để trình cấp có thẩm quyền sửa đổi, bổ sung cho phù hợp với quá trình cơ cấu lại và vai trò, vị trí của DNNN thời gian tới.
Cần sớm ban hành các cơ chế chính sách để đẩy nhanh quá trình cổ phần hóa như: Nghị định thay thế Nghị định số 59/2011/NĐ-CP ngày 18/7/2011 về cổ phần hóa DNNN; Nghị định sửa đổi, bổ sung Nghị định số 91/2015/NĐ-CP ngày 13/10/2015 về đầu tư vốn Nhà nước vào doanh nghiệp và quản lý, sử dụng vốn, tài sản tại doanh nghiệp...
Cần sớm xóa bỏ chức năng đại diện chủ sở hữu của các bộ, ngành, địa phương đối với vốn, tài sản Nhà nước tại các doanh nghiệp. Đồng thời có cơ chế, chế tài để các tổ chức, cá nhân thực hiện có hiệu quả các quyền, trách nhiệm, nghĩa vụ được phân công, phân cấp.
