LTS: Vụ bán gần 30ha đất trái quy định tại xã Quảng Vinh, Quảng Hùng, Quảng Đại (nay thuộc Sầm Sơn, Thanh Hóa) chỉ được phát lộ khi có đơn khiếu nại của công dân gửi cơ quan có thẩm quyền. Thế nhưng đã nhiều năm qua, cơ quan có thẩm quyền vẫn chưa đưa ra giải pháp cụ thể, xử lý vụ việc thấu tình đạt lý. Nhiều cá nhân, tổ chức có liên quan từ cấp xã cho tới cơ quan quản lý cấp trên vẫn chưa bị xử lý trách nhiệm theo đúng quy định của pháp luật. Một số chuyên gia, Đại biểu Quốc hội đánh giá, đây là vụ việc hết sức nghiêm trọng, phức tạp, cần xử lý dứt điểm, nghiêm minh để đảm bảo trật tự an toàn xã hội tại địa phương.
Xung quanh vụ việc này, phóng viên Reatimes đã có cuộc trao đổi với Đại biểu Quốc hội Lưu Bình Nhưỡng – Phó Ban Dân nguyện Quốc hội (thuộc Ủy ban Thường vụ Quốc hội).
Cử tri và công luận chờ câu trả lời từ chính quyền
PV: Ông đánh giá như thế nào về mức độ nghiêm trọng của những vi phạm trong quản lý đất đai tại Thanh Hóa nhìn từ vụ việc bán gần 30ha đất trái quy định nêu trên?
ĐBQH Lưu Bình Nhưỡng: Vừa qua, dư luận nóng lên vì nhiều vụ việc vi phạm liên quan đến đất đai, trong đó tại Thanh Hoá có nhiều vụ vi phạm điển hình, ví dụ vụ dự án đất đai tại Đông Hương, hay vụ một thửa đất được cấp 4 sổ đỏ... Có những vụ đã bị khởi tố, bị can bị bắt giam; có vụ việc được các cơ quan chức năng thanh, kiểm tra, phát hiện vi phạm. Tuy nhiên, có thể khẳng định, số vụ việc bị phát hiện và xử lý chiếm tỷ lệ rất nhỏ so với thực tế, nhiều thông tin cho thấy còn rất nhiều dự án có dấu hiệu vi phạm pháp luật .
Quay lại vụ việc nói trên, như thông tin báo chí đã nêu thì đây là một vụ việc có tính chất nghiêm trọng, phạm vi và quy mô ảnh hưởng tương đối lớn bởi nó liên quan tới nhiều tổ chức, cá nhân trong và ngoài tỉnh.
Đại biểu Quốc hội Lưu Bình Nhưỡng - Phó Ban Dân nguyện Quốc hội.
Hành vi của cán bộ các xã bán đất trái thẩm quyền kéo dài 1/4 thế kỷ cho thấy hai vấn đề: Thứ nhất, cán bộ có dấu hiệu bất chấp trong việc thực hiện các quy định của Luật Đất đai. Thứ hai, có dấu hiệu của sự buông lỏng quản lý đất đai của các cấp, ngành có liên quan trong tỉnh.
Có hai nguyên nhân chủ yếu dẫn đến vi phạm về đất đai, đó là kẽ hở luật pháp và việc lợi dụng, lạm dụng chức quyền của cán bộ trong thực thi pháp luật. Trong đó, nguyên nhân chính yếu là do thực thi pháp luật không nghiêm.
Tuy nhiên, điều mà tôi thấy khó hiểu ở đây là, những vi phạm có tính “lộ thiên” nói trên kéo dài hàng thập kỷ nhưng không bị phát hiện, xử lý kịp thời? Liệu có chuyện cán bộ được giao nhiệm vụ mà không thực hiện đến nơi, đến chốn hoặc có sự móc ngoặc với người vi phạm để thực hiện hành vi trái pháp luật không?
PV: Liệu có dấu hiệu tham nhũng trong vụ việc này không thưa ông?
ĐBQH Lưu Bình Nhưỡng: Có dấu hiệu tham nhũng hay không thì cơ quan chức năng phải điều tra, xác minh mới có thể kết luận được.
Tuy nhiên, việc các xã nói trên tự ý bán hàng chục héc-ta đất trái quy định như vậy là hành vi vi phạm nghiêm trọng, cần xem xét các căn cứ khởi tố hình sự đối với hành vi trái pháp luật này để đảm bảo sự nghiêm minh pháp luật. Và xét về mặt hình thức thì cử tri cho rằng rõ ràng có dấu hiệu tham nhũng.
Điều 229 Bộ Luật Hình sự năm 2015, sửa đổi, bổ sung năm 2017 nêu rõ :“Người nào lợi dụng hoặc lạm dụng chức vụ, quyền hạn giao đất, thu hồi, cho phép chuyển quyền sử dụng, cho phép chuyển mục đích sử dụng đất trái quy định của pháp luật…" Do đó, nếu các cá nhân, tổ chức vi phạm điều này thì đã vi phạm Bộ Luật Hình sự.
Thanh Hóa rúng động vì chính quyền xã bán gần 30ha đất trái thẩm quyền. Thiết kế: Công Trần.
Hậu quả của vụ việc này là rất nghiêm trọng vì có tới 717 cá nhân, tổ chức bị liên lụy, dính líu vì hành vi bán đất trái thẩm quyền. Tôi cho rằng, nếu không xử lý kiên quyết, triệt để vụ việc này, đảm bảo quyền lợi hợp pháp của cá nhân, tổ chức có liên quan thì rất dễ xảy ra tình trạng mất ổn định tình hình chính trị ở địa phương. Không thể để và thật khó chấp nhận việc những vi phạm nghiêm trọng đó “chìm xuồng” được.
