BĐS là lĩnh vực đã được các nhà đầu tư nước ngoài quan tâm từ những năm đầu của thời kỳ đổi mới và hội nhập quốc tế. Tính từ 1988 đến cuối tháng 10/2016, Việt Nam đã tiếp nhận 562 dự án FDI BĐS với vốn đăng ký gần 56 tỷ USD; khoảng 50% vốn đăng ký đã được thực hiện (xem bảng 1).
Cục Đầu tư nước ngoài thuộc Bộ KH&ĐT cho biết, Nhật Bản, Hàn Quốc và Singapore đang dẫn đầu FDI vào thị trường địa ốc Việt Nam, trong đó, Hàn Quốc là số 1 với số vốn đăng ký cấp mới và tăng thêm là 5,62 tỷ USD, chiếm 31,9%; Nhật Bản ở vị trí thứ 2 với 1,92 tỷ USD, chiếm 10,9% và Singapore ở vị trí số 3 với 1,73 tỷ USD, chiếm 9,8% tổng vốn đầu tư.
Hàng chục khách sạn cao cấp, văn phòng cho thuê hiện đại, khu du lịch, nghỉ dưỡng, nhà ở đã được xây dựng. Hai khu đô thị khang trang được quy hoạch và xây dựng đồng bộ theo hướng đô thị sinh thái là Ciputra (Hà Nội) và Phú Mỹ Hưng (TP. HCM) đã góp phần quan trọng làm thay đổi diện mạo đô thị Việt Nam.
GS. TSKH. Nguyễn Mại, Chủ tịch Hiệp hội Doanh nghiệp Đầu tư nước ngoài.
Năm 2016 với 66 dự án gần 1 tỷ USD vốn đăng ký, BĐS đứng thứ hai sau lĩnh vực chế tạo (xem bảng 2). Mặc dù con số đó thấp hơn năm 2015 nhưng nhìn chung, các dự án có chất lượng hơn và tỷ lệ vốn FDI thực hiện cao hơn. Đó là xu hướng tích cực trong thu hút FDI nói chung và FDI vào BĐS, bởi vì những năm từ 2007 đến 2010, tuy có nhiều sự án BĐS hàng tỷ USD, nhưng tỷ lệ vốn thực hiện khá thấp, khoảng 25%. Một số dự án không được triển khai đã bị thu hồi giấy đăng ký đầu tư.
Từ 2011 đến nay, khoảng lệch giữa vốn đăng ký với vốn thực hiện đã thu hẹp nhiều do phần lớn dự án FDI đã rút ngắn thời gian triển khai xây dựng. Có dự án 3 tỷ USD nhưng chỉ mất khoảng một năm kể từ khi có giấy đăng ký đầu tư đã hoàn thành xây dựng và đưa vào vận hành.
Những nhà đầu tư ngoại cũng khá nhanh nhạy với thị trường. Họ không chỉ tham gia vào phân khúc cao cấp và hạng sang như trước đây, mà còn đẩy mạnh hợp tác phát triển dòng sản phẩm trung bình khá và nhà ở xã hội nhằm đáp ứng nhu cầu nhà ở của đại bộ phận người dân Việt Nam theo tiêu chuẩn nhà ở của Nhật Bản, Hàn Quốc, Singapore.
Khu đô thị Phú Mỹ Hưng sầm uất và năng động với đầy đủ các tiện nghi, phục vụ đời sống chất lượng cao.
Thị trường BĐS cũng đang đón nhận tin vui khi các nhà đầu tư, công ty quản lý địa ốc chuyên nghiệp từ Nhật Bản sau nhiều năm nghiên cứu đã bắt đầu "đổ bộ" vào Việt Nam. Ông Hidekazu Nagashima, Chủ tịch The Global Group cho biết, Tập đoàn này bắt đầu quan tâm BĐS Việt Nam từ những năm 2008 – 2009, bởi đây là thị trường mới phát triển, có nhiều tiềm năng và sự tương đồng với Nhật Bản ở nhiều thập niên trước. Khoảng 3 năm gần đây, Tập đoàn này tiếp tục tìm hiểu sâu về thị trường TP. HCM.
Nếu như trước đây, Nhật Bản đầu tư vào BĐS chủ yếu dưới dạng đầu tư tài chính thì hiện nay, một số tập đoàn BĐS hàng đầu của nước này đầu tư trực tiếp vào các dự án. Điều này sẽ có tác động nâng cao chất lượng của thị trường Việt Nam, nhất là ở những đô thị lớn, như Hà Nội, TP. HCM và Đà Nẵng.
Vì sao thị trường BĐS Việt Nam hấp dẫn nhà đầu tư nước ngoài, nhất là từ Nhật Bản, Hàn Quốc và Singapore? Ngoài những nguyên nhân về môi trường đầu tư của Việt Nam đã được cải thiện rõ rệt, tạo nên lợi thế so sánh hơn các nước trong khu vực, thì có 2 nhân tố gắn với thị trường BĐS.
Một là, dự báo tầng lớp trung lưu của Việt Nam tăng nhanh trong những năm tới (theo nhận định của Ngân hàng HSBC thì tốc độ gia tăng tầng lớp này sẽ nhanh nhất Đông Nam Á, từ 12 triệu vào năm 2012 tăng lên 33 triệu người vào năm 2020).
Hai là, việc Chính phủ Việt Nam cho người nước ngoài sở hữu nhà đang tạo nên sự khác biệt trên thị trường, nhất là phân khúc cao cấp, vì khi họ đầu tư thì được hưởng tỷ suất sinh lợi 7 - 8% tại thị trường Việt Nam, trong khi ở nước họ chỉ 1-2%. Điều này sẽ thu hút một lượng lớn vốn FDI vào địa ốc Việt Nam, đặc biệt là những dự án có vị trí, thiết kế đẹp, pháp lý minh bạch, môi trường sống tốt.
Thị trường BĐS đang có những tín hiệu tích cực, FDI vào BĐS đang có xu hướng gia tăng, với sự tham gia của những tập đoàn địa ốc hàng đầu từ Nhật Bản, Hàn Quốc, Singapore và nhiều nước khác sẽ làm cho hoạt động của thị trường trở nên chất lượng và hiệu quả hơn. Thời điểm này, cần đón bắt cơ hội mới để BĐS trở thành đầu tàu mạnh mẽ kéo theo nhiều toa tàu thuộc những lĩnh vực kinh tế khác nhau, góp phần quan trọng thực hiện mục tiêu kinh tế - xã hội hàng năm và trung hạn đến 2020./.
