Thị trường trầm lắng, chủ đầu tư quyết định nghỉ Tết sớm
Chủ tịch Hiệp hội bất động sản TP. HCM (HoREA) - ông Lê Hoàng Châu cho biết, đến nay mặc dù thị trường bất động sản đã đi qua vùng đáy tuy nhiên vẫn còn khó khăn và thể hiện rõ nét ở TP. Hồ Chí Minh.
Số liệu của Cục Thống kê TP. Hồ Chí Minh cho thấy, chốt cả năm 2023 ngành kinh doanh bất động sản tăng trưởng âm 6,38% và là trường hợp cá biệt khi các ngành dịch vụ khác đều có năm tăng trưởng từ hơn 3% đến 10%. Và trong hơn 52.100 doanh nghiệp thành lập mới trong năm vừa với vốn đăng ký trên 470.300 tỷ đồng, kinh doanh bất động sản chỉ có 1.541 đơn vị với quy mô hơn 61.100 tỷ đồng, giảm 38,7% về lượng, giảm 44,9% về vốn. Có nhiều công ty bất động sản rơi vào hoàn cảnh khó khăn và phải tạm đóng cửa hoặc nghỉ Tết sớm.
Theo Giám đốc điều hành của Công ty bất động sản Lộc An Phát (quận 12 - TP. Hồ Chí Minh) cho biết, trong năm 2023 doanh nghiệp của ông không có việc làm và gần như rơi vào tình trạng ngủ đông. Chính xác thì đã 2 năm nay, dự án bị vướng pháp lý, không có sản phẩm để bán, tiền đầu tư vay ngân hàng đã đổ vào hạ tầng giờ không thu được từ bán hàng để trả nợ cho ngân hàng, pháp lý cũng loay hoay mãi không ra nên nguồn thu cũng không có.
Vị giám đốc này cho biết: "Năm nay có lương tối thiểu cho anh em là đã may mắn làm rồi, lấy đâu ra thưởng. Giờ thì công ty cũng đã cho nhân viên nghỉ hết, hơn 200 người chỉ còn giữ 20 người và chủ yếu là làm pháp lý cũng như văn phòng".
Được xem là đại gia ở trong lĩnh vực bất động sản với một số dự án quy mô ở khu vực Bình Dương, Long An nhưng Tập đoàn bất động sản Trần Anh năm nay cũng phải cho khối kinh doanh nghỉ Tết từ giữa tháng 12/2023, riêng khối vận hành thì từ ngày 15/1.
Đại diện của Tập đoàn cho biết: "Bán hàng không được cho nên doanh nghiệp cho nhân viên nghỉ tết sớm vừa cơ cấu lại hoạt động cũng như vừa giảm chi phí vận hành. Cho đến nay, để có thể duy trì được bộ máy hoạt động đã là một thách thức vô cùng lớn bởi vì thị trường rất khó khăn, sản phẩm khan hiếm và tâm lý người mua dè dặt khiến cho các doanh nghiệp bất động sản càng trở nên khó khăn hơn".
Mặc dù đã vượt qua được giai đoạn khó khăn nhất và không còn nợ một đồng trái phiếu nào cũng chưa sa thải nhân viên tuy nhiên theo bà Hương Liên - Giám đốc nhân sự Công ty bất động sản Đông Á cho biết, năm nay doanh nghiệp và bản thân người lao động không nghĩ đến việc thưởng Tết, hiện nay đã cho 50% nhân viên chủ yếu là phòng xây dựng, thiết kế, kinh doanh nghỉ Tết sớm.
Còn theo bà An My - Giám đốc nghiên cứu thị trường của một Quỹ đầu tư bất động sản cho biết, sở dĩ thị trường bất động sản TP. Hồ Chí Minh tăng trưởng âm là bởi thị trường không có nhiều sản phẩm mới vừa với túi tiền để cho người mua có thể hấp thụ. Và đa số các dự án mở bán thời gian qua là ở những giai đoạn tiếp theo. Bởi vì không có nhiều dự án mới cho nên thị trường không có nhiều giao dịch, doanh nghiệp không có doanh thu. Trong khi sản phẩm mới không có thì pháp lý của các dự án cũng đã gần như bế tắc cho nên việc tiếp cận vốn vay ngân hàng cũng không được.
Bà My đánh giá: "Giá bất động sản vẫn neo ở mức cao, người dân vẫn tiếp tục chờ giá bất động sản giảm thêm thì mới mua đã khiến cho thị trường đã khó nay lại càng thêm khó. Đến nay, có 2 điểm nghẽn của thị trường bất động sản là pháp lý và hấp thụ vốn vẫn chưa được cải thiện nhiều khiến cho phần lớn doanh nghiệp bất động sản chưa thể vượt qua được khó khăn".
Môi giới bất động sản cũng "ngậm ngùi" bỏ phố về quê
Phó chủ tịch Hiệp hội Bất động sản Việt Nam (VNRea) - ông Nguyễn Mạnh Hà cho biết, giai đoạn cuối năm 2021, đầu năm 2022 với dòng tiền dễ được bơm vào thị trường , cùng với đó là sự phục hồi của nền kinh tế và quá trình đô thị hóa đã kéo theo nhu cầu bất động sản tăng cao ở tất cả các phân khúc.
