Giao thông tĩnh, bao gồm bến bãi và điểm đỗ xe công cộng là một bộ phận của kết cấu hạ tầng giao thông đô thị. Những năm qua, sức ép to lớn về nhu cầu đỗ xe trong đô thị ngày càng cao, trong khi đó lại thiếu quy hoạch cụ thể về bến, bãi, quỹ đất dự phòng không có, các giải pháp đưa ra đều là những giải pháp tình thế và bị động. Có thể thấy nhiều điểm đỗ đang được khai thác, sử dụng hiện nay trên TP. Hà Nội là đỗ tạm, rất ít bãi đỗ xe được xây dựng khang trang, có khuôn viên để quản lý.
Nhiều dự án bãi đỗ xe bị biến tướng
Nhiều năm qua báo chí đã phản ánh trường hợp vi phạm tại khu "đất vàng" hơn 1 ha đất thuộc đô thị Đông Nam đường Trần Duy Hưng (quận Cầu Giấy). Khu đất này được quy hoạch làm bãi đỗ xe, cây xanh kết hợp với dịch vụ công cộng, tuy nhiên, thực tế Chủ đầu tư là Công ty CP Thương mại và Dịch vụ Lã Vọng đã biến dự án thành tổ hợp nhà hàng ăn uống quy mô lớn gây bức xúc trong nhân dân.
Bãi đỗ xe, cây xanh kết hợp với dịch vụ công cộng biến tướng thành tổ hợp nhà hàng, thế giới bia Lã Vọng.
Mới đây, sai phạm tương tự lại diễn ra tại dự án cống hóa mương Nghĩa Đô kết hợp bãi đỗ xe và công trình dịch vụ phụ trợ được triển khai trên diện tích 14.140 m2 nằm dọc phố Nguyễn Khánh Toàn (đoạn từ phố Dương Quảng Hàm đến đường ven sông Tô Lịch) thuộc phường Quan Hoa (quận Cầu Giấy). Dù dư luận, báo chí và các cơ quan chức năng đã vào cuộc thế nhưng, hiện nay, hầu hết diện tích bãi đỗ xe vẫn bị sử dụng sai mục đích, không chỉ biến thành nơi kinh doanh các loại hình dịch vụ khác, mà còn là tụ điểm phức tạp về trật tự xây dựng.
Tiếp đó, tại Dự án cống hóa mương Phan Kế Bính (đoạn từ phố Linh Lang đến đường Liễu Giai) có hơn 6.000 m2 đất thuộc địa bàn phường Cống Vị (quận Ba Đình) được chia làm ba ô: ô số 1 và 2 để làm bãi để xe ô tô với tổng diện tích hơn 1.800 m2, ô số 3 rộng khoảng 4.200 m2 vừa làm bãi để xe ô tô vừa làm dịch vụ phụ trợ như: nhà rửa xe, bảo dưỡng xe. Sau khi thực hiện cống hóa xong, chủ đầu tư là Công ty CP Đa Quốc Gia đã sử dụng phần lớn diện tích trên để cho thuê làm các dịch vụ khác như: nhà hàng hải sản, siêu thị, trường mầm non, văn phòng công ty, cửa hàng thời trang…
Đáng chú ý, như Reatimes đã phản ánh, UBND TP. Hà Nội đã giao hơn 4.350m2 đất tại 66 Lê Văn Lương, phường Nhân Chính (quận Thanh Xuân) được UBND TP. Hà Nội cho Công ty TNHH Phương Đông thuê để thực hiện Dự án đầu tư xây dựng Dự án Bãi đỗ xe và khu dịch vụ đợt 1 năm 2008.
Dự án bãi đỗ xe dịch vụ 66 Lê Văn Lương đang trở thành trung tâm tổ chức tiệc cưới Blue Lotus Center.
Mục đích chính của dự án trên là đảm bảo quy mô về bãi đỗ xe phục vụ chủ yếu nhu cầu công cộng của người dân. Thế nhưng, phần lớn diện tích bãi đỗ xe đang biến thành nhà hàng tiệc cưới Blue Lotus Center sang trọng.
