Thật không khó để nhìn thấy những căn nhà liền kề, biệt thự bỏ hoang tại các khu đô thị mới ở Hà Nội. Điều này không chỉ làm nham nhở bức tranh đô thị, phá vỡ quy hoạch thành phố mà còn có thể gây thiệt hại nặng nề về kinh tế.
Ghi nhận của PV Reatimes, nằm sát Đại lộ Thăng Long, cách trung tâm TP. Hà Nội không quá xa, tại khu đô thị Nam An Khánh (An Khánh, Hoài Đức, Hà Nội), hàng trăm biệt thự trị giá hàng chục tỷ đã bị bỏ hoang cả thập kỷ nay.
Theo tìm hiểu, khu đô thị Nam An Khánh được xây dựng với mục đích trở thành khu đô thị kiểu mẫu. Chủ đầu tư là Công ty CP Đầu tư phát triển đô thị và khu công nghiệp Sông Đà. Dự án được triển khai xây dựng từ năm 2012 và hoàn thiện vào quý IV năm 2013.
Nhiều căn biệt thự ở đây bỏ hoang đã lâu, các cây thân leo, rêu phủ kín tường khiến nhiều người phải lắc đầu xót xa mỗi khi đi qua đây.
Các căn biệt thự ở đây mới chỉ xây dựng xong phần thô, đến nay vẫn chưa có chủ nên đành phải nằm “phơi nắng phơi sương”. Do bị bỏ hoang, các căn biệt thự trở thành “nhà trọ”, nơi trồng rau, phơi quần áo bất đắc dĩ cho rất nhiều người dân lao động tứ xứ đổ về.
Mỗi căn biệt thự tại đây có 3 tầng, mỗi tầng có khoảng hơn chục người đang sinh sống. Ban ngày, họ toả đi khắp nơi để kiếm sống, đến tối lại trở về “phòng trọ” miễn phí để nghỉ ngơi.
Những người sống “tạm” tại đây sử dụng các tấm tôn cũ để làm cửa che chắn. Họ tự chế ra các khu vực nhà bếp, nhà vệ sinh… để phục vụ sinh hoạt.
Chị Hoa, một người bán hàng rong, quê Hải Dương cho biết: “Tôi từ quê lên Hà Nội kiếm sống và ở đây đã được hơn 1 năm. Mặc dù lao động vất vả nhưng một ngày tôi cũng chẳng kiếm được bao nhiêu, hơn nữa ở Hà Nội tiền nhà trọ và chi phí sinh hoạt đắt đỏ, nếu thuê nhà ở thì cũng chẳng còn đồng nào gửi về quê. May mắn nơi đây bỏ hoang đã lâu nên chúng tôi ở tạm, tiết kiệm được đồng nào hay đồng đó. Khi nào có người đuổi thì chúng tôi rời đi”.
Tình trạng tương tự cũng xảy ra ở dự án khu đô thị mới Cầu Bươu (Thanh Trì, Hà Nội) do công ty CP Kinh doanh phát triển nhà và đô thị Hà Nội làm chủ đầu tư. La liệt biệt thự đã xây xong phần thô bị bỏ hoang cả chục năm nay. Số căn biệt thự có chủ nhân dọn về ở chỉ đếm trên đầu ngón tay.
Với số tiền hàng ngàn tỷ đồng đầu tư, đến nay đa phần các khu đô thị bỏ hoang do vẫn chưa có đầy đủ các hạ tầng, tiện ích đi kèm nên khó quy tụ được người dân về ở.
Nhiều chuyên gia cho rằng, tình trạng các khu đô thị bị bỏ hoang là hệ quả của giai đoạn phát triển nóng thị trường bất động sản, đặc biệt giai đoạn 2008 - 2012. Việc các nhà đầu tư ồ ạt xây dựng dẫn tới tình trạng cung nhiều hơn cầu. Hơn nữa, mức giá của các căn biệt thự, nhà liền kề không phù hợp với thu nhập bình quân của người dân. Điều này khiến nhiều biệt thự, nhà liền kề khó thanh khoản, dẫn tới tình trạng lãng phí tài nguyên đất, gây tổn thất lớn về kinh tế.
TS. Đào Ngọc Nghiêm, Phó Chủ tịch Hội Quy hoạch và phát triển đô thị Việt Nam cho hay, tình trạng biệt thự bỏ hoang khá phổ biến, đặc biệt ở Hà Nội. Theo ông Nghiêm, biệt thự bỏ hoang là sự lãng phí về sử dụng đất, công trình và mất mỹ quan đô thị, trong đó lãng phí nhất là đất bị bỏ hoang khi đây là nguồn lực rất quan trọng của mỗi quốc gia.
“Để xảy ra tình trạng nhiều biệt thự bỏ hoang là do thị trường bất động sản dự báo chưa đúng với nhu cầu thực tế. Bên cạnh đó, cơ quan quản lý chưa tạo được sự hài hòa giữa phát triển đô thị với phát triển nông thôn và chưa đồng bộ được quy hoạch. Đây là câu chuyện đã được bàn đến nhiều lần nhưng chưa được giải quyết triệt để và nó còn để lại hậu quả kéo dài”, ông Nghiêm chia sẻ.
Nhằm ngăn chặn tình trạng nhiều khu đô thị, biệt thự liền kề bị bỏ hoang, mới đây TP. Hà Nội đã đề xuất Bộ Tài chính đánh thuế các biệt thự bỏ hoang. Cụ thể, đánh thuế biệt thự bỏ hoang từ 3 tháng trở lên với mức áp thuế dự kiến khoảng 5% trên giá trị hợp đồng. Nếu sau một năm, biệt thự vẫn chưa được đưa vào sử dụng mức thuế sẽ được nâng lên 10% trên tổng giá trị biệt thự. Bên cạnh đó, Hà Nội còn đề xuất xử phạt hành chính với chủ sở hữu những căn biệt thự bỏ hoang, mức phạt từ 10 - 20 triệu đồng/căn, đồng thời kiến nghị Chính phủ áp dụng thu thuế cao luỹ tiến đối với người mua từ ngôi nhà thứ 2 trở lên.
