Kiến nghị thu hồi đất nhà nước giao, cho thuê nhưng bỏ trống
Sở Tài nguyên và Môi trường TP.HCM vừa có văn bản gửi Bộ Tài nguyên - Môi trường, kiến nghị thu hồi đất được Nhà nước giao, cho thuê nhưng không sử dụng.
Theo Luật Đất đai 2024, đất bị thu hồi trong các trường hợp gồm người sử dụng không thực hiện nghĩa vụ tài chính; được Nhà nước giao để làm dự án nhưng không sử dụng trong 12 tháng hoặc chậm tiến độ so với cam kết; sử dụng sai mục đích, đã bị xử phạt hành chính nhưng vẫn vi phạm.
Trong quá trình giải quyết hồ sơ đăng ký đất đai, gia hạn sử dụng đất, Sở Tài nguyên - Môi trường TP.HCM nhận thấy có nhiều trường hợp để đất trống, không sử dụng đúng mục đích được giao, cho thuê, gây lãng phí tài nguyên nhưng vẫn thực hiện đầy đủ nghĩa vụ tài chính. Bên cạnh đó, một số trường hợp khi đăng ký sử dụng đất ban đầu chỉ đề nghị công nhận quyền sử dụng đất hoặc gia hạn sử dụng, không đề nghị thực hiện dự án đầu tư. Do đó, Sở Tài nguyên - Môi trường TP.HCM không có cơ sở để thu hồi đất.
Sở Tài nguyên - Môi trường TP.HCM cũng cho biết, Nghị định 123 chỉ quy định vi phạm hành chính với việc sử dụng sai mục đích, bỏ trống đất nông nghiệp, chưa đề cập hành vi để đất trống, không sử dụng. Do đó, để áp dụng thống nhất khi giải quyết hồ sơ đất đai, Sở kiến nghị Bộ Tài nguyên - Môi trường hướng dẫn làm rõ hành vi người sử dụng đất để đất trống, không sử dụng; bỏ đất hoang, không khai thác hết diện tích được giao có được coi là hành vi vi phạm đất đai hay không, có là căn cứ để thu hồi đất không, nếu có thì xử lý theo điều khoản nào của pháp luật?
Trường hợp không áp dụng theo các quy định pháp luật hiện hành, để thực hiện đúng quy định pháp luật về thực hành tiết kiệm, chống lãng phí, cần bổ sung quy định "hành vi gây lãng phí trong quản lý, khai thác, sử dụng đất như để đất trống, không sử dụng, bỏ hoang, không khai thác hết diện tích được giao..." vào nghị định quy định về xử lý vi phạm hành chính trong lĩnh vực đất đai.
Đồng thời, bổ sung thêm trường hợp thu hồi đất do vi phạm pháp luật về đất đai theo Điều 81 Luật Đất đai năm 2024, áp dụng với đất được Nhà nước giao quản lý mà để trống, không sử dụng liên tục trong vòng 12 tháng, đã bị xử phạt vi phạm hành chính mà tiếp tục vi phạm.
TP.HCM có hơn 1.000 địa chỉ nhà đất bỏ trống vì nhiều nguyên nhân khác nhau
Theo Sở Tài nguyên và Môi trường TP.HCM, năm 2024, Sở đã lập 6 đoàn thanh tra về quản lý, sử dụng đất, quy hoạch và chấp hành pháp luật đất đai, ban hành 248 quyết định xử phạt với tổng số tiền hơn 18,5 tỷ đồng.
1.000 địa chỉ nhà đất công đang bỏ trống
Theo Giám đốc Sở Tài chính TP.HCM Nguyễn Hoàng Hải, trên địa bàn TP.HCM hiện có hơn 13.000 địa chỉ nhà đất là tài sản công cần sắp xếp, trong đó khoảng 2.000 địa chỉ do trung ương quản lý. Mặc dù hơn 95% các địa chỉ này được quản lý hiệu quả nhưng vẫn còn hơn 1.000 địa chỉ nhà đất bỏ trống vì nhiều nguyên nhân khác nhau. Một số khu đất công lớn đang bỏ không khiến dư luận bức xúc có thể kể đến như Nhà khách Chính phủ ở số 1 Lý Thái Tổ; khu đất 8-12 Lê Duẩn; khu đất 2-4-6 Hai Bà Trưng…
Về giải pháp xử lý, lãnh đạo Sở Tài chính TP.HCM cho biết, từ năm 2022, TP.HCM đã triển khai một đề án về quản lý, khai thác và số hóa tài sản công, với sự tư vấn của Đại học Kinh tế - Luật (Đại học Quốc gia TP.HCM) và sự chỉ đạo của Sở Tài chính. Đến nay, đề án đã gần hoàn thành và dự kiến sẽ đưa ra khuyến nghị về việc sử dụng và khai thác hiệu quả các địa chỉ nhà đất công.
Đặc biệt, việc số hóa các địa chỉ nhà đất công sẽ giúp các nhà quản lý dễ dàng nhận diện các địa chỉ chưa được khai thác hiệu quả. Những địa chỉ này sẽ hiện màu đỏ trên bản đồ nhiệt, trong khi những địa chỉ sử dụng hiệu quả sẽ hiển thị màu xanh.
Khi đề án vận hành, các công trình khai thác chưa hiệu quả, đề án quản lý, khai thác và số hóa tài sản công sẽ đưa ra kiến nghị giải pháp để làm lành mạnh tình hình quản lý tài sản công trên địa bàn thành phố
Nói thêm về việc đất bỏ trống, sử dụng chưa hiệu quả, tại kỳ họp thứ 20 HĐND TP.HCM khóa X, nhiệm kỳ 2021 – 2026 diễn ra ngày 10/12/2024, Chủ tịch UBND TP.HCM Phan Văn Mãi cho biết, TP.HCM đã xây dựng kế hoạch rà soát và giải quyết các vấn đề liên quan đến tài sản công, bao gồm các vụ việc, vụ án tồn đọng và các dự án dang dở.
TP.HCM đang khẩn trương rà soát, phân loại các địa chỉ nhà, đất công. Sau đó, Ban Chỉ đạo Trung ương sẽ vào làm việc với TP.HCM để trực tiếp lắng nghe và chỉ đạo giải quyết các vấn đề vướng mắc. Đối với các trường hợp còn lại thuộc thẩm quyền TP.HCM sẽ được giải quyết theo tinh thần hoàn thiện và trách nhiệm.
Liên quan đến khoảng 1.000 tài sản công, ông Phan Văn Mãi nói rằng, TP.HCM đang tiến hành phân loại và xử lý. Một số tài sản sẽ được đấu giá để thu ngân sách; một số sẽ có đề án để cho thuê tạm thời trong thời gian chờ đầu tư mới.
Bên cạnh đó, TP.HCM nghiên cứu sắp xếp lại các sở, ngành sẽ sắp xếp, tính toán việc sử dụng các trụ sở công nhằm tối ưu hóa hiệu quả sử dụng tài sản công. Việc này không chỉ giúp sử dụng các trụ sở hiệu quả hơn, mà còn tạo thêm nguồn lực để phục vụ sự phát triển của TP.HCM./.
