Cao tốc Đồng Đăng – Trà Lĩnh là một trong những dự án hạ tầng giao thông có quy mô và mức độ thách thức lớn nhất hiện nay tại khu vực miền núi phía Bắc. Tuyến cao tốc có tổng chiều dài 121km, được phân kỳ đầu tư thành hai giai đoạn, với tổng mức đầu tư gần 23.000 tỷ đồng, đi qua địa phận hai tỉnh Lạng Sơn và Cao Bằng.
Trong đó, giai đoạn 1 của dự án dài hơn 93km, bao gồm 64 cây cầu vượt, bắc qua hai con sông lớn là Kỳ Cùng và Bằng Giang, cùng hàng loạt khe suối, tỉnh lộ. Địa hình núi cao, chia cắt mạnh, nền địa chất phức tạp, cộng với tình trạng mưa lũ kéo dài trong năm 2025 đã khiến dự án được đánh giá là một trong những tuyến cao tốc khó thi công bậc nhất cả nước.

Cao tốc Đồng Đăng – Trà Lĩnh dự kiến thông tuyến vào ngày 19/12. Ảnh: Báo Tiền Phong
Vượt qua những trở ngại về thiên nhiên và kỹ thuật, hàng nghìn cán bộ, kỹ sư, công nhân vẫn kiên trì bám trụ trên hàng trăm mũi thi công, ngày đêm khoan núi, mở đường. Đến nay, giá trị sản lượng toàn dự án đã đạt 6.219/6.828 tỷ đồng, tương đương hơn 91% kế hoạch thông tuyến giai đoạn 1. Các đơn vị đang dồn toàn lực để hoàn thành mục tiêu thông tuyến vào ngày 19/12 và tiến tới cơ bản hoàn thiện mặt đường trước Tết Nguyên đán.
Một trong những hạng mục kỹ thuật phức tạp nhất của giai đoạn 1 là hai hầm xuyên núi Thất Khê và Đông Khê – những địa danh gắn với lịch sử vùng Đông Bắc. Hầm Thất Khê dài khoảng 200m, nằm trên địa bàn xã Tràng Định (tỉnh Lạng Sơn), hiện đang được thi công hoàn thiện phần bệ áp bên ngoài vỏ hầm và vệ sinh ống hầm. Cách đó hơn 20km, tại hầm Đông Khê (dài gần 500m, thuộc tỉnh Cao Bằng), các đội thi công đang tập trung hoàn thiện tường chắn, hệ thống thoát nước, mái cơ, khu quảng trường và tuyến đường kết nối hai cửa hầm.
Trên toàn tuyến, công tác thảm bê tông nhựa đang được đẩy nhanh trong giai đoạn nước rút. Tại khu vực Km58 (xã Đông Khê, tỉnh Cao Bằng), chỉ sau hai ngày triển khai, các đơn vị đã thảm được hơn 1km bê tông nhựa. Dây chuyền thi công được duy trì liên tục cả ngày lẫn đêm, với sản lượng đạt khoảng 2.000 tấn mỗi ngày, tập trung chủ yếu trên địa bàn tỉnh Cao Bằng.
Làm việc trực tiếp tại công trường, tài xế Trần Văn Công cho biết bản thân và các đồng nghiệp sẵn sàng làm xuyên đêm, xuyên lễ, Tết để kịp tiến độ thông tuyến. Theo ông Nguyễn Đức Tuấn, Phó Tổng Giám đốc Công ty cổ phần Cao tốc Đồng Đăng – Trà Lĩnh (doanh nghiệp dự án), các đơn vị đang tăng cường nhân sự, tranh thủ điều kiện thời tiết thuận lợi, phấn đấu hoàn thành thảm 7km mặt đường bê tông nhựa trên địa bàn Cao Bằng từ nay đến ngày 19/12.
Tuy nhiên, quá trình thi công không tránh khỏi những tổn thất lớn. Việc liên tiếp hứng chịu các đợt mưa lũ trong năm 2025 đã gây thiệt hại gần 100 tỷ đồng cho các nhà đầu tư và nhà thầu. Thời gian thi công thực tế trong năm 2025, tính từ mốc bàn giao mặt bằng ngày 30/3, chỉ đạt khoảng 3 tháng.

Các công nhân làm ngày làm đêm để nỗ lực hoàn thành đúng mục tiêu. Ảnh: Báo Tiền Phong
Dù theo hợp đồng, dự án dự kiến hoàn thành vào quý IV/2026, song các nhà đầu tư đã nỗ lực vượt khó, bảo đảm mục tiêu thông tuyến trong năm 2025 và phấn đấu rút ngắn tiến độ ít nhất 3 tháng so với hợp đồng. Tại một số đoạn nền đường đắp cao tới 20m, dù đã thi công đến cao trình K98 và đủ điều kiện thảm lớp base hoặc thông tuyến trên bê tông nhựa, tổng thầu vẫn chủ động theo dõi độ lún. Chỉ khi các thông số ổn định, các lớp mặt đường hoàn thiện mới được triển khai nhằm bảo đảm độ bền vững lâu dài cho tuyến cao tốc.
Theo kế hoạch, trước ngày 19/12, dự án sẽ hoàn thành thông toàn bộ nền, mặt đường trên tuyến chính với chiều dài 85/93km (trừ một số vị trí bị ảnh hưởng bởi mưa lũ và các cầu bổ sung). Trước Tết Nguyên đán 2026, dự án phấn đấu thông tuyến trên lớp bê tông nhựa khoảng 44km, thông tuyến trên nền cấp phối đá dăm khoảng 45km và thông tuyến trên nền đường K95, K98 khoảng 4km (không bao gồm các cầu phát sinh).
Khi hoàn thành, cao tốc Đồng Đăng – Trà Lĩnh sẽ kết nối đồng bộ với các tuyến cao tốc Hữu Nghị – Chi Lăng và Bắc Giang – Lạng Sơn, hình thành trục cao tốc đối ngoại huyết mạch khu vực Đông Bắc. Tuyến đường không chỉ rút ngắn thời gian di chuyển từ Cao Bằng về Hà Nội từ 6–7 giờ xuống còn khoảng 3,5 giờ, mà còn mở ra không gian phát triển mới, nâng cao năng lực cạnh tranh và tạo động lực tăng trưởng kinh tế – xã hội cho toàn vùng.