Việc xây dựng cơ sở dữ liệu đất đai đang thực hiện đến đâu?

Mới có hơn 46/100 triệu thửa đất được đưa vào cơ sở dữ liệu địa chính

Tại Chỉ thị số 07/CT-TTg ngày 14/3/2025, Thủ tướng giao Bộ Nông nghiệp và Môi trường nhiệm vụ hoàn thiện cơ sở dữ liệu quốc gia về đất đai trong tháng 6/2025. Hiện Bộ đang tích cực đôn đốc các đơn vị liên quan và địa phương đẩy nhanh tiến độ.

Cụ thể, Bộ Nông nghiệp và Môi trường đã giao Cục Quản lý đất đai chủ trì phối hợp với Cục Chuyển đổi số đôn đốc các địa phương hoàn thiện cơ sở dữ liệu đất đai. Các địa phương cần rà soát, cập nhật và tích hợp dữ liệu tại các đơn vị hành chính cấp huyện, xã đã hoàn thành công tác này. Đồng thời, tiếp tục khai thác hiệu quả dữ liệu đã số hóa để cắt giảm thủ tục hành chính, giảm tối đa việc người dân phải kê khai lại thông tin cá nhân.

Bộ yêu cầu hoàn thành việc đồng bộ cơ sở dữ liệu đất đai với Trung tâm dữ liệu quốc gia trong tháng 8/2025, đảm bảo tính liên thông và chia sẻ dữ liệu đồng bộ trên phạm vi toàn quốc. Đây là bước quan trọng trong việc hoàn thiện hệ thống quản lý đất đai và xây dựng Chính phủ điện tử, hướng tới Chính phủ số, thúc đẩy sự phát triển của nền kinh tế số và xã hội số tại Việt Nam.

Báo cáo mới nhất về tình hình triển khai xây dựng cơ sở dữ liệu đất đai và Đề án 06 của Cục Quản lý Đất đai cho thấy, hiện Trung ương đã xây dựng và đưa vào quản lý, vận hành và khai thác sử dụng 4 khối dữ liệu đất đai do Trung ương quản lý gồm Cơ sở dữ liệu về thống kê, kiểm kê đất đai; Cơ sở dữ liệu về quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất; Cơ sở dữ liệu về giá đất; Cơ sở dữ liệu về điều tra, đánh giá đất đai.

Còn tại địa phương, hiện có 495/696 đơn vị cấp huyện đã hoàn thành Cơ sở dữ liệu địa chính; 696/696 (100%) đơn vị cấp huyện đã hoàn thành thống kê, kiểm kê đất đai; 325/696 (47%) đơn vị cấp huyện đã hoàn thành xây dựng Cơ sở dữ liệu quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất; 300/696 (43%) đơn vị cấp huyện đã hoàn thành xây dựng Cơ sở dữ liệu giá đất. Đáng chú ý, mới có hơn 46/100 triệu thửa đất được đưa vào cơ sở dữ liệu địa chính.

Đến nay, 63/63 tỉnh, thành phố đã thực hiện kết nối, chia sẻ Cơ sở dữ liệu quốc gia về đất đai với Cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư với dữ liệu đất đai của 462/696 đơn vị cấp huyện; 49/63 tỉnh, thành phố đã kết nối, liên thông giữa cơ quan Đăng ký đất đai với cơ quan Thuế.

Cục Quản lý Đất đai cũng cho biết, Bộ Nông nghiệp và Môi trường đã phối hợp chặt chẽ với Bộ Công an (Cục C06) và các đơn vị liên quan kết nối, chia sẻ, khai thác dữ liệu đất đai với Cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư hoàn thành tại Bình Dương, Đồng Nai. Đồng thời, đang phối hợp thực hiện tại TP. HCM, Bà Rịa - Vũng Tàu, Quảng Nam, Hà Nam, Bắc Ninh... và mở rộng trên cả nước.

Trên cơ sở kết quả triển khai, Bộ đã chỉ đạo Cục Chuyển đổi số và Thông tin dữ liệu tài nguyên môi trường chủ trì, phối hợp với các đơn vị liên quan hoàn thiện dự thảo “Quy trình làm sạch, làm giàu dữ liệu đất đai; kết nối, chia sẻ với cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư, phục vụ đơn giản hoá thủ tục hành chính cho người dân, doanh nghiệp thuộc nhiệm vụ của Đề án 06/CP”, phát hành văn bản hướng dẫn hướng dẫn Sở Nông nghiệp và Môi trường nghiên cứu, tham mưu UBND tỉnh, thành phố tổ chức triển khai thực hiện.

Các địa phương đang "chạy đua" với thời gian

Theo khảo sát của Reatimes, song song với việc sáp nhập, sắp xếp bộ máy hành chính và tài sản công dôi dư, các địa phương cũng đang "chạy đua" với mục tiêu hoàn thiện việc xây dựng cơ sở dữ liệu đất đai trong tháng 6 này.

Sở Nông nghiệp và Môi trường Hà Nội cho hay, Thành phố đang tích cực triển khai xây dựng cơ sở dữ liệu đất đai "đúng, đủ, sạch, sống". Đến nay, thành phố đã hoàn thành đo đạc, chỉnh lý bản đồ và xây dựng dữ liệu đất đai tại 27/30 quận, huyện, thị xã; hoàn thành kê khai, đăng ký đất đai tại 270 xã... 

Cùng với đó, việc xây dựng cơ sở dữ liệu địa chính số được thực hiện tại 290 xã. Trong đó, có 30 xã đã hoàn tất nhập dữ liệu chuyên môn. 5 tháng đầu năm, 243.000 thửa đất của Thành phố có biến động, đã được cập nhật, lưu trữ trên hệ thống chung của Văn phòng Đăng ký đất đai Hà Nội, bảo đảm phản ánh kịp thời thực trạng quản lý đất đai.

