Từ nay đến năm 2050, Việt Nam sẽ có thêm 4 thành phố mới

Quyết định 891/2024 về Quy hoạch hệ thống đô thị và nông thôn thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn đến 2050 xác định 7 địa phương có tiềm năng trở thành thành phố trực thuộc Trung ương, gồm: Bắc Ninh, Ninh Bình, Hải Dương, Quảng Ninh, Bà Rịa - Vũng Tàu, Khánh Hòa và Bình Dương.

Tuy nhiên, đến ngày 14/4, theo Quyết định phê duyệt Đề án sắp xếp đơn vị hành chính các cấp của Thủ tướng, 52 tỉnh, thành được tổ chức lại thành 23 đơn vị mới.

Trong số này, Hải Dương sáp nhập với TP. Hải Phòng, hình thành địa phương mới mang tên TP. Hải Phòng; Bình Dương và Bà Rịa - Vũng Tàu sáp nhập vào TP. HCM, mở rộng quy mô đô thị đặc biệt của cả nước. Sau sáp nhập, ba tỉnh nói trên đều đã trở thành thành phố trực thuộc Trung ương.

Bốn địa phương còn lại gồm Ninh Bình, Bắc Ninh, Quảng Ninh và Khánh Hòa hiện vẫn nằm trong nhóm được định hướng "cất cánh" lên TP trong giai đoạn tiếp theo, khi đều sở hữu nội lực mạnh và dư địa bứt phá.

Quảng Ninh: Động lực tăng trưởng mới của vùng Đông Bắc

Quảng Ninh phát triển theo mô hình độc đáo "một tỉnh - hai vùng": phía Đông là tam giác đô thị Hạ Long - Cẩm Phả - Móng Cái (cũ), phía Tây là các trung tâm công nghiệp - logistics Uông Bí, Quảng Yên (cũ). Đây cũng là tỉnh hiếm hoi đồng thời sở hữu biển, rừng, đường biên giới quốc tế và tuyến cao tốc chạy xuyên suốt địa bàn.

Quảng Ninh hiện đang là địa phương tiên phong huy động nguồn lực ngoài ngân sách để phát triển hệ thống cao tốc, sân bay, cảng biển, cửa khẩu, tạo sức bật mạnh mẽ cho thương mại - du lịch.

Địa phương đang hướng đến mô hình tăng trưởng xanh, phát triển công nghiệp sạch và dịch vụ logistics.

Quảng Ninh hiện có diện tích 6.208km2 với dân số gần 1,5 triệu người.

Ninh Bình: Trung tâm văn hóa – sinh thái đặc thù của vùng

Không dựa trên công nghiệp nặng hay tốc độ đô thị hóa, Ninh Bình đang được định hướng phát triển dựa vào giá trị văn hóa - sinh thái.

Di sản Tràng An đã được UNESCO công nhận là Di sản Văn hóa và Thiên nhiên Thế giới cùng hệ thống hang động, rừng ngập nước và cố đô Hoa Lư tạo nên lợi thế hiếm có, giúp địa phương trở thành điểm đến du lịch tăng trưởng nhanh của miền Bắc.

Sau sáp nhập, với sự bổ sung diện tích và sắc thái văn hóa từ Nam Định cũ và Hà Nam cũ, Ninh Bình có điều kiện quy hoạch hệ sinh thái đô thị sinh thái - dịch vụ chất lượng cao, gắn chặt với cảnh quan tự nhiên.

Việc kết nối thuận lợi với cao tốc Bắc - Nam, các tuyến đường sắt và cảng biển vùng lân cận đang mở rộng tầm ảnh hưởng của địa phương trong hành lang kinh tế ven biển Nam Đồng bằng sông Hồng.

Thách thức lớn nhất là bài toán cân bằng giữa bảo tồn và phát triển. Tuy nhiên, nếu khai thác tốt "tài nguyên mềm" – văn hóa, du lịch sinh thái, chất lượng sống, Ninh Bình hoàn toàn có thể trở thành đô thị đặc thù, trung tâm văn hóa – sinh thái của vùng. Sau sáp nhập, tỉnh có diện tích 3.942,62km2 và dân số khoảng 4,4 triệu người.

