Lời toà soạn:
Ngày 25/7/2019, Thành ủy TP.HCM ban hành Chỉ thị 23 - CT/TU về tăng cường lãnh đạo, chỉ đạo nâng cao hiệu quả công tác quản lý nhà nước về trật tự xây dựng (TTXD), tiến tới chấm dứt tình trạng xây dựng không phép, sai phép mà không bị xử lý đúng pháp luật, trên địa bàn thành phố.
Theo tinh thần Chỉ thị này, phường - xã - thị trấn nào để xảy ra xây dựng không phép và trái phép mà không bị xử lý thì tổ chức đảng nơi đó không được công nhận là trong sạch, vững mạnh; người đứng đầu cấp ủy và chính quyền không được đánh giá là hoàn thành tốt nhiệm vụ.
Sau khi triển khai thực hiện, Chỉ thị số 23-CT/TU của Ban Thường vụ Thành ủy đã tạo hiệu ứng sâu, rộng trên toàn TP, tác động mạnh đến từng bộ phận người dân, góp phần nâng cao ý thức chấp hành pháp luật về TTXD của người dân, kéo giảm tình hình vi phạm TTXD trên địa bàn TP.
Đồng thời, việc triển khai thực hiện nghiêm Chỉ thị 23-CT/TU trong thời gian qua không chỉ góp phần chấn chỉnh công tác quản lý Nhà nước về TTXD, kéo giảm tình hình vi phạm TTXD trên địa bàn TP mà còn góp phần đẩy mạnh công tác cải cách thủ tục hành chính; công tác xây dựng, nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ, công chức; công tác phòng, chống tham nhũng, làm trong sạch, vững mạnh đội ngũ cán bộ, công chức được giao nhiệm vụ quản lý Nhà nước về xây dựng, đất đai, quy hoạch và quan trọng nhất là nhận được sự đồng lòng, ủng hộ của nhân dân TP từ khi Chỉ thị số 23-CT/TU được ban hành và triển khai thực hiện.
Dù tình hình vi phạm TTXD trên địa bàn TP đã có nhiều chuyển biến tích cực. Tuy nhiên, tình trạng xây dựng trên đất nông nghiệp, trên đất không phù hợp quy hoạch được duyệt, vi phạm các quy định liên quan đến lĩnh vực đất đai ở huyện ngoại thành vẫn còn phức tạp. Tình trạng xây dựng sai phép, cấp phép xây dựng sai quy định ở một số địa bàn vẫn còn tiếp diễn. Công tác thanh tra, kiểm tra, xử lý vi phạm các công trình sai phạm còn kéo dài, chưa dứt điểm.
Trên tinh thần nghiên cứu và phản biện từ ghi nhận thực tế, Reatimes khởi đăng loạt bài: Triển khai Chỉ thị số 23-CT/TU tại TP.HCM: Thành quả và bài học thực tiễn. Trân trọng giới thiệu đến độc giả!
Chưa cưỡng chế, tháo gỡ công trình vi phạm trật tự xây dựng
Thông tin này được Thanh tra UBND TP Thủ Đức nêu rõ tại kết luận về việc thanh tra công tác quản lý đất đai, trật tự xây dựng tại UBND phường Long Phước, giai đoạn từ tháng 7/2022 đến tháng 9/2023.
Cụ thể, qua kết quả kiểm tra, xác minh, trong giai đoạn thanh tra có 36 trường hợp vi phạm trật tự xây dựng ở phường Long Phước. Tuy nhiên, đến nay có đến 32 trường hợp vi phạm chưa có quyết định cưỡng chế buộc thực hiện biện pháp khắc phục hậu quả.
Qua kiểm tra hiện trạng thực tế, 36/36 trường hợp vi phạm tại thời điểm kiểm tra chưa tháo dỡ, và chủ đầu tư chưa khắc phục hành vi hủy hoại đất.
Bên cạnh đó, có 18 trường hợp UBND phường không tổ chức thực hiện xử phạt vi phạm hành chính, với tổng số tiền khoảng 220 triệu đồng. UBND phường không kịp thời theo dõi, kiểm tra việc chấp hành quyết định xử phạt hành chính.
Ngoài ra, Thanh tra TP Thủ Đức còn phát hiện các công trình xây dựng vi phạm mà UBND phường Long Phước không phát hiện, không kịp thời xử lý.
Trong giai đoạn từ ngày 1/7/2022 đến 30/9/2023, đối với các công trình xây dựng sai phép, Thanh tra TP Thủ Đức phát hiện, trên địa bàn phường có 3 trường hợp xây dựng sai so với giấy phép xây dựng đã được cơ quan thẩm quyền cấp. Hiện nay, 3 công trình xây dựng sai phép so với giấy phép xây dựng được cấp vẫn còn đang tồn tại phần công trình sai phép chưa thực hiện tháo dỡ theo quy định.
Đối với các công trình xây dựng theo giấy phép xây dựng đã được cơ quan có thẩm quyền cấp, theo báo cáo của UBND phường Long Phước, trong giai đoạn thanh tra, trên địa bàn phường có 32 trường hợp xây dựng theo giấy phép xây dựng đã được cơ quan thẩm quyền cấp.