Chính điều này đã góp phần tác động khiến cho thị trường bất động sản phát triển nóng, tình trạng sốt đất cục bộ diễn ra ở nhiều nơi, nhất là những địa phương có thông tin quy hoạch hạ tầng như sân bay, khu công nghiệp, cầu đường,... đã kéo theo sự hồi phục, hoạt động trở lại của các sàn giao dịch, môi giới bất động sản. Tuy nhiên khi mà thị trường khó khăn thì đối tượng bị ảnh hưởng nặng nề nhất đó chính là môi giới bất động sản. Theo thông tin từ VNRea cho thấy, ước lượng số lượng môi giới đang hoạt động hiện nay chỉ còn khoảng 30 - 40% so với giai đoạn đầu năm 2023.
Chị Đào Hồng - nhân viên môi giới bất động sản lâu năm ở quận 1, TP. Hồ Chí Minh cho biết: "Từ cuối quý II/2022 cho đến nay, thị trường bất động sản đã dần lao dốc và rơi vào trạng thái ngủ đông bởi vì bị ảnh hưởng bởi những chính sách thắt chặt tín dụng, trái phiếu doanh nghiệp cùng với nhiều lý do khác. Và hệ quả của thực trạng trên đó chính là công ty môi giới của chúng tôi đã phải tạm dừng hoạt động. Tôi đành phải chuyển sang công ty khác nhưng cũng chỉ hoạt động ở mức cầm cự và hầu như chỉ nhận lương tượng trưng, bán được hàng thì mới có hoa hồng. Đến thời điểm hiện tại, công ty nơi tôi làm việc cũng buộc phải cho nhân viên nghỉ Tết sớm để tiết kiệm chi phí văn phòng".
Theo khảo sát thực tế ở nhiều công ty môi giới bất động sản cho thấy, đến thời điểm hiện tại có nhiều công ty đã cho nhân viên nghỉ Tết và chưa thấy có thông bao bao giờ mới đi làm lại. Nguyên nhân là vì không đủ lực để có thể tiếp tục duy trì hoạt động. Và số lượng doanh nghiệp còn hoạt động cũng cầm chừng bởi vì khó bán được hàng.
Trả lời cho câu hỏi khi nào doanh nghiệp sẽ nghỉ Tết, chị Vũ An Bình - Giám đốc điều hành một sàn môi giới tại Thủ Đức nói rằng, phần lớn công việc đã không chạy trong thời gian khoảng 6 tháng gần đây. Hiện tại, công ty chỉ còn vài lãnh đạo và 10 nhân viên làm việc, riêng bộ phận kinh doanh thì đã nghỉ tết sớm khoảng 80 người. Còn số nhân viên này cũng chưa biết bao giờ mới đi làm lại bởi vì còn chờ thị trường hồi phục cũng như phải có sản phẩm vừa với túi tiền với người mua mới nghĩ đến chuyện hồi phục lại nhân viên bán hàng.
Chị Bình than thở: "Đến giờ, có nhiều chủ đầu tư vẫn phải chạy ăn từng bữa, giật gấu vá vai để có thể có tiền để trả nợ cho cán bộ, nhân viên, dự án thì đắp mền bởi vướng pháp lý thì làm sao nhân viên môi giới hy vọng trở lại làm việc".
Giám đốc Công ty dịch vụ và môi giới bất động sản Toàn Phát - ông Trần Mạnh Toàn nói rằng: "Ngay cả làm phân khúc nhà ở xã hội cũng không thể thực hiện được bởi vướng mắc về mặt pháp lý thì nói gì đến nhà ở thương mại. Có nhiều chủ đầu tư hứa sẽ có căn hộ bình dân tung ra sớm tuy nhiên cả năm nay chưa bùng hàng nổi thì chúng tôi không thể nào hy vọng năm nay có tết. Cũng có nhiều nhân viên hỏi tôi về thưởng, tôi nói thẳng là năm nay giữ được công việc là may rồi, đừng nghĩ đến chuyện thưởng Tết, hiện tại có hơn 60% nhân viên của chúng tôi cũng đã về quê và sàn đóng cửa".
Mặc dù vậy thì lãnh đạo các doanh nghiệp đều bày tỏ kỳ vọng vào năm 2024, các nút thắt sẽ được tháo gỡ để cho thị trường bất động sản có thể phục hồi. Cũng theo ông Lê Hoàng Châu, điểm sáng cho thị trường bất động sản năm 2023 là mức độ khó khăn đã có xu hướng giảm dần theo thời gian, tháng sau tốt hơn tháng trước và quý sau tốt hơn so với quý trước.
Ông Lê Hoàng Châu đưa ra dẫn chứng, trong quý 1/2023, thị trường bất động sản TP. Hồ Chí Minh đã tăng trưởng âm 16,2% thì đến thời điểm 6 tháng đầu năm 2023 đã giảm xuống chỉ còn âm 11,58%. Và đến cuối quý 3/2023, tăng trưởng âm 8,71%, sau 9 tháng thì mức độ khó khăn của thị trường bất động sản cũng đã giảm 42,3% so với quý 1/2023.
Ông Châu nhận định, hy vọng đến năm 2024, thị trường bất động sản đã được tháo gỡ về mặt pháp lý và điểm nghẽn vốn, có thêm phân khúc bình dân giá vừa với túi tiền của người dân, cũng như có thêm nhiều dự án nhà ở xã hội. Và khi thị trường bất động sản không còn bị mất cân đối, lệch pha sản phẩm nhà ở thì mới hy vọng có thể khởi sắc.