Dẫn số liệu của Sở Xây dựng TP.HCM, Hiệp hội Bất động sản TP.HCM (HoREA) cho biết, 11 tháng đầu năm 2024 chỉ có 12 dự án nhà ở được chấp thuận chủ trương đầu tư đồng thời với chấp thuận nhà đầu tư. Trong đó, có 06 dự án do Sở Kế hoạch Đầu tư giải quyết và 06 dự án do UBND TP. Thủ Đức giải quyết nhờ có cơ chế phân cấp, ủy quyền. Trong 12 dự án được cấp phép chỉ có 01 dự án nhà ở xã hội.
Đặc biệt, 11 tháng đầu năm 2024, TP.HCM không có dự án nhà ở thương mại, dự án nhà ở xã hội nào được giao đất, cho thuê đất; chỉ cấp Giấy phép xây dựng cho 02 dự án nhà ở thương mại và không có dự án nhà ở xã hội được cấp Giấy phép xây dựng.
Theo Hiệp hội Bất động sản TP.HCM, việc chỉ có 12 dự án nhà ở được chấp thuận chủ trương đầu tư là quá ít, chỉ bằng khoảng 1/5 số lượng dự án nhà ở được chấp thuận chủ trương đầu tư vào các năm trước đại dịch Covid-19.
Còn với tình trạng không có dự án nhà ở thương mại, dự án nhà ở xã hội nào được giao đất, cho thuê đất và chỉ cấp Giấy phép xây dựng cho 02 dự án nhà ở thương mại, sẽ dẫn đến hệ quả là không có dự án nhà ở mới được bổ sung cho thị trường bất động sản và sẽ không có dự án nhà ở thương mại, dự án nhà ở xã hội mới nào đủ điều kiện triển khai thực hiện vào đầu năm 2025. Đồng thời, thực tế này còn cho thấy các vướng mắc trong quy trình, thủ tục đầu tư xây dựng tại TP.HCM.
Bên cạnh việc cấp phép dự án mới bị "ách tắc", việc chuyển nhượng các dự án nhà ở (M&A) trên địa bàn TP.HCM cũng rơi vào tình trạng "bất động".
Dẫn số liệu của Sở Xây dựng TP.HCM, HoREA cho biết, không có dự án nhà ở thương mại nào được chuyển nhượng trong 11 tháng đầu năm.
Theo HoREA, tình trạng ách tắc chuyển nhượng các dự án nhà ở trên địa bàn thành phố suốt nhiều tháng qua chủ yếu vì các điều khoản luật đang thiếu sự đồng bộ. Cụ thể trước đây, Luật Kinh doanh bất động sản 2014 quy định chủ đầu tư muốn chuyển nhượng dự án phải có giấy chứng nhận về quyền sử dụng đất (sổ hồng) với dự án. Nhưng hiện nay, Luật Kinh doanh bất động sản 2023 lại yêu cầu chủ đầu tư chỉ được chuyển nhượng dự án khi đã hoàn thành nghĩa vụ tài chính, không bắt buộc phải có sổ hồng, sổ đỏ.
Ông Lê Hoàng Châu, Chủ tịch HoREA phân tích, pháp luật về đất đai quy định chủ đầu tư dự án chỉ được cấp sổ hồng sau khi đã hoàn thành nghĩa vụ tài chính với nhà nước (nghĩa vụ này chỉ thực hiện một lần). Hiện nay rất nhiều dự án trên địa bàn TP.HCM bị "trùm mền" thời gian dài là do các chủ đầu tư khó khăn không có dòng tiền để triển khai xây dựng. Vì vậy mới phải tìm kiếm bên thứ 2 để sang nhượng hay hợp tác tái khởi động lại, nên quy định không bắt buộc bên chuyển nhượng phải có sổ hồng nhưng lại yêu cầu hoàn thành nghĩa vụ tài chính mới được phép bán thì bất hợp lý.
Ngược lại, theo ông Châu, bên mua lại dự án thường là các tổ chức kinh tế có năng lực tài chính thì không được đóng phần nghĩa vụ tài chính. Trong khi, Điều 39 Luật Kinh doanh bất động sản 2023 đã có quy định sau khi đã hoàn thành việc chuyển nhượng dự án, bên mua sẽ có trách nhiệm kế thừa nghĩa vụ tài chính trước đó từ bên bán. Vì vậy, hoàn toàn có thể bổ sung quy định bên nhận chuyển nhượng có trách nhiệm thực hiện nghĩa vụ này và không có nguy cơ làm thất thu, thất thoát nguồn thu ngân sách nhà nước.
Ông Châu cho rằng, các thương vụ M&A có thể giúp giải phóng hàng tồn kho nhanh hơn và giúp chủ đầu tư có năng lực tài chính mạnh hơn, mở nguồn cung cho bất động sản, kéo giảm giá nhà. Việc không có bất kỳ dự án nào được mua bán, sáp nhập trong 11 tháng qua, phần nào gây khó khăn trong việc tái cấu trúc hoạt động, huy động vốn và giải quyết khó khăn tài chính của doanh nghiệp, ảnh hưởng đến quá trình tái phục hồi và phát triển của thị trường bất động sản TP.HCM./.