Để có giải pháp khắc phục, giảm thiểu các tác động tiêu cực của biến động giá vật liệu xây dựng và ảnh hưởng của dịch Covid-19 đến các hoạt động đầu tư xây dựng, Bộ Xây dựng đã có văn bản gửi các Bộ, ngành về việc thực hiện các giải pháp để giảm thiểu tác động tiêu cực của dịch Covid-19 và biến động giá thép đến các hoạt động xây dựng.
Tại Nghị định số 10/2021/NĐ-CP ngày 09/02/2021 của Chính phủ về quản lý chi phí đầu tư xây dựng quy định “UBND cấp tỉnh phân cấp, ủy quyền cho Sở Xây dựng công bố giá các loại vật liệu xây dựng, thiết bị công trình trên địa bàn tỉnh theo định kỳ hàng quý hoặc sớm hơn khi cần thiết”. Tuy nhiên thời gian gần đây, giá một số vật liệu xây dựng chủ yếu có xu hướng tăng cao, nhất là giá thép tăng đột biến và không theo quy luật tăng giá thông thường đã tác động tiêu cực đến các hoạt động đầu tư xây dựng.
Trước thực trạng tại nhiều địa phương, các Sở Xây dựng công bố giá vật liệu xây dựng còn chậm, chưa cập nhật kịp thời biến động giá hoặc đã cập nhật nhưng chưa sát diễn biến thị trường. Bộ Xây dựng đề nghị UBND các tỉnh, thành phố chỉ đạo các Sở Xây dựng phối hợp với các cơ quan liên quan thường xuyên theo dõi, bám sát diễn biến của thị trường để kịp thời cập nhật, điều chỉnh công bố giá vật liệu xây dựng, chỉ số giá xây dựng cho phù hợp mặt bằng giá mới, tránh tác động của các hiện tượng đầu cơ, thổi giá vật liệu xây dựng.
Theo đó, Bộ Xây dựng đề nghị UBND các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương chỉ đạo Sở Xây dựng chủ trì, phối hợp với các cơ quan liên quan thường xuyên theo dõi, bám sát diễn biến của thị trường xây dựng để kịp thời cập nhật, điều chỉnh công bố giá vật liệu xây dựng, chỉ số giá xây dựng cho phù hợp mặt bằng giá thị trường, lưu ý tránh bị tác động của các hiện tượng đầu cơ, thổi giá. Đối với các loại vật liệu chủ yếu, có biến động giá lớn, trường hợp cần thiết, công bố giá vật liệu xây dựng hàng tháng hoặc sớm hơn, đáp ứng yêu cầu quản lý chi phí đầu tư xây dựng, hợp đồng xây dựng trên địa bàn.
Đối với các Bộ quản lý công trình xây dựng chuyên ngành, Ủy ban Quản lý vốn Nhà nước tại doanh nghiệp, UBND các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương chỉ đạo các đơn vị có liên quan cần đánh giá tác động của dịch Covid-19 và biến động giá một số vật liệu xây dựng chủ yếu, nhất là giá thép đến tình hình thực hiện các dự án đầu tư xây dựng sử dụng vốn đầu tư công, vốn Nhà nước ngoài đầu tư công, các dự án PPP thuộc phạm vi quản lý, đặc biệt là các vấn đề phát sinh liên quan đến công tác quản lý chi phí đầu tư xây dựng, hợp đồng xây dựng như: Tập trung đánh giá về số lượng dự án, hợp đồng xây dựng bị ảnh hưởng (phân định theo từng hình thức giá hợp đồng) và giá trị bị ảnh hưởng của từng dự án, hợp đồng xây dựng; Dự báo, xây dựng các kịch bản ảnh hưởng của việc tăng giá thép đến mức tăng tổng mức đầu tư và khả năng đáp ứng về nguồn vốn để đảm bảo việc triển khai, thực hiện dự án. Đồng thời đề xuất các giải pháp khắc phục, tháo gỡ các khó khăn vướng mắc trong quản lý chi phí đầu tư xây dựng, thực hiện hợp đồng xây dựng, đặc biệt là các hợp đồng xây dựng ký kết theo hình thức đơn giá cố định và trọn gói.
Đối với Tổng hội Xây dựng Việt Nam, Hiệp hội các nhà thầu xây dựng Việt Nam, Hội Kinh tế Xây dựng Việt Nam tổng hợp, cung cấp các thông tin và kiến nghị của các nhà thầu xây dựng (nếu có) và đề xuất các giải pháp để tháo gỡ.
Lý giải việc thép không thiếu nguồn cung, nhưng giá thép tăng cao không theo quy luật tăng giá thông thường, nhiều chuyên gia cho rằng: Nguồn cung thừa nhưng cung ứng là chuyện khác vì dịch Covid-19 khiến các nhà máy đóng cửa, trong khi đó vấn đề logistics làm nguồn nguyên liệu bị gián đoạn nên không thể tăng sản xuất. Khi nào các nhà máy có thể trở lại sản xuất hết công suất, giá thép sẽ giảm từ từ, nguồn cung đáp ứng tốt thì thị trường thép sẽ ổn định lại.
Theo ông Nguyễn Văn Bắc, Vụ trưởng Vụ Vật liệu xây dựng (Bộ Xây dựng): Trước thực trạng trên, Bộ Xây dựng đã có văn bản yêu cầu các Sở Xây dựng địa phương phải theo dõi cập nhật thường xuyên biến động giá thép để kịp thời tháo gỡ khó khăn cho các nhà thầu thi công xây dựng. Đồng thời đề nghị các Bộ, ngành, địa phương theo dõi sát diễn biến giá thép, có giải pháp khắc phục, giảm thiểu tác động tiêu cực từ tăng giá thép và hiện tượng đầu cơ, thổi giá.
