Nhìn toàn cục thị trường BĐS, HoREA đánh giá vẫn còn tiềm ẩn những yếu tố rủi ro. Trong đó, 5 điểm nghẽn được HoREA đặc biệt nhấn mạnh gồm: Tiền sử dụng đất, giải phóng mặt bằng, chuyển nhượng dự án BĐS, chính sách tín dụng, thủ tục hành chính.
Để thị trường BĐS vận hành thực sự theo cơ chế thị trường, HoREA kiến nghị hai phương án sửa đổi cách tính tiền sử dụng đất.
Phương án 1: Thay đổi quan điểm về tiền sử dụng đất, cần coi đây là một sắc thuế.
Về lâu dài, đề nghị nghiên cứu bỏ hẳn khái niệm “tiền sử dụng đất” mà thay thế bằng sắc thuế sử dụng đất ở với thuế suất nhất định, đề xuất khoảng 10 hoặc 15% bảng giá đất. Như vậy, theo HoREA, vừa minh bạch, lại dễ tính toán, loại bỏ được cơ chế xin - cho.
“Việc áp dụng thuế sử dụng đất giúp cho doanh nghiệp và người dùng không phải chịu gánh nặng tiền sử dụng đất như hiện nay, doanh nghiệp tiên lượng chi phí, Nhà nước thì có nguồn thu thuế sử dụng đất ổn định, lâu dài”, HoREA kiến nghị.
Nếu theo phương án này, theo HoREA, nên bỏ quy định ban hành khung giá đất định kỳ 5 năm một lần. Thay vào đó, nên giao trách nhiệm và toàn quyền cho cấp tỉnh ban hành bảng giá đất để đảm bảo thực hiện nguyên tắc giá đất phù hợp với giá đất phổ biến trên thị trường.
Phương án 2: Cải cách quy trình, thủ tục hành chính để việc xác định tiền sử dụng đất của doanh nghiệp được thực hiện minh bạch, nhanh chóng.
Thời gian thực hiện thủ tục hành chính về đất đai chỉ còn 5 - 30 ngày. Thế nhưng trong quy trình lập và thẩm định phương án giá đất dự án vẫn mất rất nhiều thời gian (trung bình 1 - 3 năm). Tình trạng này làm lỡ cơ hội đầu tư, kinh doanh, góp phần làm tăng giá thành nhà ở, HoREA nêu quan điểm.
Hiệp hội này cũng đề nghị giao cho Sở Tài chính TP.HCM là đầu mối chủ trì toàn bộ công tác thuê đơn vị tư vấn xác định giá đất, trình hội đồng thẩm định giá đất xác định tiền sử dụng đất dự án.
Chủ đầu tư dự án được tham gia và được quyền nêu ý kiến tại cuộc họp của Hội đồng thẩm định giá đất.
Doanh nghiệp cần được có ý kiến tại cuộc họp của Sở Tài chính khi xem xét chi phí giải phóng mặt bằng được khấu trừ vào tiền sử dụng đất phải nộp, HoREA kiến nghị.
Đối với tín dụng, theo HoREA, Chính phủ đã triển khai gói tín dụng ưu đãi 30.000 tỷ đồng. Ngân hàng Nhà nước chỉ đạo giải ngân hết ngày 31/12/2016, các trường hợp nhận nhà từ ngày 1/1/2017 trở đi không được giải ngân phải chuyển sang vay tín dụng thương mại theo lãi suất thoả thuận với ngân hàng.
Do đó, Hiệp hội kiến nghị Ngân hàng Nhà nước cho phép các trường hợp nhận nhà từ ngày 1/1/2017 trở đi được tiếp tục giải ngân đến hết hợp đồng vì nếu phải vay thương mại sẽ rất khó khăn...