“Thế trận” đảo chiều
Còn nhớ, năm 2022, thị trường văn phòng cho thuê do bên cho thuê làm chủ khi khách thuê phải chịu mức giá cao với nhiều quy định khắt khe. Thì từ đầu năm 2023 đến nay, nhiều doanh nghiệp gặp khó trong bối cảnh chung, thị trường bất động sản văn phòng cho thuê đã đảo chiều. Xu hướng cắt giảm quy mô, chi nhánh hoạt động cũng như việc di dời mặt bằng sang khu vực có giá rẻ hơn diễn ra mạnh mẽ hơn. Với những doanh nghiệp có nguồn tài chính, để tiết kiệm chi phí và thời gian họ cũng không có nhu cầu thiết lập văn phòng mới.
Anh Nguyễn Trung Anh – Giám đốc một công ty logistics ở Hà Nội cho biết, hiện anh đang thuê văn phòng ở một tòa nhà thuộc khu vực Ngã Tư Sở. Gần đây, chủ tòa nhà tăng tiền thuê mỗi tháng lên thêm 1 triệu đồng. Không những vậy, họ còn cắt giảm các ưu đãi nên anh đang tìm địa chỉ khác để thuê với giá mềm hơn với diện tích nhỏhơn. Anh nói: "Do tình hình kinh tế khó khăn, các đơn hàng vận chuyển của chúng tôi bị cắt giảm nhiều. Để đảm bảo cho công ty hoạt động, tôi buộc phải tìm địa điểm thuê văn phòng ở khu vực xa trung tâm hơn thay vì vị trí hiện nay nhằm tiết kiệm chi phí thuê”.
Cũng trong tình trạng hoạt động khó khăn, chị Hoàng Hiền (Nghĩa Tân, Cầu Giấy) cho biết, là chủ của hai cửa hàng túi xách thời trang trên đường Nghĩa Tân và Phố Huế nhưng từ đầu năm tới nay doanh số bán hàng của hai cửa hàng rất thấp trong khi giá thuê mặt bằng đắt đỏ. Hiện tại chị Hiền cho biết đang hoàn tất thủ tục để đóng cửa, trả lại mặt bằng thuê ở Phố Huế trước áp lực tài chính.
Trường hợp anh Nguyễn Trung Anh, chị Hoàng Hiền chỉ là hai trong số rất nhiều các doanh nghiệp có nhu cầu cắt giảm chi phí thuê mặt bằng để duy trì hoạt động. Làn sóng trả hoặc thu hẹp mặt bằng đang ngày càng lan rộng hơn và như theo dự báo của Knight Frank, tỷ lệ bỏ trống văn phòng có thể tăng lên cao tới 20% vào cuối năm 2023 trước bối cảnh nền kinh tế khó khăn như hiện nay.
Theo khảo sát của Hội Môi giới Bất động sản (VARS), giá chào thuê văn phòng hạng A tại Hà Nội dao động từ 25-50 USD/m2/tháng, mức phí dịch vụ từ 4-8 USD/m2/tháng; còn tại TP HCM dao động từ 35 - 70 USD/m2/tháng. Giá chào thuê tòa nhà hạng B dao động tại Hà Nội từ 12-28 USD/m2/tháng tùy khu vực, TP HCM là 20 - 35 USD/m2/tháng.
Cuộc đua nâng cao chất lượng
Phân tích về thực trạng này, ông Lê Ngọc Chinh - Giám đốc CTCP Đầu tư và Môi giới Bất động sản GoldenLand cho biết, hiện tượng này diễn ra trên thị trường là điều dễ hiểu bởi hiện nay các doanh nghiệp trong nước đang gặp nhiều khó khăn theo tình hình chung của nền kinh tế thế giới và trong nước nói riêng. Việc giảm bớt các khoản chi phí là ưu tiên hàng đầu của doanh nghiệp, đặc biệt là doanh nghiệp nhỏ. Khi kinh tế đất nước phục hồi thì thị trường bất động sản văn phòng ở các thành phố lớn có thể phục hồi, theo đó, doanh nghiệp cũng phục hồi lại.
Giám đốc Maison Office ông Bùi Hữu Ánh cho hay, với nguồn cung cũ tình trạng đã gặp khó thì ở thời điểm này nguồn cung mới lại càng khó khăn hơn vì so với giai đoạn trước (2021-2022) khả năng lấp đầy chậm hơn hẳn.
Giám đốc Cấp cao, Bộ phận Cho thuê Thương mại, Savills Hà Nội chia sẻ, khách thuê văn phòng vẫn có tâm lý do dự và cẩn trọng trước áp lực khó khăn của nền kinh tế, vì vậy, trong ngắn hạn nhu cầu cho thuê có thể sẽ chậm lại. Về phía các chủ đầu tư sẽ có động thái tích cực triển khai ưu đãi hỗ trợ người thuê với mong muốn kích cầu cho thuê. Đơn cử như một số dự án cung cấp hỗ trợ cần thiết, trực tiếp đứng ra và xin phê duyệt cho khách thuê liên quan tới tiêu chuẩn phòng cháy chữa cháy theo đúng quy định pháp luật. Hay như việc chủ đầu tư phối hợp đơn vị cho thuê đưa ra gói hỗ trợ về chi phí thi công văn phòng như thiết kế, nội thất…
Nhiều chuyên gia cho rằng, thay vì việc giao dịch người cho thuê và người thuê thông thường thì nay chủ đầu tư đã đồng hành hơn với khách hàng. Điều này được cho là sẽ tạo điều kiện để thị trường văn phòng cho thuê hoạt động sôi động hơn vào thời điểm cuối năm.
Trong bối cảnh khó khăn, các chủ đầu tư phải có chiến lược tăng chất, ông Leo Nguyễn, Giám đốc Bộ phận Chiến lược & Giải pháp cho Khách thuê của Knight Frank Việt Nam cho rằng, thị trường sẽ chứng kiến cuộc đua đẩy mạnh cải tiến chất lượng để tăng sức cạnh tranh cho phân khúc này trong vòng hai năm tới. Ở những khu vực ngoài trung tâm hoặc nơi có cơ sở vật chất dịch vụ quản lý thấp hơn buộc sẽ phải cải thiện và nâng cấp trước sức ép cải tổ.
