Sáng 19/12/2025, đúng dịp kỷ niệm 79 năm ngày Toàn quốc kháng chiến (19/12/1946-19/12/2025) và tiến tới chào mừng Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIV của Đảng, Thủ tướng Phạm Minh Chính, Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn cùng các Phó Thủ tướng, Bộ trưởng, lãnh đạo địa phương dự khởi công, khánh thành 234 công trình tại 34 tỉnh, thành phố – một dấu mốc lịch sử, thể hiện tầm nhìn chiến lược, quyết tâm chính trị và khát vọng phát triển mạnh mẽ của đất nước trong giai đoạn mới.
Trong đó tại đầu cầu Lào Cai, lễ Khởi công dự án Đầu tư xây dựng tuyến đường sắt Lào Cai - Hà Nội - Hải Phòng cũng đã diễn ra trọng thể với sự tham dự của Phó Thủ tướng Chính phủ Bùi Thanh Sơn. Điều này đánh dấu bước khởi đầu quan trọng trong việc hình thành tuyến đường sắt mới hiện đại, đồng bộ trên hành lang kinh tế Đông – Tây.

Phó Thủ tướng Bùi Thanh Sơn đến dự Lễ khởi công Dự án thành phần 1 thuộc Dự án đầu tư xây dựng tuyến đường sắt Lào Cai - Hà Nội - Hải Phòng. Ảnh: VGP/Hải Minh
Tham dự buổi lễ còn có Bí thư Tỉnh ủy Lào Cai Trịnh Việt Hùng; lãnh đạo các Ban, Bộ, ngành Trung ương; Đại sứ Trung Quốc tại Việt Nam Hà Vĩ cùng đại diện các địa phương có tuyến đường sắt đi qua.
Lễ khởi công được Bộ Xây dựng phối hợp với UBND các tỉnh, thành phố Lào Cai, Phú Thọ, Hà Nội, Bắc Ninh, Hưng Yên và Hải Phòng tổ chức tại ga Lào Cai, đồng thời kết nối trực tuyến tới 4 điểm cầu tại các ga Phú Thọ (tỉnh Phú Thọ), Bắc Hồng (TP. Hà Nội), Lương Tài (tỉnh Hưng Yên) và Hải Dương Nam (TP. Hải Phòng).

Tại đầu cầu Hưng Yên, lễ khởi công Dự án đường sắt Lào Cai – Hà Nội – Hải Phòng cũng diễn ra đồng thời. Ảnh: VINACONEX
Tuyến đường sắt Lào Cai – Hà Nội – Hải Phòng có tổng chiều dài tuyến chính khoảng 390,9km và tuyến nhánh khoảng 27,9km, sử dụng đường đơn khổ tiêu chuẩn 1.435mm.
Theo thiết kế, tuyến chính đoạn từ ga Lào Cai đến ga Nam Hải Phòng có tốc độ 160km/h; đoạn qua khu vực đầu mối TP. Hà Nội có tốc độ 120km/h; các đoạn tuyến còn lại có tốc độ thiết kế 80km/h.
Tuyến đi qua địa bàn 6 tỉnh, thành phố gồm Lào Cai, Phú Thọ, Hà Nội, Bắc Ninh, Hưng Yên và Hải Phòng, với tổng số 32 ga. Điểm đầu tuyến tại vị trí nối ray với đường sắt Trung Quốc thuộc phường Lào Cai (tỉnh Lào Cai) và điểm cuối tại ga cảng Lạch Huyện, đặc khu Cát Hải (TP. Hải Phòng).

Vị trí và hướng tuyến Dự án đường sắt Lào Cai - Hà Nội - Hải Phòng. Ảnh: Ban Quản lý dự án đường sắt
Dự án có tổng mức đầu tư hơn 203.200 tỷ đồng, được triển khai theo hình thức đầu tư công, phấn đấu hoàn thành chậm nhất vào năm 2030.
Các hạng mục được khởi công trong ngày 19/12 thuộc Dự án thành phần 1, bao gồm đầu tư hạ tầng kết nối các ga trên tuyến và quảng trường ga, với tổng mức đầu tư 3.298 tỷ đồng.
Dự án thành phần 2 sẽ đầu tư xây dựng toàn bộ công trình đường sắt từ điểm nối ray qua biên giới tại Lào Cai đến ga Lạch Huyện (Hải Phòng), với tổng mức đầu tư khoảng 155.503 tỷ đồng.
Theo kế hoạch, Dự án thành phần 2 đã hoàn thành lập Báo cáo nghiên cứu khả thi vào tháng 6/2026, thực hiện thẩm định và phê duyệt dự án trong tháng 7/2026.
Công tác lập thiết kế kỹ thuật được triển khai song song từ tháng 2 đến tháng 8/2026; thẩm định, phê duyệt các gói thầu và lựa chọn nhà thầu thi công từ tháng 9 đến tháng 12/2026, dự kiến khởi công xây dựng từ tháng 12/2026.

