Thông tin này được Thanh tra Chính phủ nêu rõ tại Kết luận Thanh tra số 785/KL-TTCP, về việc Thanh tra trách nhiệm việc thực hiện pháp luật trong công tác thanh tra, tiếp công dân, giải quyết khiếu nại, tố cáo, phòng chống tham nhũng; Công tác quản lý, sử dụng đất đai, quản lý đầu tư xây dựng; Việc chuyển đổi mục đích sử dụng đất từ sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp Nhà nước, doanh nghiệp cổ phần hoá sang đất kinh doanh, xây dựng nhà ở; Thanh tra các dự án, công trình có dấu hiệu vi phạm pháp luận về quy hoạch, quản lý, sử dụng đất đai tại đô thị và thanh tra việc cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà và tài sản gắn liền với đất tại khu vực đô thị trên địa bàn tỉnh Bình Dương, thời kỳ 2011 – 2019.
Theo đó, kết luận thanh tra chỉ rõ nhiều dự án đầu tư công ở Bình Dương chỉ định thầu sai quy định. Cụ thể, các dự án này chỉ định thầu không đúng quy định tại điểm e, khoản 1, Điều 22 Luật Đấu thầu 2013 và khoản 1, Điều 54 Nghị định số 63/2014/NĐ-CP ngày 26/6/2014 của Chính phủ quy định chi tiết thi hành một số điều của Luật Đấu thầu về lựa chọn nhà thầu: Dự án Xây dựng trụ sở làm việc tạm thời của HĐND và UBND huyện Bắc Tân Uyên trị giá 13.358.642.000 đồng; Dự án Xây dựng trụ sở làm việc tạm thời của Trụ sở huyện Ủy Bắc Tân Uyên trị giá 7.094.000.000 đồng.
Cũng liên quan về công tác đấu thầu, Thanh tra Chính phủ chỉ rõ nhiều thiếu sót của Bình Dương khi xây dựng, thẩm định kế hoạch lựa chọn nhà thầu. Cụ thể, nhiều gói thầu đã xác định được khối lượng nhưng chọn hình thức hợp đồng theo đơn giá cố định là không phù hợp với quy định, bbao gồm: dự án Xây dựng đường Thủ Biên - Đất Cuốc; dự án Xây dựng Kè chống sạt lở Sông Đồng Nai; dự án Xây dựng cầu bắc qua Sông Đồng Nai; dự án Khu điều trị 300 giường thuộc Bệnh viện đa khoa tỉnh...
Về giá gói thầu, giá gói thầu không tính chi phi dự phòng là không đúng quy định tại khoản 2 Điều 5 Thông tư số 10/2015/TT-BKHĐT ngày 26/10/2015 và khoản 1 Điều 5 Thông tư số 03/2015/TT-BKHĐT ngày 06/5/2015 của Bộ Kế hoạch và Đầu tư; gồm các dự án: Dự án Trục thoát nước Bưng Bịp - Suối Cát; dự án xây dựng Trường Mầm non Hoa Cúc 10, thành phố Thuận An; Dự án xây dựng Trường THCS Đông Chiêu, Trường THPT Nguyễn Thị Minh Khai và Trường Tiểu học Nhị Đồng 2, TP.Dĩ An; Dự án xây dựng mới Bệnh viện đa khoa thị xã Tân Uyên ...
Chủ đầu tư chưa thực hiện phê duyệt giá gói thầu xây dựng là chưa phù hợp quy định tại khoản 3 Điều 12 Nghị định số 32/2015/NĐ-CP ngày 25/3/2015 của Chính phủ về quản lý chi phí đầu tư xây dựng (UBND huyện Dầu Tiếng có 3 dự án: Dự án Trường THCS Định Hiệp; Dự án Trường Tiểu học Định An và Dự án Đường vào khu di tích lịch sử Sở chỉ huy tiền phương Chiến dịch Hồ Chí Minh.
Đối với các gói thầu cung cấp và lắp đặt thiết bị (có nguồn gốc nhập khẩu), việc phê duyệt dự toán gói thầu, dựa trên cơ sở thẩm định giá thiết bị chưa đúng hướng dẫn tại mục 2.1 phần II, Phụ lục 2 kèm Thông tư 06/2016/TT-BXD ngày 10/3/2016 của Bộ Xây dựng. Cụ thể, việc thẩm định giá chưa tiếp cận được giao dịch thành công trên thị trường, cũng chưa tiếp cận giá nhập khẩu thiết bị (phần thiết bị thuộc dự án Trung tâm lưu trữ tâm trung tỉnh; dự án Khối Kỹ thuật trung tâm và Nhà quàn).
