Thời gian gần đây, làn sóng trả mặt bằng từ nhà phố cho đến trung tâm thương mại đang tăng dần, thậm chí lan rộng ra cả khu ven TP.HCM. Ngoài ra, các tỉnh lân cận như Đồng Nai, Bình Dương cũng chứng kiến tình trạng trả và cho thuê mặt bằng liên tục. Những mặt bằng giá thuê “rẻ bèo”, chỉ từ 3-8 triệu đồng/tháng cũng bị trả lại hoặc khó cho thuê.
Theo như ghi nhận, khu vực phường Bình An, phường An Phú, quận 2 (nay là TP. Thủ Đức, TP.HCM) có khá nhiều mặt bằng đang được treo biển cho thuê lại vì tình hình kinh doanh ảm đạm. Trước đây, khu vực này vô cùng sầm uất khi hội tụ nhiều nhà hàng và văn phòng cho thuê. Đặc biệt, một số mặt bằng lớn tại khu vực đường song hành với Xa Lộ Hà Nội dù treo biển cho thuê nhiều tháng ròng rã vẫn không có ai đoái hoài.
Nếu như trước đây, các mặt bằng lớn, sở hữu vị trí mặt tiền tại các tuyến đường như Trần Não, Lương Định Của (quận 2); Nguyễn Duy Trinh (quận 9) hay Đặng Văn Bi (quận Thủ Đức)... với giá thuê 35-50 triệu đồng/tháng được nhiều doanh nghiệp và hộ kinh doanh tranh nhau để thuê; hiện nay những mặt bằng này đều đang bỏ không hoặc treo biển lâu ngày nhưng vẫn “ế ẩm”.
Đồng cảnh ngộ, nhiều mặt bằng tại các khu vực như phường Hiệp Bình Phước, Hiệp Bình Chánh (TP. Thủ Đức) có mức giá “rẻ rề” 3-5 triệu đồng/tháng nhưng vẫn khó tìm khách. Loại hình văn phòng cho thuê có giá 5-10 triệu đồng/tháng treo biển nhiều tháng cũng không tìm được khách mới.
Trước tình trạng này, một số chủ nhà đã hạ giá thuê và tiền cọc để lấp trống mặt bằng. Trước đây, các mặt bằng ở khu vực quận 2, quận Thủ Đức hầu hết sẽ bị chủ nhà giữ cọc từ 3-4 tháng tiền nhà; hiện nay đã giảm xuống còn 2 tháng thậm chí là 1 tháng. Họ cũng thừa hiểu, việc tìm khách mới trong bối cảnh kinh doanh khó khăn không hề dễ dàng. Nếu không tìm cách hỗ trợ, thời gian trống mặt bằng sẽ ngày càng kéo dài.
Không những thế, việc sang nhượng lại mặt bằng của những người cho thuê trước cũng ngày càng khó khăn. Nhiều người đã thuê được vài tháng đến 1 năm, vì kinh doanh ế ẩm nên buộc phải sang nhượng để lấy lại tiền cọc. Thế nhưng, họ mãi chẳng tìm được khách mới, cuối cùng đành chấp nhận trả mặt bằng và mất số tiền đã cọc trước đó.
Hầu hết những mặt bằng bị trả lại và rao cho thuê ở khu vực huyện Nhà Bè, TP.HCM là loại hình nhà xưởng. Giá thuê của những mặt bằng này dao động trong khoảng 4-70 triệu đồng/tháng với diện tích từ 90-1.300m2. Dù có vị trí khá đẹp, thích hợp cho việc kinh doanh nhưng nhiều mặt bằng tại khu vực Phước Kiến, Phú Xuân hiện vẫn đang bị bỏ trống.
