Nhu cầu về nhà ở xã hội còn rất lớn
Theo thống kê của tỉnh Thanh Hóa, giai đoạn 2021 - 2030 nhu cầu về nhà ở dự báo cần tăng thêm hơn 42,5 triệu m2 sàn. Trong đó, mục tiêu giai đoạn 2021 - 2025 diện tích nhà ở bình quân toàn tỉnh đạt khoảng 28,6m2 sàn/người (cả nước dự kiến đạt 28m2 sàn/người), giai đoạn 2026 - 2030 diện tích nhà ở bình quân toàn tỉnh đạt khoảng 33m2 sàn/người (cả nước dự kiến đạt 30m2 sàn/người).
Tuy nhiên, đa số nhà ở xã hội phân bố chủ yếu tại thành phố Thanh Hóa, các dự án này chưa đáp ứng hết nhu cầu của khách hàng bởi quy mô nhỏ trong khi theo dự báo thời gian tới, nhu cầu nhà ở xã hội của các nhóm đối tượng được hưởng chính sách lớn gấp 2 lần hiện tại.
Tại Chương trình phát triển nhà ở tỉnh Thanh Hóa đến năm 2030 theo Nghị quyết số 113/NQ-HĐND của HĐND tỉnh ban hành ngày 17/7/2021 thì tổng diện tích xây dựng nhà ở tăng thêm đến năm 2025 khoảng 19.642.267m2 sàn, tương ứng với khoảng 193.939 căn (trong đó nhà ở thương mại là 87.695 căn, nhà ở xã hội chỉ 8.383 căn, nhà ở tái định cư là 19.854 căn, nhà ở dân tự xây là 78.007 căn). Dự báo nguồn vốn phát triển nhà ở giai đoạn 2021 - 2025 là 49.255 tỷ đồng diện tích xây dựng khoảng 8.533ha.
Diện tích xây dựng nhà ở tăng thêm đến năm 2030 khoảng 22.929m2 sàn, tương ứng với khoảng 225.604 căn (trong đó nhà ở thương mại là 105.214 căn, nhà ở xã hội là 10.000 căn, nhà ở tái định cư là 21.346 căn, nhà ở dân tự xây là 89.044 căn). Nguồn vốn trong giai đoạn 2026 - 2030 là 223.202 tỷ đồng diện tích xây dựng khoảng 3.825ha.
Trong đó, nhu cầu quỹ đất phát triển các dự án đầu tư xây dựng nhà ở giai đoạn 2021 - 2025 cho nhà ở thương mại là 7.400ha, nhà ở xã hội hạn hẹp là 173ha, nhà ở tái định cư là 960,6 ha; giai đoạn 2026 - 2030 nhu cầu quỹ đất cho nhà ở thương mại là 2.825ha, nhà ở xã hội là 375ha, nhà ở tái định cư là 625ha.
Trước đó, giai đoạn 2016 - 2020, chỉ tiêu diện tích nhà ở thương mại đạt 268,72% so với mục tiêu của chương trình, Nhà ở xã hội đạt chỉ đạt 5,95% so với mục tiêu chương trình, nhà ở tái định cư đạt 30,05%, nhà ở dân tự xây đạt 98,27%,…
Nhằm hạn chế về khó khăn trong công tác phát triển nhà ở dành cho đối tượng chính sách, người có thu nhập thấp và đóng góp tích cực vào Chiến lược phát triển nhà ở quốc gia đến năm 2020, tầm nhìn đến năm 2030 đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt, trong đó có một mục tiêu quan trọng là giải quyết chỗ ở cho các nhóm đối tượng chính sách xã hội.
Mới đây, UBND tỉnh Thanh Hóa đã có văn bản chỉ đạo về việc rà soát đối với các dự án xây dựng nhà ở xã hội đã được chấp thuận chủ trương đầu tư trên địa bàn.
Nhiều dự án vẫn chậm tiến độ
Theo báo cáo của Sở Xây dựng Thanh Hóa, hiện nay trên địa bàn tỉnh này có 18 dự án nhà ở xã hội đã và đang đầu tư xây dựng, trong đó, 12 dự án đảm bảo tiến độ, đã đưa vào sử dụng một phần hoặc toàn bộ dự án, 6 dự án chậm tiến độ.
Nguyên nhân chậm tiến độ được các cơ cơ chức năng tỉnh Thanh Hóa nhận định do công tác giải phóng mặt bằng dự án chậm, chủ đầu tư chậm triển khai đầu tư xây dựng đối với phần diện tích đất đã được giao, khả năng quản lý việc đầu tư xây dựng cho các dự án chưa khoa học...
Trong số những dự án nhà ở xã hội chậm tiến độ tại tỉnh này, phải kể đến dự án Khu nhà ở xã hội AMC I tại phường Quảng Thành, thành phố Thanh Hóa sau nhiều năm được chấp thuận chủ trương đến nay vẫn “đắp chiếu”. Ngày 24/9/2014, UBND tỉnh Thanh Hóa đã có Văn bản số 8870 về việc chấp thuận đầu tư dự án phát triển nhà ở xã hội Khu nhà ở xã hội AMC I tại phường Quảng Thành, thành phố Thanh Hóa.