Mới đây, Văn phòng Đăng ký đất đai chi nhánh TP. Quảng Ngãi cũng cho biết, tất cả hồ sơ, dữ liệu về đất đai tại đơn vị đã được số hóa. Thông qua dự án "Tăng cường quản lý đất đai và cơ sở dữ liệu đất đai", có 8/13 huyện, thị xã, thành phố, với 92 xã, phường, thị trấn tham gia thực hiện và hoàn thành công tác số hóa dữ liệu đất đai. Có hơn 1 triệu thửa đất đã được số hóa.

Còn theo thông tin từ Văn phòng Đăng ký đất đai tỉnh Quảng Ngãi, đơn vị đã xây dựng kế hoạch phối hợp với Phòng Cảnh sát quản lý hành chính về trật tự xã hội (Công an tỉnh) để xây dựng cơ sở dữ liệu đất đai cho khoảng 130.000 thửa đất ở, phục vụ thủ tục tra cứu nơi cư trú. Các thửa đất còn lại sẽ được thực hiện sau.

Bên cạnh đó, việc xây dựng cơ sở dữ liệu đất đai tại nhiều địa phương đang diễn ra khá chậm, có nguy cơ không hoàn thành được mục tiêu đặt ra trong tháng 6 này. Nhất là tại các tỉnh miền núi và vùng sâu, vùng xa.

Đơn cử, tính đến nay, tỉnh Điện Biên mới hoàn thành đo đạc bản đồ địa chính cho 50/129 xã (đạt 38,8%) và xây dựng cơ sở dữ liệu đất đai tại 23 xã. Nhưng chủ yếu mới tập trung ở các huyện Mường Nhé, TP. Điện Biên Phủ và huyện Điện Biên.

Với diện tích tự nhiên trên 9.500 km², dân cư phân bố không đều trên 129 xã, phường, thị trấn (sau sáp nhập còn 45 xã), thì những kết quả bước đầu kể trên cũng đã thể hiện quyết tâm mạnh mẽ của tỉnh Điện Biên. Nhưng phải thấy, tiến độ xây dựng cơ sở dữ liệu đất đai của tỉnh vẫn còn chậm so với yêu cầu. Sau sáp nhập hành chính, chỉ còn 8/45 xã có cơ sở dữ liệu đất đai, chiếm chưa đến 18%. Thậm chí, có đến 68% xã chưa hoàn thành đo đạc bản đồ địa chính, mặc dù đây là bước quan trọng để cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất và quản lý đất đai hiệu quả.

Giám đốc Sở Nông nghiệp và Môi trường tỉnh Điện Biên - ông Lê Xuân Cảnh cho biết, công tác đo đạc và xây dựng cơ sở dữ liệu đất đai gặp khó khăn do hạn chế về kinh phí. Mặc dù tỉnh đã trích 10% nguồn thu từ đất để hỗ trợ, nhưng ngân sách địa phương còn hạn hẹp, đặc biệt tại các xã vùng sâu, vùng xa, chưa thể đáp ứng đủ nhu cầu thực tế. Cho nên, tỉnh vẫn cần sự hỗ trợ toàn diện của Trung ương, nhất là trong vấn đề tài chính và kỹ thuật.

Không chỉ Điện Biên, các tỉnh có địa hình đồi núi hiểm trở, diện tích rộng, dân cư thưa thớt, như Lai Châu, Sơn La... cũng đối mặt với những thách thức tương tự.

Thực trạng trên cũng được Bộ Nông nghiệp và Môi trường ghi nhận và lý giải, cơ sở dữ liệu đất đai có khối lượng lớn, cấu trúc dữ liệu phức tạp thường xuyên biến động. Tuy nhiên tại một số địa phương, cơ sở dữ liệu đất đai sau khi xây dựng xong không được đưa ngay vào khai thác sử dụng, cập nhật kịp thời.

Đồng thời, kinh phí cho công tác xây dựng, vận hành cơ sở dữ liệu đất đai chưa được quan tâm đúng mức. Hiện vẫn chưa có phần mềm thống nhất để quản trị hệ thống thông tin đất đai, vận hành, cập nhật, khai thác, chia sẻ và kết nối liên thông Cơ sở dữ liệu quốc gia về đất đai với các Cơ sở dũ liệu chuyên ngành khác. Một số địa phương chưa cân đối được nguồn thu để bố trí kinh phí triển khai thực hiện nhiệm vụ. Chưa kể, trình độ chuyên môn, kỹ thuật cán bộ xây dựng, quản lý, vận hành Cơ sở dữ liệu đất đai ở trung ương và địa phương hiện nay còn hạn chế.

Bên cạnh đó, Pháp luật đất đai năm 2013 đã phân cấp việc xây dựng cơ sở dữ liệu đất đai thuộc trách nhiệm của Ủy ban nhân dân cấp tỉnh. Tuy nhiên, Bộ đánh giá, nhiệm vụ này chưa được địa phương quan tâm đúng mức, thiếu quyết liệt, sâu sát, vai trò người đứng đầu chưa được phát huy, trong tổ chức thực hiện chưa được phân công nhiệm vụ theo 5 rõ “rõ người, rõ việc, rõ thời gian, rõ sản phẩm, rõ trách nhiệm”, như chỉ đạo của Bộ trưởng.

Với nhiều khó khăn, thách thức trên, liệu các địa phương có kịp "về đích" trong tháng 6 này?