Đầu năm 2023, Thanh tra Chính phủ đã công bố Kết luận Thanh tra việc chấp hành quy định pháp luật trong công tác quản lý, sử dụng đất đai, quản lý đầu tư xây dựng cơ bản tại tỉnh Hà Nam (giai đoạn 2012 - 2018). Nhiều sai phạm tại một số dự án nhà ở trên địa bàn đã được Thanh tra Chính phủ chỉ điểm rõ.
Nhiều dự án phải nộp bổ sung tiền sử dụng đất
Theo đó, Kết luận Thanh tra Chính phủ chỉ rõ, UBND tỉnh Hà Nam xác định tiền sử dụng đất đối với một số dự án xây dựng HTKT (hạ tầng kỹ thuật) khu đô thị, khu nhà ở theo phương pháp thặng dư, trong đó chỉ quy đổi tổng doanh thu phát triển về giá trị hiện tại tại thời điểm định giá đất mà không thực hiện quy đổi tổng chi phí phát triển.
Sau khi loại bỏ khoản VAT không đúng quy định thì số tiền sử dụng đất phải nộp bổ sung tạm tính hơn 57 tỷ đồng bao gồm: Dự án khu đô thị Đồng Văn Xanh nộp hơn 46 tỷ đồng. Dự án KTKT khu đô thị mới River Silk City nộp hơn 8 tỷ đồng. Dự án HTKT khu đô thị Phú Cường nộp hơn 3 tỷ đồng.
Ngoài ra, kết luận Thanh tra Chính phủ chỉ rõ dự án khu đô thị Đồng Văn Xanh được UBND tỉnh ban hành Quyết định số 970/QĐ-UBND ngày 1/7/2016 xác định tiền sử dụng đất cho toàn bộ 4 đợt giao đất, trong đó xác định tiền sử dụng đất tại thời điểm năm 2016 là không đúng quy định về thời điểm xác định giá đất, vi phạm khoản 3 Điều 108 Luật Đất đai năm 2013.
Dự án HTKT khu đô thị mới River Silk City đã được UBND tỉnh giao đất tại Quyết định số 2714 ngày 10/12/2019 nhưng đến thời điểm thanh tra chưa xác định tiền sử dụng đất.
Dự án Tổ hợp khách sạn, trung tâm thương mại và căn hộ để bán, cho thuê Mường Thanh đã hoàn thành đưa vào khai thác, kinh doanh từ tháng 6/2017 nhưng đến thời điểm thanh tra UBND tỉnh chưa có quyết định giao đất, cho thuê đất, chưa xác định nghĩa vụ tài chính.
bị Thanh tra Chính phủ chuyển hồ sơ đến Bộ công an xem xét
Theo đó, Thanh tra Chính phủ quyết định chuyển hồ sơ vụ việc liên quan đến Dự án tổ hợp khách sạn, trung tâm thương mại và căn hộ để bán, cho thuê Mường Thanh đến Bộ Công an để xem xét, xử lý theo quy định của pháp luật.
Dự án Khu du lịch Tam Chúc, theo báo cáo của UBND tỉnh, dự án được Thủ tướng Chính phủ chấp thuận chủ trương đầu tư tại Văn bản số 658/TTg-KTN ngày 11/5/2015. Đến thời điểm thanh tra, UBND tỉnh chưa phê duyệt quy hoạch chi tiết xây dựng để xác định cơ cấu sử dụng đất, xác định nghĩa vụ tài chính là không đúng tại khoản 3 điều 108 Luật Đất đai năm 2013 (UBND tỉnh đã giao một phần diện tích đất cho chủ đầu tư thực hiện dự án).
Dự án không đủ điều kiện cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất
Về cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, Kết luận Thanh tra chỉ rõ, việc cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất cho các hộ gia đình, cá nhân nhận chuyển nhượng quyền sử dụng đất tại một số dự án đạt tỷ lệ thấp 67%. Nguyên nhân do các quyết định của UBND tỉnh phê quyệt chủ trương đầu tư dự án tuy mục tiêu dự án có nêu xây dựng Khu đô thị có hệ thống công trình đồng bộ, phù hợp với các chỉ tiêu về kỹ thuật và kiến trúc của khu đô thị mới. Cũng tại các quyết định này lại chỉ phê duyệt đầu tư hạ tầng kỹ thuật, không có hạng mục hạ tầng xã hội, khu dân cư và các công trình dịch vụ khác đồng thời cho phép nhà đầu tư bỏ vốn xây dựng hạ tầng kỹ thuật và được kinh doanh trên đất thương phẩm, dẫn tới các chủ đầu tư xây dựng xong hạ tầng kỹ thuật, căn cứ quy hoạch chi tiết 1/500 đã phân lô, chuyển nhượng quyền sử dụng đất cho khách hàng.
