Cụ thể, tại Quyết định số 3038/QĐ-UBND-ĐĐ, do Phó Chủ tịch UBND huyện Đức Trọng Lê Nguyên Hoàng ký, cho phép ông Phan Đình Toàn điều chỉnh vị trí đất ở thuộc thửa đất số 1530, 1531, tờ bản đồ số 12, xã Liên Hiệp, được cấp trong Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất số BN 847642, BN 847643, ngày 10/6/2013.
Theo các chuyên gia, Luật Đất đai chỉ quy định việc chuyển mục đích sử dụng đất theo quy hoạch và kế hoạch sử dụng đất được duyệt. Việc điều chỉnh vị trí đất ở từ chỗ này sang chỗ khác không có trong quy định. Khi cá nhân chuyển mục đích sử dụng đất nông nghiệp sang đất ở thì phải đóng thuế chuyển mục đích sử dụng đất, còn việc chuyển đất ở từ nơi khác đến là trái quy định và có nguy cơ gây thất thoát lớn tiền sử dụng đất.
Liên quan đến việc áp dụng quy định của Luật Đất đai, Reatimes đã có bài phản ánh Lâm Đồng: Điểm nóng phân lô đầu tiên đã thừa nhận “hiến đất làm đường” trái Luật Đất đai. Theo đó, việc chấp thuận chủ trương cho người sử dụng đất tự đầu tư xây dựng đường giao thông trên đất nông nghiệp để đủ điều kiện tách thửa là trái Luật Đất đai.
Đây là thông tin quan trọng rút ra từ Kết luận kiểm tra Công tác tham mưu hiến đất làm đường và cho ý kiến đối với các trường hợp tách thửa trên địa bàn huyện Lâm Hà, tỉnh Lâm Đồng. Kết luận do ông Hoàng Sỹ Bích, Chủ tịch UBND huyện Lâm Hà ký.
Theo kết luận, thời gian qua, trước nhu cầu người dân xin mở đường nhằm phục vụ nhu cầu làm đường đi chung, sản xuất nông nghiệp và thuận lợi cho việc sử dụng đất của cộng đồng dân cư trong khu vực, Phòng Kinh tế - Hạ tầng (KTHT) đã tham mưu cho UBND huyện triển khai. Tuy nhiên, quá trình triển khai còn tồn tại nhiều hạn chế.
Theo đó, Phòng KTHT chưa kịp thời tham mưu cho UBND huyện cụ thể hóa các văn bản theo quy định. Quá trình triển khai, UBND huyện đã ban hành nhiều văn bản chỉ đạo, chấn chỉnh một số nội dung trong công tác đề xuất, tham mưu các hồ sơ hiến đất, mở đường đi chung trên địa bàn huyện. Tuy nhiên, công tác triển khai thực hiện của Phòng KTHT chưa theo đúng nội dung chỉ đạo.
Về công tác tham mưu đối với việc hiến đất làm đường: Hồ sơ của người sử dụng đất xin hiến đất, mở đường đi còn thiếu chặt chẽ. Đơn của người sử dụng đất chỉ có cá nhân ký (không phải tất cả những người được Nhà nước cấp QSDĐ ký). Cá biệt, nhiều đơn người được uỷ quyền thực hiện thủ tục hành chính ký thay người được cấp QSDĐ để hiến đất chưa đảm bảo tính pháp lý theo quy định của Luật Dân sự.
Có 35/43 trường hợp người sử dụng đất xin mở đường đi với mục đích nhu cầu thực tế “xin phép mở đường đi để đủ điều kiện được tách thửa”, trong khi báo cáo lại thể hiện “người sử dụng đất xin mở đường đi với mục đích mở đường đi chung cho cộng đồng dân cư...”. Đây là phản ánh chưa chính xác, chưa đúng với thực tế.
Sau khi được UBND huyện chấp thuận chủ trương cho mở đường, người dân đã đầu tư xây dựng các tuyến đường, tự thiết kế, lập bản vẽ phân lô để rao bán và hình thành một số điểm dân cư mới tự phát, không theo quy hoạch, kế hoạch của địa phương.
Đáng nói, 7/43 vị trí xin mở đường đi “thuộc quy hoạch đất ở” theo báo cáo thẩm tra của Phòng KTHT là chưa đúng, vì chỉ có một phần nhỏ thuộc quy hoạch đất ở, còn lại đa số diện tích thuộc quy hoạch đất sản xuất nông nghiệp, hoặc toàn bộ thửa đất thuộc quy hoạch đất sản xuất nông nghiệp.
Việc Phòng KTHT tham mưu cho UBND huyện chấp thuận chủ trương đối với một số trường hợp người sử dụng đất xin mở đường chưa chặt chẽ, chưa đúng theo các quy định và điều kiện thực tế ở địa phương.
