Những yếu tố này đang tạo nên nền tảng vững chắc để địa phương hướng tới mục tiêu trở thành thành phố trực thuộc Trung ương vào năm 2030, thậm chí có thể sớm hơn nếu các điều kiện được đáp ứng đồng bộ.
Một trong những điểm đặc biệt khiến Khánh Hòa nổi bật trên bản đồ quy hoạch quốc gia là khả năng hội tụ đầy đủ ba trụ cột mang tính chiến lược: Cảng nước sâu - cảng biển quốc tế, hệ thống cao tốc liên vùng, và mạng lưới sân bay hiện hữu lẫn quy hoạch mới.
Vân Phong - trung tâm cảng biển nước sâu hiếm có của Việt Nam và khu vực
Vịnh Vân Phong được đánh giá là một trong những vùng biển có độ sâu tự nhiên lý tưởng nhất nước, với khả năng tiếp nhận tàu trọng tải lớn và phát triển dịch vụ logistics biển tầm quốc tế. Đây cũng là khu vực đang được Chính phủ định hướng thành trung tâm cảng biển - logistics - công nghiệp - dịch vụ quốc tế.

Vịnh Vân Phong hiện đang là một trong những trung tâm cảng biển nước sâu hiếm có tại Việt Nam. Ảnh: Internet
Sau sáp nhập đơn vị hành chính, Khánh Hòa mở rộng đáng kể không gian biển phía Bắc và Nam, cho phép tỉnh phát triển hệ sinh thái cảng biển đồng bộ và liền mạch hơn, từ cảng nước sâu Vân Phong đến các vùng công nghiệp - cảng cạn - đô thị ven biển mới.
Khả năng hình thành một chuỗi dịch vụ biển - trung chuyển - logistics với quy mô lớn giúp Khánh Hòa khác biệt so với hầu hết các tỉnh được định hướng "cất cánh" lên TP.
Vân Phong sẽ trở thành cực tăng trưởng chiến lược, tương đương những khu cảng quốc tế như Laem Chabang (Thái Lan) hay Busan (Hàn Quốc) ở quy mô dài hạn.
Hệ thống hạ tầng hoàn chỉnh
Khánh Hòa hiện đang là một trong số ít các địa phương sở hữu nhiều tuyến cao tốc trọng điểm như: Nha Trang - Cam Lâm; Cam Lâm - Vĩnh Hảo; Vân Phong - Nha Trang; Khánh Hòa - Buôn Ma Thuột.
Trong đó tuyến cao tốc Khánh Hòa - Buôn Ma Thuột hiện đang được triển khai xây dựng được kỳ vọng sẽ góp phần mở ra "cánh cửa lớn" để Tây Nguyên có thể tiếp cận biển, trở thành trung tâm logistic liên vùng.

Hình ảnh tuyến cao tốc Cam Lâm - Vĩnh Hảo. Ảnh: Internet
Mới đây, Bộ Xây dựng đã có văn bản đề nghị UBND hai tỉnh: Khánh Hòa, Đắk Lắk chỉ đạo đẩy nhanh tiến độ thi công dự án đường bộ cao tốc Khánh Hòa - Buôn Ma Thuột để hoàn thành 20km đầu tiên trước ngày 19/12.
Dự án đầu tư xây dựng đường bộ cao tốc Khánh Hòa - Buôn Ma Thuột giai đoạn 1 có tổng chiều dài khoảng hơn 117km, sơ bộ tổng mức đầu tư gần 22.000 tỷ đồng sử dụng nhiều loại nguồn vốn từ ngân sách Trung ương và địa phương.
Dự án này được chia thành 3 dự án thành phần và giao Bộ Xây dựng, UBND các tỉnh Khánh Hòa và Đắk Lắk là cơ quan chủ quản.
Sở hữu sân bay chiến lược, tiềm năng có thêm sân bay mới
Khánh Hòa sở hữu Sân bay Quốc tế Cam Ranh, đây là một trong ba sân bay có lượng khách quốc tế lớn nhất cả nước, đồng thời cũng đóng vai trò là "cửa ngõ' quan trọng kết nối du lịch - thương mại - đầu tư giữa Việt Nam với Hàn Quốc, Trung Quốc, Australia, Nhật Bản và các trung tâm lớn ở Đông Á.
Không dừng lại ở đó, tỉnh đang nghiên cứu đầu tư sân bay mới tại Vân Phong nhằm phục vụ công nghiệp - hậu cần - du lịch hạng sang và đô thị biển trong tương lai.

