TP.HCM: Nới điều kiện mua nhà, gỡ nút thắt phát triển nhà ở xã hội

Người có nhà vẫn được mua thêm nhà ở xã hội

UBND TP.HCM vừa ban hành quyết định quy định về trường hợp người có nhà ở thuộc sở hữu của mình nhưng cách xa địa điểm làm việc được xem xét hưởng chính sách hỗ trợ về nhà ở xã hội trên địa bàn TP.HCM. Quyết định có hiệu lực từ ngày 1/10/2025 đến hết ngày 31/5/2030

Theo đó, các trường hợp người có nhà ở thuộc sở hữu của mình nhưng cách xa địa điểm làm việc được xem xét hưởng chính sách hỗ trợ về nhà ở xã hội trên địa bàn TP.HCM được quy định trong các trường hợp cụ thể.

Thứ nhất, trường hợp người có nhà ở thuộc sở hữu của mình thuộc phường cách địa điểm làm việc từ 14,5km trở lên làm việc từ 14,5km trở lên (chênh lệch không quá 0,5km) thì được xem xét hưởng chính sách hỗ trợ về nhà ở xã hội. Đồng thời, phải đảm bảo khoảng cách từ dự án nhà ở xã hội đến địa điểm làm việc gần hơn khoảng cách từ nhà ở hiện tại đến địa điểm làm việc.

Thứ hai, trường hợp người có nhà ở thuộc sở hữu của mình thuộc xã cách địa điểm làm việc từ 20km trở lên (chênh lệch không quá 0,5km) thì được xem xét hưởng chính sách hỗ trợ về nhà ở xã hội; đồng thời phải đảm bảo khoảng cách từ dự án nhà ở xã hội đến địa điểm làm việc gần hơn khoảng cách từ nhà ở hiện tại đến địa điểm làm việc.

Thứ ba, trường hợp người có nhà ở thuộc sở hữu của mình thuộc đặc khu Côn Đảo thì không được xem xét hưởng chính sách hỗ trợ về nhà ở xã hội tại đặc khu Côn Đảo; ngoại trừ trường hợp có nhà ở thuộc sở hữu của mình thuộc Đặc khu Côn Đảo nhưng diện tích nhà ở bình quân đầu người thấp hơn 15 m2 sàn/người.

Nhà ở thuộc sở hữu của mình cách xa địa điểm làm việc quy định tại khoản 1, khoản 2 Điều này được xác định bằng chiều dài của lộ trình đường giao thông đường bộ, đường thủy ngắn nhất từ nhà ở thuộc sở hữu của mình đến địa điểm làm việc của đối tượng đăng ký mua, thuê mua nhà ở xã hội.

UBND Thành phố giao Sở Xây dựng chủ trì, phối hợp với các Sở, ngành liên quan, Ủy ban nhân dân các phường, xã, đặc khu hướng dẫn, kiểm tra, giám sát và tổng hợp, báo cáo UBND TP việc thực hiện quy định này.

Chủ đầu tư dự án đầu tư xây dựng nhà ở xã hội, tiếp nhận hồ sơ đăng ký mua, thuê mua nhà ở xã hội đảm bảo đối tượng, điều kiện theo quy định tại Điều 3 của quy định này và các quy định pháp luật hiện hành khác có liên quan.

Trong quá trình tổ chức thực hiện, nếu phát sinh các khó khăn, vướng mắc, các cơ quan, tổ chức, đơn vị kịp thời phản ánh bằng văn bản về Sở Xây dựng để tổng hợp báo cáo. Sở Xây dựng có trách nhiệm chủ trì, phối hợp với các cơ quan, tổ chức, đơn vị có liên quan nghiên cứu; báo cáo, đề xuất UBND TP xem xét, giải quyết hoặc sửa đổi, bổ sung cho phù hợp.

Gỡ lực cản cho phát triển nhà ở xã hội, nhà ở giá thấp

Theo Hiệp hội Bất động sản TP.HCM (HoREA), năm 2025, thị trường nhà ở TP.HCM vẫn tiếp tục tình trạng thiếu nguồn cung dự án, dẫn đến thiếu nguồn cung sản phẩm nhà ở. Kể từ năm 2021 đến nay, trong các dự án nhà ở mới tại TP.HCM, không còn loại nhà ở thương mại giá vừa túi tiền có giá bán dưới 30 triệu đồng/m² và cũng rất thiếu nhà ở xã hội.