Bắc Ninh: Ứng viên trở thành cực tăng trưởng mới của Vùng Thủ đô

Từng được coi là "thủ phủ công nghiệp" của miền Bắc, Bắc Ninh nổi bật với tốc độ công nghiệp hóa cao, năng suất lao động dẫn đầu và GDP bình quân đầu người luôn nằm trong nhóm top cả nước.

Sau hợp nhất với Bắc Giang, Bắc Ninh được bổ sung nguồn lực lớn, tạo điều kiện hình thành mô hình đô thị - công nghiệp đa trung tâm, giúp phân bố dân cư hợp lý và tăng khả năng liên kết vùng.

Địa phương đang định vị trở thành thành phố công nghiệp thông minh, chú trọng công nghệ cao, tự động hóa và sản xuất linh kiện điện tử. Samsung - một trong những tập đoàn FDI lớn nhất tại Việt Nam vẫn là "đầu tàu" của hệ sinh thái công nghiệp Bắc Ninh.

Cùng với hệ thống vành đai, cao tốc kết nối thuận lợi, Bắc Ninh sở hữu tiềm năng lớn để trở thành TP trực thuộc Trung ương có năng lực cạnh tranh toàn cầu trong lĩnh vực công nghệ - sản xuất. Sau sáp nhập, tỉnh có diện tích 4.718,6km2 và dân số hơn 3,6 triệu người.

Khánh Hòa: Cửa ngõ chiến lược của Nam Trung Bộ

Khánh Hòa hiện nay đang hội tụ đầy đủ lợi thế về du lịch biển, cảng biển, sân bay quốc tế và vị trí quân sự trọng yếu.

Địa phương đang phát triển cấu trúc đô thị theo hướng liên kết biển - đô thị - cảng - sân bay, tạo thế cân bằng giữa kinh tế, quốc phòng và dịch vụ du lịch.

Khu kinh tế Vân Phong được định hướng trở thành cảng trung chuyển quốc tế và trung tâm công nghiệp – năng lượng - logistics quy mô lớn, đóng vai trò động lực mới cho toàn vùng Nam Trung Bộ.

Nhờ địa hình ven biển rộng mở, Khánh Hòa thuận lợi trong việc hình thành các đô thị vệ tinh như Cam Lâm, Cam Ranh - định hướng trở thành trung tâm đổi mới sáng tạo và công nghệ cao. Sau sáp nhập với Ninh Thuận, tỉnh có diện tích 8.555,86km2 và hơn 2,2 triệu dân.

Theo đó, giai đoạn phát triển mới của Việt Nam sẽ không còn dựa hoàn toàn vào hai đô thị đặc biệt là Hà Nội và TP. HCM.

Việc định hướng thêm các thành phố trực thuộc Trung ương trong tương lai thể hiện sự chuyển dịch sang mô hình đô thị đa cực, liên kết vùng chặt chẽ và khai thác thế mạnh đặc thù từng địa phương.

Mỗi địa phương trong nhóm tiềm năng sẽ trở thành mảnh ghép quan trọng của bức tranh phát triển quốc gia, góp phần hiện thực hóa mục tiêu về một Việt Nam hùng cường - bền vững - thịnh vượng.

Cùng với việc định hướng đưa 4 tỉnh "cất cánh" lên TP, Nghị định số 307/2025/NĐ-CP mới đây được Chính phủ ban hành có hiệu lực từ ngày 27/11/2025, Hà Nội và TP. HCM được xác định là 2 đơn vị hành chính cấp tỉnh loại đặc biệt. Trong khi đó các TP trực thuộc Trung ương còn lại thuộc nhóm loại I.

Sau sáp nhập với Bình Dương và Bà Rịa - Vũng Tàu, vị thế "đầu tàu kinh tế" của TP. HCM tiếp tục được khẳng định rõ nét khi tổng sản phẩm trên địa bàn (GRDP) hợp nhất của thành phố ước đạt 2.707.805 tỷ đồng, chiếm khoảng 1/4 GDP cả nước.

Với quy mô này, TP. HCM duy trì vị trí dẫn đầu toàn quốc về kinh tế, trở thành cực tăng trưởng quan trọng hàng đầu của Việt Nam.