Thanh tra 19 doanh nghiệp bất động sản
Tại báo cáo gửi Ủy ban Kinh tế của Quốc hội về quản lý thị trường bất động sản và nhà ở xã hội từ năm 2015 - 2023, Bộ Tài chính cho biết, trong 8 năm qua, Bộ đã tổ chức thanh tra 19 doanh nghiệp bất động sản, kiến nghị xử lý tài chính hơn 1.400 tỷ đồng. Trong đó, khoản nộp ngân sách nhà nước khoảng 489 tỷ đồng và kiến nghị xử lý tài chính khác gần 1.000 tỷ đồng.
Nguyên nhân xử lý tài chính chủ yếu do xác định chưa đúng tiền sử dụng, thuê đất; chưa quyết toán các chi phí đầu tư xây dựng; kê khai nộp thiếu các loại thuế VAT, thuế thu nhập doanh nghiệp, thuế thu nhập cá nhân hay xác định sai thuế suất ưu đãi.
Một số doanh nghiệp bị thanh tra trong giai đoạn 2015 - 2023 gồm Tổng công ty Đầu tư phát triển nhà Hà Nội (Handico) với số tiền xử lý tài chính gần 733 tỷ đồng, Tổng công ty Xây dựng Hà Nội (Hancorp) với 135 tỷ đồng, Công ty cổ phần Becamex Bình Dương với 84,7 tỷ đồng, Tổng công ty Đầu tư phát triển hạ tầng đô thị UDIC với 49,8 tỷ đồng, Tổng Công ty 319 BQP với 42,9 tỷ đồng...
Đặc biệt, có một số doanh nghiệp đã bị Bộ Tài chính thanh tra nhiều lần trong 8 năm qua, như Tổng công ty Đầu tư phát triển nhà Hà Nội 2 lần, Tổng công ty Đầu tư phát triển hạ tầng đô thị UDIC 2 lần, Tổng công ty Đầu tư phát triển Nhà và Đô thị HUD 2 lần.
Tại báo cáo, Bộ Tài chính cho biết, bên cạnh các doanh nghiệp đã nộp ngân sách đầy đủ thì hiện nay vẫn còn 3 doanh nghiệp nợ thuế (tính đến cuối năm 2023), bao gồm Handico nợ hơn 731 tỷ đồng, Tổng công ty Cổ phần Phát triển khu công nghiệp (Sonadezi) nợ 16,7 tỷ đồng và Tổng công ty Phát triển nhà và đô thị HUD nợ 8,2 tỷ đồng. Lý do là vì vướng mắc về xác định giá trị tiền sử dụng đất, phân bổ chi phí hạ tầng kỹ thuật, chuyển nhượng tài sản… dẫn đến chậm quyết toán, chậm thực hiện các nghĩa vụ tài chính có liên quan.
Với trường hợp Handico, Bộ đề nghị doanh nghiệp báo cáo UBND TP. Hà Nội về việc chuyển nhượng tài sản, quyền thuê đất, vướng mắc tiền sử dụng đất, chi phí phân bổ kỹ thuật hạ tầng công trình để thành phố chỉ đạo giải quyết các vướng mắc.
Đối với Công ty Sonadezi, Bộ yêu cầu khẩn trương xây dựng phương án làm việc với khách hàng, báo cáo UBND tỉnh Đồng Nai để xử lý tiền thuê đất Khu công nghiệp Biên Hòa 1.
179 đơn thư khiếu nại liên quan đến bất động sản
Báo cáo cho biết, trong giai đoạn từ 2015 - 2023, Thanh tra Bộ Tài chính đã tiếp nhận 179 vụ việc khiếu nại, tố cáo có nội dung liên quan đến quản lý nhà nước về nhà, đất, tài sản công, giải phóng mặt bằng, cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, miễn giảm tiền thuê đất… Trong đó, Bộ Tài chính đã giao các đơn vị thuộc Bộ xử lý 60 vụ việc; đã xử lý chuyển 59 vụ việc thuộc thẩm quyền xem xét, giải quyết của Uỷ ban nhân dân các cấp; đủ điều kiện lưu hồ sơ 60 vụ việc.
Cũng tại báo cáo, Bộ Tài chính cho biết số thu từ tiền sử dụng đất những năm gần đây khoảng 160.000 tỷ đồng mỗi năm, chiếm trung bình khoảng 15% nguồn thu ngân sách. Khoản thu lệ phí trước bạ trong giai đoạn 2016 - 2021 đạt khoảng 32.805 tỷ đồng mỗi năm.
Đối với số tiền thu thuế từ chuyển nhượng bất động sản, giai đoạn 2017 - 2022 cũng liên tục tăng. Tuy nhiên, năm ngoái, con số này lần đầu sụt giảm trong 6 năm, đạt hơn 18.600 tỷ đồng./.