Thích
Rạch Xuyên Tâm là tuyến kênh dài gần 9km, chạy qua khu vực quận Gò Vấp và Bình Thạnh cũ, hiện trong tình trạng ô nhiễm nặng nề suốt nhiều thập kỷ, ảnh hưởng trực tiếp đến đời sống của hàng nghìn người dân.
Dự án cải tạo rạch Xuyên Tâm có tổng vốn đầu tư hơn 17.000 tỷ đồng, trong đó, chi phí bồi thường/hỗ trợ/tái định cư chiếm phần lớn với hơn 14.000 tỷ đồng.
Ban Quản lý dự án Đầu tư xây dựng hạ tầng đô thị TP. HCM cho biết để triển khai dự án, cần thu hồi đất của hơn 2.230 hộ dân và tổ chức. Dù vậy hiện nay, tiến độ giải phóng mặt bằng diễn ra rất chậm và đây được cho là rào cản lớn nhất của dự án.
Dự án cải tạo rạch Xuyên Tâm có vốn đầu tư hơn 17.000 tỷ đồng. Ảnh: Báo Thanh Niên
Trong khi một số gói thầu đã được khởi động, nhiều phần việc khác vẫn "đứng hình" do thiếu mặt bằng.
Theo đó, Gói thầu XL-03 (đoạn qua phường An Nhơn và Bình Lợi Trung) đã khởi công từ tháng 5/2025 nhưng mới đạt 6% khối lượng, dự kiến cuối năm sẽ đạt 30%. Mặc dù chủ đầu tư đặt mục tiêu hoàn thành các hạng mục chính trong năm 2026, nhưng vẫn còn 29/138 hộ dân tại phường An Nhơn và 20 hộ tại khu dân cư Bình Hòa chưa bàn giao đất. Ban Quản lý dự án đã yêu cầu các phường hoàn tất công việc này trong tháng 10 và 11/2025 để đảm bảo tiến độ.
Một góc rạch Xuyên Tâm khi nhìn từ trên cao. Ảnh: Tạp chí Thương Trường
Đáng nói, hai gói thầu còn lại là XL-01 và XL-02, dự kiến khởi công vào tháng 11/2025, đang đối mặt với thách thức nghiêm trọng về mặt bằng.
Nguyên nhân của sự chậm trễ không chỉ nằm ở việc người dân chưa bàn giao đất mà còn do vướng mắc về pháp lý.
Phối cảnh hình ảnh rạch Xuyên Tâm sau khi được cải tạo. Ảnh minh họa
Hiện chủ đầu tư đã kiến nghị các ban ngành liên quan khẩn trương vào cuộc, đẩy nhanh thủ tục để sớm có mặt bằng giao cho gói thầu XL-01 và XL-02.
Việc chậm trễ trong việc giải phóng mặt bằng cũng gây ảnh hưởng lớn đến việc giải ngân vốn.
Dự kiến trong năm 2025, dự án được bố trí 1.860 tỷ đồng vốn đầu tư công nhưng hiện mới giải ngân được 174 ty đồng, đạt 9,37%.
Nếu như mọi vướng mắc được tháo gỡ, chủ đầu tư dự kiến tỷ lệ giải ngân có thể đạt đến hơn 60%, tương đương 1.100 tỷ đồng.
Ngoài 2 vấn đề liên quan đến giải phóng mặt bằng, dự án này hiện đang đối diện với khó khăn lớn liên quan đến đấu thầu dự án và sự vận hành của bộ máy chính quyền địa phương 2 cấp sau khi hợp nhất, do chưa theo kịp tiến độ.
Nguồn tin riêng của VTV.vn cho biết, sau khi Nghị định 151/2025/NĐ-CP về phân định thẩm quyền của chính quyền địa phương 2 cấp, phân quyền, phân cấp trong lĩnh vực đất đai được ban hành, có không ít hồ sơ đã buộc phải chuyển sang hình thức áp dụng mới gây ảnh hưởng đến tiến độ chung của dự án.
Sau khi hoàn thành vào năm 2028, dự kiến rạch Xuyên Tâm sẽ được nạo vét sâu 3,5m, mở rộng lòng rạch lên 20-30m, đồng thời xây dựng hệ thống đường giao thông, công viên, cây xanh 2 bên bờ.
Dự án này không chỉ góp phần giải quyết vấn đề ô nhiễm môi trường mà còn giúp mở ra không gian công cộng, góp phần thay đổi diện mạo đô thị của TP. HCM.
Dự án cải tạo rạch Xuyên Tâm được HĐND TP. HCM phê duyệt chủ trương đầu tư từ năm 2022 với tổng mức đầu tư ban đầu là 9.664 tỷ đồng.
Đây là một dự án nhóm A, được xác định là công trình trọng điểm, cấp bách của thành phố với ý nghĩa lớn về xã hội và môi trường, đặc biệt trong việc cải thiện hệ thống thoát nước, chống ngập, xử lý ô nhiễm kênh rạch và nâng cao chất lượng môi trường sống.
Tuy nhiên, sau khi Luật Đất đai 2024 có hiệu lực, dự án phải điều chỉnh chủ trương đầu tư, khiến chi phí giải phóng mặt bằng, bồi thường, hỗ trợ và tái định cư tăng mạnh.
Tổng vốn đầu tư được điều chỉnh từ 9.664 tỷ đồng lên 17.230 tỷ đồng (tăng thêm 7.565 tỷ đồng so với trước đó).
*Bài viết tổng hợp