Trong đó, việc mở tuyến đường đi mới tại một số vị trí, về quy mô diện tích không lớn, đã có tiếp giáp với đường bê tông hiện hữu chưa thực sự cần thiết mở đường để phục vụ nhu cầu đi lại, vận chuyển nông sản của người có đất xin mở đường và cộng đồng dân cư khu vực.
Tuy nhiên, khi kiểm tra, thẩm định và tham mưu cho UBND huyện văn bản chấp thuận chủ trương cho các trường hợp trên là chưa phù hợp, chưa sát với thực tế ở địa phương và chưa đúng quy định.
"Việc tham mưu cho UBND huyện chấp thuận chủ trương cho người sử dụng đất tự đầu tư xây dựng đường giao thông trên đất nông nghiệp để đủ điều kiện tách thửa là chưa đảm bảo quy định về chuyển mục đích sử dụng đất theo quy định.
Một số tuyến đường giao nhau giữa đường cũ và đường mới chưa hợp lý, có độ chênh lệch lớn về cốt nền, độ dốc và cua gấp, tiềm ẩn tai nạn giao thông nhưng chưa được chấn chỉnh, khắc phục kịp thời", kết luận của UBND huyện Lâm Hà nêu.
Kết luận cũng ghi rõ, việc sơ đồ các tuyến đường của người sử dụng đất xin mở không đảm bảo tính chính xác về vị trí, kích thước, diện tích đất thu hồi; không đảm bảo tính kỹ thuật và không đủ cơ sở pháp lý để cập nhật chỉnh lý lên bản đồ địa chính của địa phương đang quản lý là chưa thực hiện đúng quy định của pháp Luật Đất đai.
Hiện toàn bộ diện tích đất được các cá nhân “hiến đất”, “xin làm đường” (đã hình thành các con đường) nhưng chưa được chính quyền địa phương “nhận hiến”, đưa vào quỹ đất công để quản lý theo quy định.
Dấu hiệu bao che sai phạm, lợi ích nhóm ở Lâm Đồng
Ngày 2/12/2021, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Lâm Đồng Đặng Trí Dũng vừa ký văn bản chỉ đạo các sở, ban, ngành và UBND các huyện, thành phố trên địa bàn tỉnh phối hợp, cung cấp, minh bạch thông tin cho báo chí, theo đúng quy định.
Văn bản cũng lưu ý, việc cung cấp thông tin phải căn cứ theo tôn chỉ mục đích, đảm bảo quyền được thông tin của cơ quan báo chí, đảm bảo các cơ quan báo chí hoạt động đúng pháp luật, kiên quyết không thực hiện hợp đồng truyền thông, quảng cáo khi có dấu hiệu lợi dụng danh nghĩa báo chí để sách nhiễu, trục lợi.
Chỉ đạo này được đưa ra trong bối cảnh Lâm Đồng đang là điểm nóng về việc phân lô bán nền, phá nát cảnh quan, đặc biệt là ở huyện Bảo Lâm, thành phố Bảo Lộc và huyện Lâm Hà. Thanh tra Bộ Xây dựng đã yêu cầu UBND tỉnh Lâm Đồng báo cáo về việc này, nhưng không công bố chỉ đạo cụ thể để xác minh các “dự án” phân lô quy mô lớn trên địa bàn tỉnh này có làm trái Nghị định 76/2015 hay không. Trước đó, Thanh tra Bộ Tài nguyên và Môi trường đã vào thanh tra nhưng hơn 1 năm qua vẫn chưa công bố kết luận.
Quan điểm chỉ đạo của UBND tỉnh Lâm Đồng đã rõ, nhưng câu chuyện thực thi ở chính quyền cấp dưới lại theo kiểu “trên bảo dưới không nghe”. Cụ thể, ngày 1/11/2021, Reatimes đã gửi công văn (lần 2) đến UBND thành phố Bảo Lộc, UBND huyện Bảo Lâm và UBND huyện Lâm Hà để tìm hiểu về các khu đất được gắn mác dự án Mê Linh Garden Hill (huyện Lâm Hà), The Tropicana Garden (huyện Bảo Lâm), Farm Hill (huyện Bảo Lâm), La Melodie (thành phố Bảo Lộc), nhưng đến nay các cơ quan này vẫn chưa có phản hồi. Nếu tính thời gian Reatimes gửi công văn lần 1 đến UBND thành phố Bảo Lộc, UBND huyện Bảo Lâm và UBND huyện Lâm Hà, ngày 12/5/2020, thì đến nay đã hơn 2 năm trôi qua nhưng thông tin vẫn bị bưng bít.
Lý do gì khiến UBND thành phố Bảo Lộc, UBND huyện Bảo Lâm và UBND huyện Lâm Hà bưng bít thông tin các dự án ma nói trên? Phải chăng ở đây có vấn đề “khó nói” liên quan đến “lợi ích cá nhân, lợi ích nhóm, và có lợi ích cục bộ”, như Chủ tịch UBND tỉnh Lâm Đồng Trần Văn Hiệp đã thừa nhận?
