Tốc độ phát triển nhà ở xã hội được cải thiện
Đầu tháng 4 năm nay, Phó Thủ tướng Chính phủ Trần Hồng Hà đã chính thức ký Quyết định 338/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ phê duyệt Đề án “Đầu tư xây dựng ít nhất 1 triệu căn hộ nhà ở xã hội cho đối tượng thu nhập thấp, công nhân khu công nghiệp giai đoạn 2021 – 2030”.
Mục tiêu Đề án đặt ra là phấn đấu đến năm 2030, tổng số căn hộ các địa phương hoàn thành khoảng 1.062.200 căn. Trong đó, giai đoạn 2021 - 2025 hoàn thành khoảng 428.000 căn; giai đoạn 2025 - 2030 hoàn thành khoảng 634.200 căn.
Tuy nhiên, đã quá nửa thời gian của giai đoạn 2021-2025, cả nước mới hoàn thành 46 dự án nhà ở xã hội dành cho đối tượng thu nhập thấp và công nhân khu công nghiệp với quy mô 20.210 căn hộ, chỉ bằng 4,7% kế hoạch đề ra.
Theo Hội Môi giới Bất động sản Việt Nam (VARS), mặc dù còn cách xa mục tiêu đề ra, nhưng với chỉ đạo sát sao của Nhà nước trong việc ưu tiên xử lý, tháo gỡ về thủ tục, chính sách, tài chính đồng thời là sự phối hợp chủ động của doanh nghiệp, tốc độ phát triển nhà ở xã hội đã khả quan hơn, với ngày càng nhiều dự án được cấp phép triển khai và hoàn thành.
VARS cho biết, nếu năm 2021, cả nước chỉ có 3.046 căn hộ hoàn thành xây dựng và 2.127 căn hộ đủ điều kiện bán nhà ở hình thành trong tương lai theo thông báo của các Sở Xây dựng thì sang đến năm 2022, con số này đã tăng lên nhiều lần với 6.196 căn hoàn thành xây dựng và 8.245 căn hộ đủ điều kiện bán nhà ở hình thành trong tương lai.
Đồng thời, số liệu từ Bộ Xây dựng cũng cho thấy tín hiệu các địa phương đã bắt đầu "vào cuộc”. Năm 2021, 2022, mỗi năm cả nước chỉ có 9 dự án nhà ở xã hội được cấp phép mới với quy mô khoảng gần 6.000 căn hộ thì chỉ tính riêng quý III/2023, đã có tới 12 dự án với quy mô 12.679 căn hộ được chấp thuận chủ trương đầu tư trên cả nước.
“Dù kết quả này chưa như kỳ vọng nhưng là kết quả đáng ghi nhận trong bối cảnh khó khăn bao trùm thị trường bất động sản gần 2 năm nay”, TS. Nguyễn Văn Đính, Phó Chủ tịch Hiệp hội Bất động sản Việt Nam, Chủ tịch Hội Môi giới Bất động sản Việt Nam nhìn nhận và cho rằng, đây sẽ là những bước đệm đầu tiên để Việt Nam phát triển mạnh mẽ nhà ở xã hội trong năm 2024, tiến tới đạt được mục tiêu nhà ở xã hội giai đoạn 2021 – 2025 trong hai năm tới.
Kỳ vọng từ chính sách mới
Chia sẻ rõ hơn về những “điểm tựa” để phân khúc nhà ở xã hội bứt tốc trong thời gian tới, lãnh đạo VARS cho biết, nhiều quy định mới “gỡ khó” cho người mua và chủ đầu tư phát triển dự án nhà ở xã hội tại Luật Nhà ở (sửa đổi) mới thông qua chính là trợ lực lớn nhất để hấp dẫn, thu hút thêm nhiều doanh nghiệp tham gia phát triển phân khúc nhà ở xã hội, cũng như tăng khả năng tiếp cận loại hình nhà ở này cho người thu nhập thấp.
Cụ thể, với Luật Nhà ở 2023, chủ đầu tư phát triển nhà ở xã hội sẽ nhận được hàng loạt ưu đãi “thật” với cơ chế thông thoáng. Cụ thể, việc đưa 20% quỹ đất nhà ở xã hội sẽ thuộc trách nhiệm quy hoạch của từng địa phương.
Theo VARS, quy định này không những giải quyết được bất cập về quỹ đất phát triển nhà ở xã hội từ trước đến nay cho chủ đầu tư, mà còn có lợi cho người mua nhà bởi thông qua việc nắm rõ các thông tin về nhu cầu của người dân, định hướng phát triển kinh tế - xã hội trong tương lai, địa phương sẽ có chính sách phát triển nhà ở, bố trí quỹ đất thực sự phù hợp.