Tình trạng ở huyện Bình Chánh, quận 9 cũng không khá khẩm hơn là bao. Một số cửa hàng kinh doanh nhà hàng, thời trang… liên tục trả mặt bằng. Thậm chí có người treo biển cả 2-3 tháng nay vẫn chẳng ai đoái hoài. Không riêng gì TP.HCM, ghi nhận tại huyện Nhơn Trạch, Đồng Nai cũng cho thấy, nhiều mặt bằng mặt tiền tại xã Phú Hữu cũng đang treo biển cho thuê, giá 5-15 triệu đồng/tháng. Trước đây, khu vực này là nơi kinh doanh buôn bán sầm uất của Nhơn Trạch, hiếm khi xảy ra tình trạng trả lại mặt bằng hay treo biển cho thuê. Hiện tại đã khác, tình hình kinh tế khó khăn và kinh doanh ế ẩm khiến làn sóng trả mặt bằng ở khu vực này tăng lên chóng mặt.
Tương tự, các mặt bằng kinh doanh ở khu vực Dĩ An, Bình Dương dù có vị trí khá đẹp nhưng cũng treo biển sang nhượng hoặc cho thuê suốt nhiều tháng nay. So với thời điểm đầu năm, giá cho thuê đã giảm đáng kể nhưng chủ nhà vẫn chưa thể tìm được khách mới.
Làn sóng trả mặt bằng tại TP.HCM vẫn sẽ tiếp diễn
Các môi giới cho thuê nhận định, tình trạng sang nhượng hoặc trả mặt bằng ở các khu vực vùng ven đã tăng cao trong vài tháng trở lại đây. Những loại mặt bằng lớn có giá thuê cao hơn 15 triệu/tháng càng khó tìm khách thuê. Tuy nhiên, việc giảm giá thuê ở các mặt bằng này cũng không hề đơn giản. Chủ nhà vẫn quyết định giữ giá, thậm chí còn tăng nhẹ; chỉ có một số ít giảm nhẹ giá cho thuê nhưng ở mức không đáng kể.
Với những mặt bằng có giá thuê trên dưới 5 triệu đồng/tháng, hiện tại khách cũng trả khá nhiều dù trước đây là nguồn hàng hiếm khó kiếm. Một số môi giới cho hay, một số mặt bằng ăn uống ở huyện Nhà Bè có giá thuê khá mềm nhưng cũng bị trả lại vì kinh doanh ảm đạm.
Một số người nhận định, làn sóng trả mặt bằng tại khu vực TP.HCM trong thời gian tới vẫn còn tiếp diễn. Đặc biệt những mặt bằng có giá cao và tọa lạc ở khu vực trung tâm thành phố càng dễ bị trả lại. Thời điểm hiện nay, nguồn cung mặt bằng rất dồi dào, nếu chủ nhà không chịu giảm giá, việc tìm khách thuê sẽ càng thêm khó khăn và kéo dài.
Theo TS. Sử Ngọc Khương - Viện phó Viện nghiên cứu Tin học và Kinh tế ứng dụng: “Mặt bằng khu trung tâm TP.HCM chủ yếu kinh doanh nhóm sản phẩm phục vụ khách du lịch quốc tế. Khi lượng khách sụt giảm, chưa thể quay trở lại như trước dịch khiến doanh thu giảm, chủ thuê nhà không còn nguồn thu nên buộc phải trả mặt bằng. Đối với các doanh nghiệp kinh doanh theo chuỗi, vì nguồn thu giảm nên họ cũng hạn chế mở rộng thêm”.
Liên quan đến vấn đề này, báo cáo về tình hình kinh tế - xã hội của Tổng cục Thống kê cho thấy, trong tháng 5 năm nay có đến hơn 5.360 doanh nghiệp tạm ngừng kinh doanh, so với tháng trước đã giảm 25,1% nhưng lại tăng 8,1% so với năm 2022. Ngoài ra, có hơn 4.700 doanh nghiệp ngừng hoạt động, chờ làm thủ tục giải thể, hơn 1.200 doanh nghiệp phá sản, giảm 19% so với tháng trước, đồng thời giảm 8,7% so với cùng kỳ năm 2022. Như vậy, trên phạm vi cả nước trong 5 tháng đầu năm có khoảng 88.000 doanh nghiệp đóng cửa, tính bình quân mỗi tháng có 17.600 doanh nghiệp đã rời khỏi thị trường. Điều này cho thấy, nền kinh tế nói chung và tình hình mặt bằng cho thuê nói riêng vẫn còn nhiều khó khăn.