Bên cạnh việc sử dụng sai mục đích đất được giao, chủ đầu tư Phương Đông còn có dấu hiệu xây dựng sai GPXD về số tầng và chiều cao công trình trong dự án. Phóng viên đặt lịch làm việc với UBND quận Thanh Xuân về vi phạm trên của Công ty TNHH Phương Đông nhưng không được hồi âm.
Xén lòng đường làm bãi đỗ xe
Liên quan tới câu chuyện giao thông tĩnh, theo báo cáo Sở Giao thông Vận tải (GTVT) Hà Nội tháng 4/2017 cho biết, hệ thông bãi, điểm đỗ xe của thành phố mới đáp ứng khoảng 8 - 10% nhu cầu của người dân. Còn lại khoảng 90 - 92% số phương tiện có nhu cầu đỗ hiện nay đang đỗ tại các điểm đỗ xe của chung cư, khu đô thị, sân cơ quan, công sở, lòng đường, vỉa hè, ngõ cụt, sân trường, bệnh viện, tại các khu đất dự án…
Hiện thành phố có hơn 720 điểm trông giữ phương tiện trên vỉa hè, lòng đường, dải phân cách giữa, gầm cầu vượt, với tổng diện tích trên 145.000m2. Trong đó, 74 điểm (diện tích hơn 16.500m2) không phép hoặc hết phép. Ngoài ra, hiện thành phố có 174 điểm trông giữ phương tiện trong trường học.
Nhiều năm nay, lòng đường phố Hoàng Đạo Thúy luôn bị cắt xén để làm chỗ đỗ xe ô tô.
Để giải quyết tình trạng thiếu điểm đỗ xe Sở GTVT đã thực hiện nhiều giải pháp, trong đó có đỗ xe theo ngày chẵn, lẻ tại tuyến phố Dã Tượng, Nguyễn Gia Thiều (quận Hoàn Kiếm, Hai Bà Trưng). Cùng đó, Hà Nội cũng triển khai thí điểm ứng dụng khoa học công nghệ trong quản lý, điều hành đỗ xe công cộng, thu giá dịch vụ trông giữ phương tiện tự động theo thời gian (hệ thống IPARKING) trên một số tuyến phố như Trần Hưng Đạo, Lý Thường Kiệt...
Bên cạnh đó, đánh giá kết quả thực hiện quy hoạch mạng lưới bến, bãi đỗ xe công cộng (quy hoạch 165), Sở Giao thông Vận tải cho biết, việc phát triển quỹ đất dành cho bãi đỗ xe ở nội thành đạt thấp, công tác đầu tư các bến bãi đỗ xe còn chậm, chưa đáp ứng nhu cầu phát triển, còn rất nhiều bất cập trong việc thực hiện quy hoạch bãi đỗ xe, đòi hỏi thời gian tới phải có những giải pháp tối ưu trên cơ sở quy hoạch tầm nhìn xa.
Hà Nội đang rất thiếu những bãi đỗ xe hiện đại.
UBND thành phố đã giao Sở Giao thông Vận tải chủ trì phối hợp với Viện Quy hoạch xây dựng Hà Nội tổ chức lập đồ án quy hoạch bến, bãi đỗ xe, trung tâm tiếp vận và trạm dừng nghỉ trên địa bàn thành phố đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2050. Đồ án này đang trong giai đoạn hoàn thiện để trình thành phố.
Để đẩy nhanh tiến độ các dự án đầu tư bãi đỗ xe, Tổng Công ty Vận tải Hà Nội cũng đưa ra đề xuất, thành phố cần nghiên cứu đơn giản hóa thủ tục đầu tư, có cơ chế chính sách thu hút xã hội hóa đầu tư như cho phép nhà đầu tư được sử dụng nguồn vốn vay ưu đãi.
Thành phố cho phép chuyển cơ chế thu phí trông giữ phương tiện hiện nay sang giá dịch vụ để đảm bảo hiệu quả đầu tư của dự án. Các bến, bãi đỗ xe nên quy hoạch đa chức năng bao gồm cả diện tích kinh doanh thương mại, dịch vụ để hỗ trợ nhà đầu tư trong việc thu hồi vốn đầu tư bến xe, bãi đỗ xe./.