"Tôi sẽ giám sát đặc biệt vụ việc này"
PV: Trách nhiệm của tổ chức, cá nhân trước những vi phạm trong vụ việc này được xác định như thế nào, thưa ông?
ĐBQH Lưu Bình Nhưỡng: Về nguyên tắc, theo quy định của pháp luật về quản lý nhà nước thì, người đứng đầu các cấp, ngành, đơn vị, cơ quan, người đã trực tiếp ký ban hành quyết định hành chính phải chịu trách nhiệm trước pháp luật đối với nội dung sai trái của quyết định do mình ban hành. Không thể biện hộ, đổ lỗi một cách tùy tiện được.
Nếu vấn đề nêu ra thuộc trách nhiệm trực tiếp các cấp, các ngành tại địa phương mà người đứng đầu buông lỏng quản lý hoặc không có hành động giải quyết triệt để hoặc không đưa ra những giải pháp xử lý thì họ cũng phải chịu trách nhiệm. Do đó, cần phải xem xét trách nhiệm của các cấp uỷ đảng, chính quyền địa phương trong việc tổ chức, thực hiện các quy định của pháp luật về lĩnh vực trong phạm vi, lĩnh vực quản lý.
Tôi cho rằng, trước hết đây là trách nhiệm lãnh đạo, quản lý, điều hành. Vụ việc có dấu hiệu sai phạm trong lãnh đạo, quản lý, điều hành.
Chủ tịch xã Quảng Đại: "Hiện trạng tại các vị trí thửa đất trong danh sách nêu trên đa số trung với các thửa đất của các hộ gia đình, cá nhân xã Quảng Đại đang sử dụng ổn định và có nhà ở từ trước tới nay".
Như vậy, trong trường hợp này, phải xem xét trách nhiệm của cả các cán bộ đã “hạ cánh”, cán bộ đương chức, đương quyền, đương kim, đương nhiệm có liên quan từ cấp xã tới cấp tỉnh từ năm 1994 trở lại đây.
Lãnh đạo tỉnh qua các thời kỳ, Thanh tra Sở Tài nguyên và Môi trường, Cấp uỷ, Uỷ ban kiểm tra, Thanh tra tỉnh Thanh Hóa có kiểm tra giám sát việc này không? Vai trò giám sát của Hội đồng nhân dân? Nếu có kiểm tra, giám sát tại sao lại để xảy ra những vi phạm kéo dài như vậy? Liệu họ có buông lỏng quản lý không? Có bao che hay không?... Các câu hỏi này cần được làm rõ và trả lời cử tri, công luận.
Nếu cán bộ cố tình làm sai để thất thoát hoặc chiếm dụng tài sản có được từ việc bán đất nhằm vụ lợi, trục lợi, chiếm đoạt, tham ô… thì phải truy ra để thu hồi. Nếu không tìm ra được những bằng chứng này thì cũng cần phải xử lý hành chính. Trường hợp nghiêm trọng thì phải xử lý hình sự.
PV: Ông đánh giá như thế nào về việc một số cá nhân được cho là có liên quan tới vi phạm trong vụ việc nêu trên đã "hạ cánh" an toàn, thậm chí có những người được đề bạt lên chức vụ cao hơn, giữ vị trí quan trọng tại địa phương (chủ tịch huyện)?
ĐBQH Lưu Bình Nhưỡng: Đó là điều bình thường nhưng hết sức bất thường. Rõ ràng công tác quản lý cán bộ của chúng ta trong vụ việc này là có vấn đề. Trong trường hợp này cần phải xem xét lại quy trình bổ nhiệm đề bạt, bổ nhiệm cán bộ đó có đúng không? Nhiều cử tri nói rằng, kẻ tham nhũng có tiền lại dễ lên chức… Đó là “nghịch lý tự nhiên”.
PV: Đây là vụ việc nghiêm trọng và hết sức phức tạp vì nó liên quan đến nhiều ngành, nhiều cấp và kéo dài 25 năm. Theo ông, có cần thiết phải có sự vào cuộc của Thanh tra Chính phủ thậm chí là Ủy ban kiểm tra Trung ương để làm sáng rõ vấn đề đã phản ánh?
Đại biểu Lưu Bình Nhưỡng: Đây là những vi phạm nghiêm trọng có tính hệ thống tại địa phương, kéo dài suốt nhiều năm, gây bức xúc cho nhiều người. Do đó, để đảm bảo khách quan vấn đề, Thanh tra Chính phủ cần vào cuộc để làm rõ những vấn đề báo chí đã phản ánh. Vi phạm đến đâu cần xử lý đến đó để tránh trường hợp "nhờn" luật.
ĐBQH Lưu Bình Nhưỡng: Uỷ ban kiểm tra các cấp, kể cả Uỷ ban kiểm tra Trung ương cũng cần vào cuộc, theo quy định mới thì Uỷ ban kiểm tra Trung ương có thẩm quyền kiểm tra tận cấp huyện, tức là có thể xử lý cán bộ cấp xã.
Cá nhân tôi với tư cách là Đại biểu Quốc hội, tôi sẽ đặc biệt quan tâm giám sát vụ việc này, nếu cần sẽ đề nghị các cơ quan có thẩm quyền vào cuộc. Tôi sẽ đồng hành với báo chí để công khai, minh bạch vụ việc này cũng như các vụ việc khác.
PV: Xin trân trọng cảm ơn ông!
(Còn nữa)