Qua kiểm tra hiện trạng 27/32 trường hợp ghi nhận 9 trường hợp xây dựng sai phép chưa được xử lý. Ngày 31/10/2023, Đoàn Thanh tra làm việc với UBND phường Long Phước và Đội thanh tra địa bàn thành phố Thủ Đức (nay là Thanh tra xây dựng thành phố Thủ Đức). Theo đó, các bên xác nhận trong giai đoạn từ ngày 1/7/2022 đến 30/9/2023, trên địa bàn phường Long Phước chỉ có 32 trường hợp đã được UBND TP Thủ Đức cấp giấy phép xây dựng và gửi thông báo khởi công cho UBND phường Long Phước và Đội thanh tra địa bàn thành phố Thủ Đức để kiểm tra, theo dõi việc xây dựng.
Ngoài 32 trường hợp nêu trên thì không có công trình xây dựng nào khác đã được UBND TP Thủ Đức cấp giấy phép xây dựng và đã xây dựng công trình mà UBND phường Long Phước và Đội thanh tra địa bàn thành phố Thủ Đức không kiểm tra, theo dõi và lưu trữ hồ sơ.
Tuy nhiên, qua rà soát danh sách các trường hợp đã được UBND TP Thủ Đức cấp giấy phép xây dựng trong giai đoạn từ ngày 1/7/2022 đến 30/9/2023, trên địa bàn phường Long Phước do Phòng Quản lý đô thị thành phố Thủ Đức (nay là Phòng Quy hoạch - Xây dựng thành phố Thủ Đức) cung cấp. Theo đó, có 77 trường hợp đã được cấp giấy phép xây dựng. Qua kiểm tra, đối chiếu hồ sơ và hiện trạng thực tế theo danh sách bổ sung 45/77 trường hợp tiếp tục phát hiện 12 trường hợp xây dưng sai phép.
Nhiều công trình xây dựng không phép, sai phép ở phường Long Phước chưa thực hiện tháo gỡ
Có hành vi bao che các công trình vi phạm
Theo Thanh tra TP Thủ Đức, đối với các công trình xây dựng không phép, UBND phường Long Phước không thường xuyên kiểm tra, phát hiện kịp thời và xử lý vi phạm hành chính về đất đai, trật tự xây dựng trên địa bàn. Phường không lập hồ sơ, kiến nghị, phối hợp cơ quan có thẩm quyền áp dụng các biện pháp xử phạt vi phạm hành chính, còn để nhiều trường hợp vi phạm về đất đai xảy ra với quy mô lớn.
Tình trạng vi phạm về xây dựng còn phổ biến, việc xử lý một số trường hợp vi phạm chưa quyết liệt dẫn đến tồn đọng, kéo dài, các công trình vi phạm xây dựng chưa được UBND phường chủ động và xử lý kịp thời ngay từ ban đầu.
UBND phường Long Phước không thực hiện đầy đủ nhiệm vụ được giao về triển khai thực hiện các giải pháp tăng cường hiệu lực, hiệu quả công tác quản lý Nhà nước về đất đai, trật tự xây dựng trên địa bàn thành phố Thủ Đức.
Đối với các công trình xây dựng sai phép và công trình xây dựng theo giấy phép xây dựng đã được cơ quan có thẩm quyền cấp, UBND phường Long Phước và Đội thanh tra địa bàn thành phố Thủ Đức thiếu tinh thần trách nhiệm, buông lỏng quản lý, báo cáo không trung thực, không cung cấp thông tin, tài liệu, có hành vi bao che các công trình vi phạm…
UBND phường Long Phước, Đội thanh tra địa bàn thành phố Thủ Đức không thường xuyên tuần tra, kiểm tra, phát hiện và báo cáo kịp thời những vi phạm trật tự xây dựng trên địa bàn được giao quản lý; chưa kịp thời lập hồ sơ, xử phạt vi phạm hành chính theo thẩm quyền hoặc kiến nghị, phối hợp cơ quan có thẩm quyền áp dụng các biện pháp xử phạt vi phạm hành chính, để phát sinh thêm các công trình vi phạm xây dựng ngoài nội dung giấy phép xây dựng đã được UBND thành phố Thủ Đức cấp.
Đặc biệt, UBND phường Long Phước không ban hành quyết định cưỡng chế đối với các hành vi vi phạm hành chính mà ban hành kế hoạch thực hiện cưỡng chế công trình vi phạm trật tự xây dựng đô thị là không đúng quy định tại khoản 1 Điều 3 Nghị định 166/2013/NĐ-CP ngày 12/11/2013 của Chính phủ quy định về cưỡng chế thi hành quyết định xử phạt vi phạm hành chính dẫn đến việc thực hiện khắc phục hậu quả không hiệu quả tạo tiền đề cho các hành vi vi phạm tiếp theo.
Các công trình không phép đã đưa vào sử dụng, gây hậu quả nghiêm trọng, khó khắc phục, lấn chiếm và thay đổi dòng chảy của sông, kênh, rạch. UBND phường chưa nghiêm túc thực hiện các kết luận, thông báo của cấp trên trong việc lãnh đạo, chỉ đạo và tổ chức thực hiện công tác quản lý đất đai, trật tự xây dựng trên địa bàn phường./.