Cảng hàng không quốc tế Cam Ranh. Ảnh: Internet
Trong diễn biến mới đây liên quan đến sân bay Vân Phong đang được đề xuất xây dựng: Mới đây, Cục Hàng không Việt Nam đã đề xuất Bộ Xây dựng phê duyệt hồ sơ điều chỉnh quy hoạch nhằm bổ sung sân bay Măng Đen và sân bay Vân Phong vào quy hoạch hệ thống cảng hàng không, sân bay toàn quốc.
Quy hoạch tỉnh Khánh Hòa đã bố trí quỹ đất dự kiến nhằm phát triển sân bay Vân Phong, đồng thời xác định đây là dự án hạ tầng động lực.
Việc có hai sân bay trong cùng một địa phương không chỉ giúp tăng năng lực vận chuyển mà còn tạo điều kiện hình thành cụm cảng - sân bay - cao tốc hiếm có ở Việt Nam, một yếu tố quan trọng để Khánh Hòa đạt tiêu chí trở thành thành phố trực thuộc Trung ương.
Không gian sau sáp nhập địa giới được mở rộng
Sau khi sáp nhập đơn vị hành chính, tỉnh Khánh Hòa hiện đang sở hữu dải đất ven biển dài hàng trăm km, tạo thành một cực phát triển đa trung tâm:
- Vân Phong: Cảng nước sâu, logistics, công nghiệp.
- Nha Trang: Trung tâm du lịch - dịch vụ - thương mại.
- Cam Ranh: Sân bay quốc tế, du lịch cao cấp, cảng biển.
- Cà Ná – Ninh Hải: Quỹ đất lớn cho năng lượng, logistics, đô thị biển mới.
Không gian rộng mở này tạo điều kiện cho Khánh Hòa phát triển mô hình đô thị đa cực tương tự các thành phố trực thuộc Trung ương trên thế giới, như Busan (Hàn Quốc) hay Da Nang City Cluster (Nhật Bản).

Tỉnh Khánh Hòa đang có nhiều dư địa phát triển sau khi sáp nhập đơn vị hành chính. Ảnh: Báo Khánh Hòa
Với việc sở hữu cảng nước sâu hiếm có, hệ thống cao tốc liên vùng hoàn chỉnh cùng hệ sinh thái hàng không đầy đủ, tỉnh Khánh Hòa đang tiến dần hơn đến mốc trở thành TP của Việt Nam vào năm 2030.
Tại Đại hội Đảng bộ tỉnh Khánh Hòa lần thứ I, nhiệm kỳ 2025-2030, lãnh đạo tỉnh Khánh Hòa khẳng định địa phương hiện nay đang bước vào giai đoạn mới với quyết tâm tăng trưởng kinh tế, thu ngân sách và thu nhập bình quân đầu người liên tục đạt 2 con số trong 10 năm tới.
Mục tiêu của tỉnh Khánh Hòa là trở thành TP trực thuộc Trung ương vào năm 2030, thậm chí sớm hơn nếu có điều kiện thuận lợi.
Theo định hướng, địa phương xác định 4 trụ cột phát triển quan trọng gồm: Công nghiệp, năng lượng, du lịch - dịch vụ - logistics và nông nghiệp công nghệ cao.
Như vậy, Khánh Hòa sẽ cùng với Bắc Ninh, Ninh Bình và Quảng Ninh được định hướng "cất cánh" lên thành phố trong tương lai sau khi sáp nhập đơn vị hành chính.