Theo đó, UBND tỉnh Thanh Hóa chấp thuận cho chủ đầu tư là Công ty Cổ phần Phát triển AMC Toàn Cầu đầu tư dự án Khu nhà ở xã hội AMC I. Mục tiêu đầu tư xây dựng nhằm tạo điều kiện cho người thu nhập thấp trên địa bàn thành phố Thanh Hóa có chổ ở ổn định, đáp ứng cho khoảng 900 hộ dân.
Tổng mức đầu tư của dự án khoảng gần 527 tỷ đồng, được sử dụng từ nguồn vốn tự có và các nguồn vốn huy động hợp pháp khác.
Dự án Khu nhà ở xã hội AMC I được UBND tỉnh Thanh Hóa gia hạn thời gian thực hiện dự án tại Công văn số 8407 ngày 26/6/2020; giao đất tại Quyết định số 3151 ngày 6/8/2020. Quyết định nêu rõ, thời gian và tiến độ thực hiện trong khoảng 36 tháng.
Trong đó, giai đoạn chuẩn bị đầu tư là 6 tháng, kể từ ngày được chấp thuận đầu tư dự án, giai đoạn thực hiện đầu tư là 30 tháng kể từ ngày 6/8/2020 đến ngày 6/2/2023. Sau khi chính thức khởi công ngày 21/1/2021, đến nay Khu nhà ở xã hội AMC I chỉ có vài hạng mục xây dựng dang dở, bên trong khuôn viên dự án cỏ dại mọc um tùm.
Tiếp đến, là dự án nhà ở xã hội phố Bào Ngoại, phường Đông Hương, thành phố Thanh Hóa với hàng loạt sai phạm, khiến dự án đến nay vẫn "nghẽn" lại. UBND tỉnh Thanh Hóa có Văn bản số 3071 về việc chấp thuận chủ trương đầu tư dự án này năm 2018. Công ty CP Thương mại – Xây dựng 379 (có địa chỉ tại Hà Nội) làm chủ đầu tư.
Năm 2022, khi dự án đang xây dựng dang dở thì đã bị Thanh tra tỉnh Thanh Hóa vào cuộc thanh tra toàn bộ dự án và kết luận việc chấp hành quy định của pháp luật về đầu tư, xây dựng, quản lý nhà ở xã hội của chủ đầu tư với hàng loạt khuyết điểm và vi phạm.
Cuối năm 2022, mặc dù chưa được các cơ quan chức năng có thẩm quyền nghiệm thu, cho phép đưa vào sử dụng nhưng nhiều hộ dân mua nhà ở chung cư 379 đã vào ở, sinh hoạt tự do. Ngày 9/1/2023, UBND tỉnh Thanh Hóa đã có quyết định xử phạt hành chính 80 triệu đồng đối với Công ty CP Xây dựng - Phát triển nhà 379 với lý do đưa công trình vào sử dụng, hoạt động khi chưa có văn bản chấp thuận kết quả nghiệm thu về phòng cháy và chữa cháy.
Sau khi tổ đủ đchức kiểm tra công tác nghiệm thu hoàn thành công trình, mới đây, Bộ Xây dựng có văn bản trả lời UBND tỉnh Thanh Hóa trong đó nêu rõ, công trình nêu trên chưa iều kiện để được chấp thuận kết quả nghiệm thu hoàn thành theo quy định.
Cụ thể, về pháp lý, cơ quan quản lý cho biết, chức năng của khu đất theo quy hoạch chi tiết tỷ lệ 1/500 chưa phù hợp với quy hoạch phân khu tỷ lệ 1/2000 đã được phê duyệt (nội dung này đã được Thanh tra tỉnh Thanh Hóa kết luận từ năm 2022). Việc thẩm định thiết kế cơ sở, thiết kế bản vẽ thi công, báo cáo nghiên cứu khả thi điều chỉnh được thực hiện chưa phù hợp quy định.
Đáng chú ý là việc chủ đầu tư thay đổi công năng khu vực tầng 1 khi chuyển không gian dịch vụ thương mại sang căn hộ ở, làm tăng số lượng căn hộ từ 532 căn lên 551 căn; thay đổi cốt nền tầng 1 (hạ thấp 0,3m); tăng chiều cao tầng 1 (từ 4,5m lên 4,8m); giảm diện tích phòng sinh hoạt cộng đồng (khoảng 60m2)… không phù hợp giấy phép xây dựng số 1761 ngày 4/4/2019 của Sở Xây dựng Thanh Hóa. Bộ Xây dựng khẳng định, chủ đầu tư chưa hoàn thành thủ tục điều chỉnh thiết kế và điều chỉnh giấy phép xây dựng.
Bên cạnh đó, công trình chưa đảm bảo diện tích đỗ xe cho cư dân, chỉ đáp ứng khoảng 600m2 trên tổng số 4.800m2 diện tích đỗ xe theo phê duyệt quy hoạch chi tiết tỷ lệ 1/500. Ngoài ra, chưa hoàn thiện hồ sơ quản lý chất lượng như biên bản nghiệm thu, kết quả thí nghiệm... và hồ sơ hoàn thành theo quy định.
Trước những vi phạm trên của dự án, Bộ Xây dựng đề nghị UBND tỉnh Thanh Hóa chỉ đạo các đơn vị chức năng có liên quan tổ chức hoàn thiện hồ sơ, sớm khắc phục các tồn tại để đảm bảo quyền lợi cho người dân và thông báo kết quả thực hiện về Bộ Xây dựng.