Ngược lại, phân khúc nhà ở cao cấp từ năm 2020 đến năm 2023 liên tục chiếm đa số trên thị trường, với khoảng 70% số lượng nhà ở đưa ra thị trường hằng năm là nhà ở cao cấp. Thống kê của HoRREA cho thấy, từ 2024 đến tháng 6/2025, tất cả các dự án đưa ra huy động vốn trên thị trường chỉ còn loại nhà ở cao cấp, không còn loại nhà ở thương mại giá vừa túi tiền và cũng không còn nhà ở trung cấp.

Đối với các dự án nhà ở xã hội, HoREA chỉ ra thực tế đáng quan ngại là kết quả phát triển nhà ở phân khúc đạt rất thấp, chỉ có 205.000m² sàn xây dựng nhà ở, tương đương 4.100 căn hộ (bình quân căn hộ có diện tích 50m²). Con số này chỉ mới đạt khoảng 11,7% kế hoạch phát triển 35.000 căn hộ nhà ở xã hội giai đoạn 2021-2025.

Ông Lê Hoàng Châu, Chủ tịch HoREA cho rằng, giá nhà tăng liên tục trong các năm qua cho đến nay vẫn "neo" ở mức giá rất cao. Đơn cử, giá căn hộ cao cấp tại TP.HCM năm 2024 lên đến 90 triệu đồng/m², bình quân khoảng 9,7 tỉ đồng/căn. Đặc biệt, theo ông Châu, đây là giá sơ cấp khi phê duyệt dự án, chưa phải là giá bán ra nhưng đã vượt quá khả năng tài chính của số đông người có thu nhập trung bình, người có thu nhập thấp đô thị.

Ngoài ra, TP.HCM vẫn còn hàng trăm dự án vướng mắc pháp lý, nếu không sớm được tháo gỡ để khởi động lại thì rất lãng phí nguồn lực đất đai, vừa thất thu ngân sách nhà nước, vừa thiếu nguồn cung nhà ở nên giá nhà khó kéo giảm trong ngắn hạn.

Để thúc đẩy nguồn cung bất động sản, Chủ tịch HoREA kiến nghị các cơ quan chức năng khẩn trương rà soát khoảng 220 dự án vướng mắc pháp lý để có các giải pháp gỡ vướng, tạo nguồn cung và kéo giảm giá nhà.

Trước thực tế này, thời gian qua, TP.HCM đã triển khai nhiều giải pháp để đẩy nhanh tiến độ phát triển nhà ở nói chung, nhà ở xã hội nói riêng. Tuy nhiên, theo đánh giá của nhiều chuyên gia, việc phát triển nhà ở xã hội tại TP.HCM vẫn còn gặp nhiều khó khăn về quy hoạch, quỹ đất, thủ tục đầu tư kéo dài khiến doanh nghiệp ít mặn mà.

Bên cạnh đó, nhiều dự án đã được triển khai cũng gặp khó. Theo Sở Xây dựng TP.HCM, thành phố có 36 dự án nhà ở xã hội đang hoàn tất thủ tục pháp lý đảm bảo các điều kiện để triển khai thi công xây dựng với quy mô 34.750 căn. Nếu các dự án này hoàn thành kịp thì sẽ đáp ứng đủ chỉ tiêu phấn đấu của thành phố. Trong 36 dự án, dự kiến đến năm 2025 hoàn thành đưa vào sử dụng tối đa 13 dự án (12.000 căn), số còn lại khó hoàn thành.

Bên cạnh đó, trên địa bàn thành phố có 88 dự án, khu đất dự kiến đầu tư xây dựng nhà ở xã hội, trong đó có 18 dự án đang làm thủ tục chấp thuận chủ trương đầu tư. Nếu tiến độ thực hiện thủ tục để triển khai các dự án này được đẩy nhanh cũng góp phần thực hiện mục tiêu của thành phố.

Về phát triển nhà ở xã hội, tháng 8/2025, Thành ủy TP.HCM cũng đã ban hành kế hoạch thực hiện chỉ thị về tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với công tác phát triển nhà ở xã hội trong tình hình mới.

Theo kế hoạch, đến năm 2030 TP.HCM phấn đấu hoàn thành chỉ tiêu phát triển nhà ở xã hội theo đề án "Đầu tư xây dựng ít nhất 1 triệu căn hộ nhà ở xã hội cho đối tượng thu nhập thấp, công nhân khu công nghiệp giai đoạn 2021-2030" và chương trình phát triển nhà ở của thành phố./.