Về thực hiện đấu thầu, hồ sơ mời thầu hoặc trong dự thảo hợp đồng xây dựng, Thanh tra Chính phủ nêu rõ một số dự án đã ký hợp đồng thi công và phát lệnh khởi công khi chưa có mặt bằng thi công là không đúng quy định (Dự án Xây dựng đường dẫn lên cầu bắc qua sông Đồng Nai tạm dựng thi công; dự án đầu tư vỉa hè, cây xanh, chiếu sáng, thoát nước đường Huỳnh Văn Lũy, thành phố Thủ Dầu Một).
Về kết quả kiểm tra một số dự án, Đoàn thanh tra đã kiểm tra trực tiếp 14 dự án theo Kế hoạch thanh tra được phê duyệt (Trong đó, dự án Bệnh viện 1.500 giường đã được Thanh tra Bộ Xây dựng, Thanh tra Bộ Tài chính và Kiểm toán nhà nước thực hiện. Do vậy, Đoàn thanh tra không thanh tra trực tiếp) và một số dự án do UBND cấp huyện làm chủ đầu tư.
Kết quả về lập, thẩm định chủ trương đầu tư, dự án đầu tư, Thanh tra Chính phủ cho rằng, công tác lập, thẩm định chủ trương đầu tư, quyết định dự án đầu tư vẫn còn một số thiếu sót và hạn chế. Cụ thể, giai đoạn chuẩn bị đầu tư, công tác giải phóng mặt bằng chưa tốt, dẫn đến quá trình triển khai thực hiện một số dự án chậm tiến độ là do chậm bàn giao mặt bằng thi công (dự án Xây dựng đường dẫn vào cầu qua sông Đồng Nai). Bên cạnh đó, lập chủ trương đầu tư, quyết định dự án không có trong quy hoạch ngành giao thông (dự án Xây dựng đường và cầu kết nối tỉnh Bình Dương và tỉnh Tây Ninh). Một số trường hợp, qua thẩm định chưa phát hiện và chỉ ra các hạn chế, khiếm khuyết của báo cáo đề xuất chủ trương đầu tư, dẫn đến làm tăng tổng mức đầu tư.
Về công tác lập, thẩm định, phê duyệt thiết kế bản vẽ thi công - dự toán, kết luận cho biết, công tác lập, thẩm định và phê duyệt thiết kế bản vẽ thi công và dự toán còn một số phạm và hạn chế. Cụ thể, về khảo sát địa chất, địa hình: công tác khảo sát chất lượng chưa đảm bảo, dẫn đến quá trình thi công phải bổ sung thiết kế, làm phát sinh chi phí xây dựng, chậm tiến độ (dự án Giao lộ ngã tư Phú Thứ - Bến Cát, dự án Trục thoát nước Bưng Biệp - Suối Cát...).
Việc điều chỉnh dự án Giao lộ ngã tư Phú Thứ làm tăng chi phí xây dựng sau thuế số tiền là 2.261.688.814 đồng (đây là dự án thực hiện theo hợp đồng trọn gói). Chủ đầu tư đã tự ý thực hiện thi công khi chưa trình người ra quyết định đầu tư và chưa được thẩm định là không đúng quy định (chỉ căn cứ biên bản hiện trường giữa án: Chủ đầu tư, đơn vị giám sát và đơn vị thi công, sau đó Chủ đầu tư cho thực hiện khối lượng phát sinh).
Ngoài ra, Thanh tra Chính phủ cũng chỉ ra các sai sót trong việc lập dự toán với tổng số tiền chênh lệch phát hiện qua kiểm tra thiết kế bản vẽ thi công và dự toán là: 29.715.670.441 đồng, bao gồm các sai phạm chủ yếu như dự toán khối lượng sai so với thiết kế; áp dụng sai định mức theo quy định, hoặc áp dụng mã hiệu công tác không phù hợp, có định mức, đơn giá cao hơn làm tăng giá dự toán; áp giá vật liệu xây dựng không phù hợp, không chọn giá thấp nhất trong thông báo giá của Sở Xây dựng, chưa đảm bảo kinh tế và làm tăng giá dự toán và giá gói thầu./.