Đồng thời, tại Luật Nhà ở 2023, chủ đầu tư dự án nhà ở xã hội sẽ được miễn tiền sử dụng đất, tiền thuê đất đối với toàn bộ diện tích đất của dự án (trừ phần diện tích đất để đầu tư xây dựng công trình kinh doanh dịch vụ, thương mại, nhà ở thương mại, chiếm tỷ lệ tối đa 20% tổng diện tích đất trong dự án) mà không phải thực hiện thủ tục xác định giá đất, tính tiền sử dụng đất, tiền thuê đất được miễn và thủ tục đề nghị miễn tiền sử dụng đất, tiền thuê đất.
Như vậy, thời gian thực hiện thủ tục đầu tư dự án nhà ở xã hội sẽ được rút ngắn khoảng 1 năm. Ngoài ra, việc chỉ áp biên lợi nhuận với phần diện tích nhà ở xã hội sẽ giúp chủ đầu tư có thêm lợi nhuận từ việc phát triển nhà ở xã hội thông qua phần diện tích thương mại, là điểm cộng, tăng sức hút đối với các chủ đầu tư – VARS đánh giá.
Bên cạnh tăng nhiều ưu đãi cho các doanh nghiệp tham gia phát triển nhà ở xã hội, Luật Nhà ở mới còn sửa đổi, bổ sung các cơ chế, chính sách quan trọng và thiết thực, tháo gỡ khó khăn trong quá trình tiếp cận cho người dân khi mua, thuê, thuê mua nhà ở xã hội.
Đây cũng là điểm kỳ vọng tạo cú hích thúc đẩy giải ngân gói tín dụng 120.000 tỷ đồng, tiếp thêm hy vọng mua được nhà cho người dân, đem lại dòng tiền cho doanh nghiệp, nhằm thúc đẩy tiến trình phục hồi của thị trường bất động sản.
Cụ thể, Luật Nhà ở 2023 có 3 điểm tiến bộ, gỡ khó cho người dân, giải quyết thực trạng ‘vừa thừa, vừa thiếu’ nhà ở xã hội hiện nay. Một là quy định người mua nhà chỉ cần "chưa có nhà ở thuộc sở hữu của mình tại tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương nơi có dự án đầu tư xây dựng" đã tháo gỡ cho cơ quan quản lý nhà nước trong quá trình xác nhận hồ sơ.
Hai là điều kiện về thu nhập để được mua, thuê mua nhà ở xã hội đã có hướng thông thoáng hơn. Không còn giới hạn ở những người không nộp thuế thu nhập cá nhân như hiện tại.
Ba là Luật Nhà ở 2023 vừa được thông qua đã bãi bỏ điều kiện cư trú đối với đối tượng được mua, thuê mua nhà ở xã hội.
“Mặc dù còn ít nhất 1 năm nữa, các quy định mới trong Luật Nhà ở mới chính thức đi vào cuộc sống, nhưng những điểm mới này đã phần nào tác động đến tâm lý của người mua nhà, cũng như kế hoạch, định hướng phát triển của chủ đầu tư”, Hội Môi giới Bất động sản Việt Nam nhận định.
Thời gian vừa qua, hàng loạt dự án nhà ở xã hội đã được các doanh nghiệp đăng ký với các cơ quan chức năng triển khai thực hiện. Chính phủ, các cơ quan, ban, ngành sẽ tiếp tục nghiên cứu, ban hành các Nghị định, chỉ đạo nhằm tháo gỡ những khó khăn, vướng mắc, điểm nghẽn về mặt pháp luật cho loại hình nhà ở này.
VARS cho rằng, thời gian tới, đẩy mạnh phát triển lĩnh vực nhà ở xã hội sẽ là mục tiêu trọng tâm của nhiều doanh nghiệp bất động sản. Sẽ có thêm nhiều “ông lớn" địa ốc tham gia vào cuộc đua nhà ở xã hội, từng bước cải thiện nguồn cung cho thị trường.
Hơn hết, trong bối cảnh nhiều dự án bất động sản bị ách tắc về pháp lý, thanh khoản thấp thì nhà ở xã hội - loại hình luôn có nhu cầu cao, có thể đem lại dòng tiền ngay, chính là giải pháp “cứu cánh” cho doanh nghiệp./.