Đường sắt Lào Cai - Hà Nội - Hải Phòng là công trình giao thông trọng điểm quốc gia có quy mô lớn bậc nhất phía Bắc. Ảnh minh họa
Ngoài hai dự án thành phần chính, dự án còn bao gồm 8 dự án thành phần liên quan đến bồi thường, hỗ trợ, tái định cư và di dời các công trình có điện áp từ 110kV trở lên.
Hiện nay, các địa phương cùng Tập đoàn Điện lực Việt Nam đang tích cực triển khai các thủ tục giải phóng mặt bằng theo hồ sơ ranh giới đã được thống nhất, trong đó ưu tiên hoàn thành giải phóng mặt bằng tại 5 ga phục vụ khởi công Dự án thành phần 1. Công tác giải phóng mặt bằng đối với Dự án thành phần 2 dự kiến hoàn thành vào tháng 9/2026.
Việc khởi công Dự án thành phần 1 được xem là bước đi đầu tiên nhằm hiện thực hóa mục tiêu xây dựng tuyến đường sắt mới, hiện đại, đáp ứng nhu cầu vận tải ngày càng tăng trên hành lang Đông – Tây, đồng thời tăng cường kết nối liên vận quốc tế giữa Việt Nam và Trung Quốc.
Khi hoàn thành, tuyến đường sắt Lào Cai – Hà Nội – Hải Phòng sẽ tạo động lực quan trọng cho phát triển kinh tế – xã hội nhanh và bền vững, phát huy hiệu quả tổng hợp của các phương thức vận tải trên hành lang kinh tế Lào Cai – Hà Nội – Hải Phòng, góp phần bảo đảm quốc phòng – an ninh, thúc đẩy hội nhập quốc tế, bảo vệ môi trường và ứng phó với biến đổi khí hậu, qua đó đẩy mạnh tiến trình công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước.
Sự kiện khởi công đồng loạt 5 nhà ga trong ngày 19/12 nằm trong khuôn khổ Lễ khởi công, khánh thành và thông xe kỹ thuật 234 dự án, công trình trên cả nước, với tổng mức đầu tư hơn 3,4 triệu tỷ đồng, chào mừng kỷ niệm 79 năm Ngày Toàn quốc kháng chiến (19/12/1946 – 19/12/2025) và chào mừng Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIV của Đảng.
Phát biểu tại buổi lễ, Đại sứ Trung Quốc tại Việt Nam Hà Vĩ cho biết, tuyến đường sắt khổ tiêu chuẩn Lào Cai – Hà Nội – Hải Phòng là dự án hợp tác trọng điểm giữa hai nước, nhận được sự quan tâm và chỉ đạo sát sao của lãnh đạo cấp cao hai Đảng, hai Nhà nước.
Theo Đại sứ, phía Trung Quốc đã viện trợ và hỗ trợ Việt Nam trong công tác lập quy hoạch dự án và nghiên cứu tiền khả thi; đồng thời cam kết tiếp tục phối hợp chặt chẽ với Việt Nam trong triển khai thiết kế kỹ thuật, tạo nền tảng vững chắc cho việc triển khai toàn bộ dự án.
Việc triển khai tuyến đường sắt khổ tiêu chuẩn Lào Cai – Hà Nội – Hải Phòng được kỳ vọng sẽ tháo gỡ các rào cản địa lý, tăng cường kết nối mạng lưới đường sắt khổ tiêu chuẩn giữa Việt Nam và Trung Quốc, qua đó nâng cao năng lực vận chuyển xuyên biên giới, giảm chi phí logistics, thúc đẩy giao lưu kinh tế và hình thành chuỗi cung ứng liền mạch, tạo động lực phát triển kinh tế – xã hội cho cả hai quốc gia.
Dự án Đầu tư xây dựng tuyến đường sắt Lào Cai - Hà Nội - Hải Phòng có tổng mức đầu tư sơ bộ 203.000 tỷ đồng với chiều dài 390km.
Liên quan đến dự án, trước đó Phó Thủ tướng Chính phủ Trần Hồng Hà đã yêu cầu Bộ Xây dựng phối hợp với Bộ Khoa học và Công nghệ sớm ban hành hệ thống quy chuẩn, tiêu chuẩn kỹ thuật để làm cơ sở cho quá trình chuẩn bị và triển khai đầu tư tuyến đường sắt Lào Cai - Hà Nội - Hải Phòng.
Dự án được xem là tuyến đường sắt đầu tiên được triển khai theo Quy hoạch mạng lưới đường sắt quốc gia giai đoạn 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2050, đóng vai trò kết nối trực tiếp với Trung Quốc và quốc tế, mở rộng trục vận tải liên vùng và liên quốc gia.
Là công trình giao thông trọng điểm bậc nhất miền Bắc, tuyến đường đòi hỏi hệ thống kỹ thuật - công nghệ hiện đại, đảm bảo các tiêu chuẩn cao nhất về an toàn, chất lượng và hiệu quả vận hành, phục vụ đồng thời mục tiêu phát triển kinh tế - xã hội và nhiệm vụ quốc phòng -an ninh trong dài hạn.