PV: Thưa luật sư, mới đây Công ty Alma đã đâm đơn ra tòa án kiện luật sư Trương Anh Tú đòi bồi thường 82 tỷ đồng. Theo dõi diễn biến vụ việc, ông có quan điểm như thế nào?
Cựu thẩm phán Phạm Công Út: Thứ nhất nếu một người nào kiện phát ngôn trên báo chí thì cần phải kiện tờ báo trước. Ban biên tập và Tổng Biên tập là những người chịu trách nhiệm vì đăng những bài báo đó, chứ không phải kiện người trả lời hay trình bày quan điểm hoặc người viết bài báo đó.
Theo Luật Báo chí, người chịu trách nhiệm vẫn là tờ báo đó mà đứng đầu là Tổng Biên tập. Anh chỉ có thể kiện cá nhân khi nào họ thoát khỏi tờ báo đó, họ viết trên trang cá nhân thì họ chịu trách nhiệm cá nhân.
Nhưng nếu trên trang facebook họ dẫn link từ các báo về và có nêu thêm quan điểm thì ở đây có hai nơi người bị xâm hại có thể khởi kiện. Thứ nhất, kiện tờ báo. Thứ hai, kiện người chủ trang facebook, yêu cầu gỡ khỏi trang cá nhân. Mặc dù, anh dẫn đường link nhưng tôi không kiện tờ báo, đường link mà kiện status đăng lên làm ảnh hưởng uy tín của tôi.
Như vậy, vấn đề đầu tiên là xác định chủ thể. Ở đây đề tài của công ty đó rất nhiều báo đăng, không phải một, hai tờ. Như vậy, họ không kiện bất kỳ tờ báo nào mà kiện luật sư Trương Anh Tú. Họ kiện do trả lời trên các báo như vậy là kiện sai.
Trong trường hợp này, người phát ngôn đó là người có nghĩa vụ liên quan chứ không thể nào là bị đơn được. Bị đơn phải là tờ báo.
Cựu thẩm phán Phạm Công Út.
Vấn đề thứ hai là đòi bồi thường thiệt hại ngoài hợp đồng. Nếu đòi bồi thường thiệt hại anh phải chứng minh được thiệt hại do cái gì mang lại. Các bài báo mang lại hay trang facebook mang lại. Tức là phải có mối quan hệ nhân quả giữa thiệt hại này với phát ngôn trên facebook hay bài trả lời phỏng vấn trên báo chí.
Cái này phải có mối liên hệ nhân quả giữa hành vi và hậu quả. Mối quan hệ nhân quả ở đây là giữa bài báo được duyệt đăng và hậu quả của anh. Như vậy luật sư tư vấn cho phía công ty kiện đó phải chứng minh được luật sư phát biểu có hành vi sai trái, bịa đặt, có hậu quả, có mối liên hệ nhân quả.
Vấn đề nữa là lỗi. Lỗi ở đây là cố ý hay vô ý. Ví dụ, luật sư Trương Anh Tú bịa đặt ra hay người ta nói chân thực. Người ta nói anh bán kỳ nghỉ hay căn nhà nhưng hoàn toàn không có, bán trên giấy, vẫn thu nguồn tiền lớn thì người ta nói đúng hay sai? Giả sử như người ta nói đúng thì không có lỗi. Còn nếu nói sai thì phải xem lại đây là lỗi cố ý hay vô ý.
Giả sử trong trường hợp này, luật sư tư vấn cho các khách hàng rằng công ty lừa dối họ, luật sư thẩm tra hồ sơ có lừa dối hay không. Nếu luật sư ngộ nhận về các thông tin của khách hàng thì đó là lỗi vô ý. Còn nếu khách nói công ty không lừa tôi nhưng luật sư lại nói, đây chỉ là kỳ nghỉ trên giấy thôi không thể thành hiện thực, tức là anh đã bịa đặt ra một cách cố ý.
Riêng hậu quả, thì anh phải chứng minh được thiệt hại vật chất và phi vật chất. Thiệt hại vật chất là gì anh cũng phải có hóa đơn chứng từ. Còn thiệt hại phi vật chất thì Nhà nước khống chế trần không quá 30 tháng lương cơ sở. Rất thấp.
Như vậy, thiệt hại này nếu không có hóa đơn chứng từ thì anh không thể nào đưa khống lên 82 tỷ được. Vì người ta có hành vi và anh phải chứng minh được hậu quả và phải chứng minh được lỗi của người ta.
PV: Hiện tại vụ kiện giữa chủ dự án Alma và luật sư Trương Anh Tú đã được tòa án thụ lý. Từng nhiều năm làm thẩm phán, ông dự đoán thế nào về diễn biến tiếp theo?
Cựu thẩm phán Phạm Công Út: Tòa đã thụ lý. Để xử thì giới luật sư sẽ đồng hành với luật sư Trương Anh Tú. Đồng hành để bảo vệ quyền lợi của đồng nghiệp mình vì đây là quyền lợi chính đáng của đồng nghiệp. Do đó trong trường hợp luật sư Tú bị khởi kiện, tôi tin sẽ có hàng trăm luật sư khác đứng ra bảo vệ quyền lợi, trong đó có tôi.
PV: Về vụ kiện của chủ dự án Alma, một số luật sư cho rằng, tòa sẽ trả lại hồ sơ. Ông nói sao về điều này?
Cựu thẩm phán Phạm Công Út: Không ai nói thay hội đồng xét xử được khi tòa chưa đưa vụ việc ra xét xử, nghị án. Vì vậy, đó chỉ là các suy đoán.
Tuy nhiên với kinh nghiệm từng trải của luật sư tham gia các phiên tòa tranh tụng phi hình sự lâu năm người ta có thể nhận định được kết quả bên phía công ty thắng hay thua.
PV: Xin cảm ơn ông về cuộc trao đổi!