Một số dự án không đủ điều kiện cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất dẫn tới phát sinh khiếu kiện như Dự án xây dựng HTKT khu nhà ở phục vụ Khu công nghiệp đồng Văn II, Dự án khu đô thị Liêm Chính, Dự án HTKT khu đô thị sinh thái và dịch vụ thương mại Lam Hạ…
Sai phạm trong xây dựng không phép
Ngoài ra, Thanh tra chính phủ chỉ điểm thêm các sai phạm chi tiết tại các dự án.
Cụ thể, Dự án KTKT Khu đô thị Đồng Văn Xanh, UBND tỉnh phê duyệt điều chỉnh quy hoạch chi tiết 1/500 dự án tại Quyết định số 727/QĐ-UBND ngày 9/5/2018 có một số chỉ tiêu chưa phù hợp với quy hoạch phân khu tỷ lệ 1/2000 về mật độ xây dựng, hệ số sử dụng đấy, tầng cao và chức năng ô đất. Tại dự án có 215 trường hợp xây dựng nhà không phép, 27 trường hợp xây dựng không đúng giấy phép được cấp, một số hộ dân xây nhà ghép trên nhiều lô đất không đúng với quy hoạch chi tiết 1/500 đã được phê duyệt.
Dự án HTKT Khu đô thị mới River Silk City có 59 trường hợp xây dựng không phép, trong đó có 5 trường hợp xây nhà ghép trên nhiều lô đất, không đúng quy hoạch chi tiết 1/500 được phê duyệt. Chủ đầu tư xây dựng không đúng quy hoạch chi tiết 1/500 được phê duyệt như tại phân kỳ I xây 1 toà nhà, sân tennis, bể bơi, sân bóng rổ trên diện tích quy hoạch đất cây xanh 2722 m2; tại phân kỳ II, III xây 2 sân tennis, bể bơi, sân bóng rổ, nhà tiện ích.
Dự án Khu Trung tâm thương mại tổng hợp tại phường Liêm Chính, thành phố Phủ Lý, UBND tỉnh chấp thuận cho Công ty TNHH Thắng Lợi – Thanh Liêm làm chủ đầu tư dự án tại Quyết định số 960 ngày 30/6/2016 và giao đất tại Quyết định số 1847 ngày 21/11/2016 với tổng diện tích hơn 6000m2 nhưng không thông qua hình thức đấu giá quyền sử dụng đất. Đồng thời chấp thuận phương án điều chỉnh quy hoạch tổng thể mặt bằng tại Văn bản số 2088/UBND -GTXD ngày 9/9/2016 và điều chỉnh chủ trương đầu tư dự án tại Quyết định số 1776/QĐ-UBND ngày 4/11/2016 trong đó bổ sung hạng mục nhà ở thương mại là chưa phù hợp với quy hoạch chung thành phố Phủ Lý đã được UBND tỉnh phê duyệt tại Quyết định số 819. Cụ thể, diện tích này được quy hoạch là đất công trình công cộng, dịch vụ, thương mại, không có chức năng đất ở..
Tại dự án Khu dịch vụ thương mại tại Khu công nghiệp Đồng Văn I, UBND tỉnh chưa cho thuê đất nhưng Ban quản lý KCN tỉnh cấp giấy phép xây dựng, vi phạm Điều 95 Luật Xây dựng 2014 và chủ đầu tư đã khởi công xây dựng công trình, vi phạm Điều 12 Luật Đất đai năm 2013…
Tại Dự án Tổ hợp khách sạn, trung tâm thương mại và căn hộ để bán cho thuê Mường Thanh, Ban thường vụ Tỉnh uỷ có Kết luận số 11 ngày 10/12/2015 nhất trí chủ trương chỉ định doanh nghiệp tư nhân xây dựng số 1 tỉnh Điện Biên là chủ đầu tư thực hiện dự án và UBND tỉnh có Quyết định số 1537 ngày 6/10/2016 quyết định chủ trương đầu tư và lựa chọn chủ đầu tư dự án không thông qua hình thức đấu giá quyền sử dụng đất, vi phạm quy định của Luật Nhà ở.
Ngoài ra, dự án không phù hợp với quy hoạch chung thành phố Phủ Lý về chiều cao tầng, chức năng ô đất. Sở Xây dựng cấp giấy phép xây dựng công trình khi UBND tỉnh chưa có quyết định giao đất, cho thuê đất, vi phạm quy định của Luật Xây dựng 2014, cấp phép xây dựng 28 tầng không phù hợp với quy hoạch chung thành phố Phủ Lý đã được phê duyệt. Ngoài ra, chủ đầu tư khởi công xây dựng công trình khi chưa được giao đất, cho thuê đất, và xây dựng công trình không đúng giấy phép xây dựng được cấp, chuyển nhượng 118/130 căn hộ khi không đủ điều kiện chuyển nhượng (chưa có giấy chứng nhận về quyền sử dụng đất).
