Thị trường trong những phiên gần đây tiếp tục có những phiên điều chỉnh giảm mạnh. Trong bối cảnh thị trường thiếu vắng những thông tin hỗ trợ, nhà đầu tư tỏ ra thận trọng và chờ các doanh nghiệp báo cáo kết quả kinh doanh quý III/2022.
Đến thời điểm này đã có nhiều doanh nghiệp công bố kết quả kinh doanh quý III, tuy nhiên, bức tranh lợi nhuận không được như kỳ vọng. Bên cạnh những nhóm ngành duy trì được đà tăng trưởng tốt như ngân hàng thì không ít ngành có lợi nhuận sụt giảm như hóa chất, dệt may, thậm chí thua lỗ nhiều như nhóm thép.
Việc lợi nhuận quý III của các doanh nghiệp bị ảnh hưởng cho thấy các yếu tố khó khăn từ nền kinh tế thế giới đang ngấm vào các doanh nghiệp Việt Nam dù kinh tế trong nước vẫn đang trong giai đoạn phục hồi tốt, nhưng Việt nam có nền kinh tế mở nên khó tránh khỏi những tác động từ bên ngoài.
Đánh giá về tăng trưởng lợi nhuận quý III của các doanh nghiệp, Tại chương trình Phố Tài Chính bà Trần Thị Khánh Hiền, Giám đốc Khối Phân tích Công ty CP Chứng khoán Vndirect cho biết đã phần các doanh nghiệp công bố kết quả kinh doanh phù hợp với kỳ vọng. Tuy nhiên, rất ít nhóm ngành ghi nhận mức tăng trưởng vượt kỳ vọng. Có những yếu tố tiêu cực đã dần tác động lên các doanh nghiệp trong quý III năm nay đó là nhu cầu của thế giới có xu hướng giảm rõ rệt, lượng đơn đặt hàng truyền thông đi các nước như Mỹ hay châu Âu đã giảm mạnh trong tháng 7, 8. Thứ hai là các doanh nghiệp chịu tác động kép bởi tỷ giá và lãi suất có xu hướng tăng mạnh ở quý III.
Theo ông Bùi Văn Huy, Giám đốc Chi nhánh TP Hồ Chí Minh, Công ty CP Chứng khoán DSC, bối cảnh hiện tại của thế giới là phức tạp, chu kỳ kinh tế của Việt Nam đi sau các quốc gia lớn. Một số tín hiệu suy thoái đầu tiên được nhận ra và dần thế hiện vào báo cáo kết quả kinh doanh quý III. Thị trường hiện được kỳ vọng sự phản ánh của vấn đề nêu trên vào báo cáo kết quả kinh doanh quý IV hoặc sang năm.
Ông Huy đánh giá những ngành mang tính chất chu kỳ bắt đầu có sự ảnh hưởng tương đối rõ nét. Nhóm ngành đầu tiên có sự giảm tốc đó là chứng khoán. Ngoài ra, nhóm thép, phân bón cũng có sự giảm tốc nhất định do giá hàng hóa.
Theo thống kê sơ bộ của bà Hiền, có những ngành ghi nhận sự giảm tốc tăng trưởng trong quý III như nhóm liên quan đến xuất khẩu như gỗ hay dệt may với nhuận nhuận giảm trung bình khoảng 25%. Nhóm ngành điện có một số doanh nghiệp ghi nhận lỗ tỷ giá cũng như lỗ về lãi suất. Nhóm bất động sản khu công nghiệp hầu hết ghi nhận sự sụt giảm mạnh về lợi nhuận với mức giảm trung bình 35%.
Đối với những lo ngại những dấu hiệu suy giảm này có kéo dài hay không, bà Hiền cho biết hiện nay yếu tố lo ngại nhất của thế giới đó là dấu hiệu cảnh báo suy thoái kinh tế toàn cầu đang đến gần và dần rõ nét hơn nhất là trong 2 đến 3 quý tới. Hầu hết các tổ chức kinh tế lớn đều đưa ra dự báo tăng trưởng kinh tế của Mỹ và khu vực châu Âu đều giảm mạnh trong năm 2023. Trong khi ở khu vực châu Á, Trung Quốc lần đầu tiên ghi nhận tăng trưởng thấp hơn so với nhóm các nước kinh tế mới nổi. Như vậy, bối cảnh suy thoái kinh tế toàn cầu cũng như ở các thị trường đối tác lớn của Việt Nam đang ghi nhận sự sụt giảm sẽ ảnh hưởng xấu đến nhóm ngành xuất khẩu và kéo dài khoảng 6 tháng đến một năm nữa. Một điểm nữa là lãi suất đồng USD có xu hướng tăng sẽ tạo áp lực lên các doanh nghiệp có tỷ lệ đòn bảy lớn. cũng như sử dụng vốn vay USD nhiều.
Đối với ông Huy, nền kinh tế Việt Nam sẽ đi sau các thị trường lớn khoảng 3 đến 9 tháng. Với kịch bản cơ sở, trước sự khó khăn của nền kinh tế thế giới và đặc biệt là Mỹ hay châu Âu rơi vào khoảng cuối quý II và đầu quý III sang năm thì sự khó khăn của Việt Nam sẽ đến vào nửa sau của năm 2023. Ông Huy không lạc quan về các nhóm ngành theo chu kỳ.
Chuyên gia đến từ VNDirect chỉ ra các nhóm ngành vẫn duy trì được đà tăng trưởng, trong đó chỉ có nhóm ngân hàng là tích cực và vượt hơn so với kỳ vọng. Các nhóm như bán lẻ, ô tô hay hàng không cũng đều có mức tăng trưởng tốt phù hợp với kỳ vọng.
Còn chuyên gia đến từ Chứng khoán DSC chỉ nhóm ngân hàng đã có sự tăng tốc. Cùng với đó, những nhóm ngành không ảnh hưởng nhiều bởi chu kỳ kinh tế như thực phẩm, đồ uống, tiêu cực, điện, nước… ít bị ảnh hưởng hơn.
Về biến động thị trường thời gian tới, bà Hiền cho rằng thị trường sẽ khó có sự bùng nổ từ ngay đến cuối năm. Có khá ít các thông tin tích cực hỗ trợ đà tăng mạnh mẽ của thị trường. Hiện khá khó để nói thị trường đã qua giai đoạn khó khăn nhất hay chưa nhưng về dài hạn, đầu tư là vẫn đi tìm sự tăng trưởng về lợi nhuận. Hiện nay, mức sinh lời của thị trường cộng cổ tức chỉ ở mức khoảng 10%, nếu so với lãi suất tiết kiệm 12 tháng của các ngân hàng thương mại thì thị trường có vẻ không hấp dẫn. Nhưng nếu nhìn sang năm 2023, cùng với đà tăng trưởng lợi nhuận của các doanh nghiệp niêm yết rơi vào khoảng 15-17%. Từ đó mức sinh lời của thị trường sẽ tăng lên vùng 14-15% và trở nên hấp dẫn hơn khi so sánh với lãi suất tiết kiệm.
Ông Huy cho biết trong những nhịp rơi vừa qua đã xuất hiện những lực cầu đầu tiên của nhà đầu tư lớn (quỹ nước ngoài). Những nhà đầu tư này đã sẵn sàng mua và nắm giữ dài hạn. Trên thị trường vẫn còn nhiều doanh nghiệp tốt, duy trì được tỷ lệ tiền mặt cao, khi thị trường rơi mạnh, nhiều chủ doanh nghiệp hay cổ đông sẽ sẵn sàng tạo ra lực cầu cho thị trường.
